Z dr. inż. Aleksandrem Sobolewskim, Dyrektorem Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu rozmawia Zygmunt Jazukiewicz
W numerze 2-3/2019
ZAMÓWINŻYNIER
Walcząc o czystsze powietrze
Całkiem błaha przyczyna globalnego ocieplenia
Niezbędna i konieczna jest zasadnicza korekta dotychczasowej diagnozy i przyjętych do realizacji sposobów zapobiegania globalnemu ociepleniu. Ostatnia taka próba- pod koniec 2018 r. miała miejsce na COP 24 w Katowicach, gdzie uzgodniono sporo wspólnych postanowień, które miałyby zapobiegać niekorzystnym wzrostom temperatury na powierzchni Globu.
Józef Szudrowicz
Czasy, gdy władze chwaliły się rosnącą konsumpcją mięsa i jego przetworów dawno minęły, ale niekoniecznie bezpowrotnie. Obecnie promowany jest nie tylko zdrowy styl życia, ale także mało szkodliwe dla zdrowia potrawy. Wręcz modne stało się bycie wegetarianinem, a najlepiej weganinem. Znam jednak babcie, które modlą się o to, aby ich wnukom nie zabraniali rodzice jeść mięsa, bo nie urosną i wspieram ich w tej modlitwie.
Henryk Piekut
Nie zachowaliśmy należytej staranności…
Wyjaśnienie SEP w sprawie wizerunku ks. Józefa Hermana Osińskiego.
Polacy motoryzują Brytanię
Polski udział w militarnych zmaganiach II wojny światowej jest już powszechnie znany i udokumentowany. Białą plamą w świadomości społecznej – zarówno w kraju jak i w świecie – pozostaje natomiast bogaty wkład naukowo-techniczny naszych Rodaków w zwycięstwo nad niemiecką III Rzeszą, a także wpływ tych dokonań na późniejszy rozwój intelektualno-techniczny Europy i świata.
dr Jan Tarczyński
Gazownictwo w 100-lecie odzyskania niepodległości
Polskie gazownictwo ma bogate tradycje sięgające czasu zaborów. Chcąc przypomnieć jego wkład w budowę państwa, środowisko gazowników organizuje 39 Zjazd Gazowników 14-15 marca w Warszawie. Wydarzenie korzeniami sięga 1919 r., kiedy to 23-25 kwietnia w Warszawie odbył się I Zjazd Gazowników Polskich. Podczas tego Zjazdu utworzono samodzielną organizację techniczną pod nazwą Zrzeszenie Gazowników Polskich, która zapoczątkowała działalność obecnego PZITS.
Wielkie inwestycje II RP (2). Polityka przemysłowa rządu polskiego (c.d.)
W nowym cyklu artykułów „Z dawnych roczników Przeglądu Technicznego” w poprzednim numerze przytoczyliśmy (z „PT” nr 29-32 z 1919 r.) wybrane fragmenty z odczytu inż. S. K. Drewnowskiego wygłoszonego 30 czerwca 1919 r. w Stowarzyszeniu Techników w Warszawie pt. „Polityka przemysłowa rządu polskiego”. Poniżej przytaczamy kolejne fragmenty z tego odczytu, zachowując oryginalną pisownię.
Wybór i oprac. Bronisław Hynowski
GOSPODARKA
Istnieją długoterminowe plany walki ze zmianami klimatycznymi i powstrzymania od ocieplenia świata o więcej niż 2 st. C, powszechnie akceptowanego limitu, zanim efekty klimatyczne staną się katastrofalne. Lecz prawie żaden z nich nie twierdzi, że można wykonać to zadanie tylko przez ograniczenie emisji ze spalania paliw kopalnych i inwestowanie w energię odnawialną.
Maciej Kamyk
Uranowa szansa Polski?
- Przeciwdziałanie zmianom klimatu staje się jednym z najpoważniejszych wyzwań, przed jakimi stoi obecnie ludzkość. Cieszę się, że w trakcie COP24 jest miejsce również na dyskusję na temat energetyki jądrowej i jej roli w systemach energetycznych przyszłości – napisał minister energii Krzysztof Tchórzewski w liście skierowanym do uczestników panelu o energetyce jądrowej (Katowice 6.12. 2018 r.).
Marek Bielski
Czy wystarczy ryb dla przyszłych pokoleń? Obserwując oceany pokryte pływającymi śmieciami, wyciekającym paliwem z tankowców czy skażeniem substancjami radioaktywnymi mamy już nie tylko wątpliwości, ale pewność. To wiadomości, które bulwersują i, jak większość osób myśli, drastycznie wpływają na zmniejszającą się liczbę ryb. Prawda jest gorsza.
Elżnieta Tomaszewska
Poznańskie święto wsi
Międzynarodowe Targi Poznańskie były miejscem specjalnego wydarzenia z okazji 100-lecia Niepodległości. Inicjatorem i organizatorem przedsięwzięcia było Ministerstwo Rolnictwa. Narodową Wystawę Rolniczą otworzył Prezydent RP-Andrzej Duda.
Waldemar Sztukiewicz
EDUKACJA
Najlepsze technika w kraju
W styczniu podsumowano XXI Ranking Liceów i Techników organizowany przez Fundację Edukacyjną i miesięcznik „Perspektywy”. Na wyniki tego rankingu czekają nie tylko sami zainteresowani: szkoły i nauczyciele, ale także władze oświatowe i samorządy, które odpowiadają za edukację na swoim terenie.
Janusz M. Kowalski, członek Kapituły XXI Rankingu
NAUKA
W pracy przedstawiono kierunki produkcji części z proszków metali oraz aktualne możliwości wytwórcze i ograniczenia. Scharakteryzowano główne grupy wyrobów spiekanych produkowanych na skalę masową, przedstawiając udział wyrobów spiekanych w poszczególnych branżach na rynku. Wskazano główne, przyszłościowe technologie spiekane mogące osiągnąć znaczący udział w produkcji wyrobów spiekanych w najbliższej przyszłości.
dr inż. Mariusz Rosiak, Politechnika Opolska, Wydział Mechaniczny, Katedra Inżynierii Materiałowej
Przedstawiono przypadki występowania nieprawdziwego portretu Józefa Hermana Osińskiego, fizyka z XVIII wieku, w publikacjach, na pamiątkowym medalu, a nawet na poświęconym mu pomniku w Rzeszowie. Wykazano, że rzekomy portret Osińskiego w istocie przedstawia Williama Thomsona (lorda Kelvina), a początek fałszywego przedstawiania wizerunku Osińskiego miał miejsce przed pięćdziesięciu laty w redakcji „Naszej Księgarni”, a później, za pośrednictwem Stowarzyszenia Elektryków Polskich, rozpowszechnił się w wielu mediach. Sprawa portretu wymaga pilnego sprostowania i naprawienia wyrządzonych szkód.
Jerzy Sawicki, dr inż., elektrotechnik, nauczyciel akademicki w Katedrze Inżynierii Systemów, Sygnałów i Elektroniki na Wydziale Elektrycznym Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie; Andrzej Kajetan Wróblewski, fizyk i historyk fizyki, emerytowany profesor Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
Romera bój wersalski
Prezydent USA na czworakach w salonie nad wielką mapą rozłożoną na podłodze, inni mężowie stanu w podobnej pozycji, jeden z nich czołga się, jak niedźwiedź, by mieć lepszy widok...
Marek Bielski
INNOWACJE
Mercedes Benz zaprezentował swą pierwszą ciężarówkę z napędem elektrycznym eActros. Przekazał go na okres roku do jazd próbnych firmie EDEKA. Ciężarówka jest chłodnią, o ładowności 10 t, dostarczająca codziennie świeże towary z centrum dystrybucyjnego położonego na przedmieściach Berlina do sklepów sieci.
Erwin Halentz
Ludzie mieszkający w pobliżu londyńskiego lotniska Heathrow, czy paryskiego Le Bourget byli budzeni każdego poranka rykiem silników startującego naddźwiękowego samolotu pasażerskiego Concorde. Te naddźwiękowe loty z pasażerami skończyły się w 2003 r.
Maciej Kamyk
Dom ożywiany przyciskiem
Rok 2019 ma należeć do sztucznej inteligencji, która w coraz większym stopniu wkracza w codzienność firm i konsumentów, natomiast na rynek pracy wpłynie robotyzacja i rozwój urządzeń z zakresu Internetu rzeczy. Jednak zanim AI i IoT się upowszechnią, warto podnieść IQ domu mniej skomplikowanymi udogodnieniami.
boj.
ZDROWIE
Implant w polu
Pacjenci Światowego Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu (IFPS) po raz pierwszy w Polsce otrzymali implant słuchowy nowej generacji. Urządzenie, które pozwala bezpiecznie wykonywać u pacjenta badanie metodą rezonansu magnetycznego, wszczepiane jest tylko w najlepszych ośrodkach na świecie: w Stanach Zjednoczonych, w Niemczech oraz w podwarszawskich Kajetanach.
Irena Fober
STAŁE POZYCJE
Wydarzenia
Co pan na to, inżynierze? Liderzy - milionerzy
Recenzja PT: Ziemskie ciepło dobre i złe
Filozofia pojęć technicznych (133): Serwo
Giełda wynalazków i projektów. Inżynierowie antyrakowych broni
Parlament 500 milionów. Sałatka z wielu „E”
Kandydaci do tytułu "Złoty Inżynier 2019": Tadeusz Pałko, Piotr Wawrzyczek
Wątpię więc jestem. Czyje będą Rzeczypospolite
Efekty-defekty
Sygnały o technice
Wino dla inżyniera (213). Winne przekręty (1)
Ach te obietnice
Zdaniem większości ekonomistów polska gospodarka ma się dobrze. Mało kto przewiduje jednak, że będzie dobrze się mieć za rok, a tym bardziej za dwa. Powszechnie prognozowane jest światowe spowolnienie, a to oznacza niemiłe konsekwencje także u nas. Oby nie była to samospełniająca się prognoza, co w przypadku złych przewidywań jest regułą.
Władze starają się oddalić te trudne dla gospodarki chwile, ale nie zapobiegają im. Takim przykładowym posunięciem była specjalna ustawa zapobiegająca „przedwyborczym” podwyżkom cen energii elektrycznej, które mogły wywołać ogólny wzrost kosztów utrzymania, inflację i niechęć do inwestowania w Polsce.
Pamiętajmy jednak, że te podwyżki miały nastąpić zgodnie z prawami rynku. Zdrożał główny surowiec energetyczny- węgiel, ponadto trzeba coraz więcej płacić za prawa do emisji CO2, więc i prąd miał „obowiązek” zdrożeć. Zdaniem wielu ekonomistów nie musiałby tak drożeć, gdyby mniej emitowano dwutlenku węgla dzięki wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Tymczasem całkiem dobrze rozwijająca się energetyka wiatrowa jest „be”, bo jej ograniczenie obiecała (sic) obecna minister edukacji swoim wyborcom ze Stowarzyszenia „STOP Wiatrakom”. Obietnicy dotrzymała, bo przyjęto takie przepisy, że nowe siłownie wiatrowe mogą powstawać głównie na morzu (głębokim). Ciekawe, że Niemcom te lądowe nie przeszkadzają, a prąd z nich płynący jest coraz tańszy. Podobno pewne otrzeźwienie dociera do polityków, ale straciliśmy kilka bezinwestycyjnych lat.
Tymczasem przez brak tych „wiatraków” może nastąpić kolejne nieszczęście. Polska może zostać ukarana, bo do 2020 r. nie będzie mogła pochwalić się 20 % udziałem energii z odnawialnych źródeł w swojej energetyce. Brakować nam może do tego poziomu nawet 7% i nawet niechciane przez tzw. ekologów przegrodzenie Wisły w Nieszawie i morskie wiatraki temu nie zapobiegną, a fotowoltaika jest u nas mało efektywna i na dodatek leży. Kary mogą być wysokie. Chyba, że uda się je prolongować.
Przybywać zapewne będzie podmiotów potrzebujących energii elektrycznej mimo, że podobno już upadł sztandarowy plan miliona elektrycznych samochodów w 10 lat i zapełnienia nimi polskich ulic. Zabraknie ogromnej krajowej sieci stacji ich ładowania. A bez nich takimi autami nie pojeździmy.
Takie stacje mogą zbyt drogo kosztować, chociażby dlatego, że trzeba będzie zainwestować w nowe linie przesyłowe. Na nie z kolei może zabraknąć środków po wspomnianej „ustawowej” redukcji opłat za prąd. Ponadto, gdyby rzeczywiście tych elektrycznych aut tak dużo przybyło, potrzebna będzie kolejna duża elektrownia. Tymczasem na tą planowaną w Ostrołęce nie ma kto się składać. Wydobywająca głównie węgiel koksujący (zbyt dobry dla elektrowni) Jastrzębska Spółka Węglowa nie chce się dołożyć i słusznie, a zmiany kadrowe nic tu nie pomogą.
Innego typu zmiany, bo na inwestycyjnej mapie, mogą nastąpić, gdy ruszy koronna inwestycja premiera Morawieckiego – Centralny Port Lotniczy w Baranowie. Czy zdąży ruszyć jeszcze w tej kadencji Parlamentu? to ważne pytanie. Istnieje ogromny opór mieszkańców kilku gmin, a ponadto wiadomo, że do tej inwestycji Bruksela nie dołoży, bo powstaje (latami) ogromny port lotniczy obok Berlina. Oby nie skończyło się na ogrodzonym pustym placu z fundamentami jak 30 lat temu w Żarnowcu.
Dlatego uważam, że czasami lepsze są niezrealizowane obietnice wyborcze jak ta z elektromobilnością, niż zrealizowane w postaci „STOP wiatrakom”.
Henryk Piekut
Komentuje Waldemar Rukść
