W numerze 6-7/2015

Pożar! To nawet dobrze!

Data 14 lutego 2015 r. powinna zostać uznana za historyczną; tego dnia zaszło zdarzenie niespotykane w dziejach inżynierii: w stolicy dużego europejskiego kraju spłonął most stalowy i to spłonął po raz drugi. Istnieje obawa, że przypadek ten, niestety, zostanie włączony w zasób tematów słynnych „polish jokes".

Wystarczy przyjrzeć się faktom: decydenci legendarnej „drugiej Polski" wykombinowali, że zbudowany na początku lat 70. XX w. Most Łazienkowski zostanie jednocześnie nośnikiem rozmaitych instalacji i przewodów telekomunikacyjnych. By je naprawiać i konserwować, pod pokładem mostu zawieszono pomost dla obsługi, wyłożony z braku laku... deskami. Pomost ten zapalił się (na lewym brzegu) już we wrześniu 1975 r. Ściągnięci natychmiast fachowcy mostownictwa, którzy go budowali, zaordynowali przerwanie pomostu, by nie dopuścić do przesuwania się pożaru i – widząc odkształcenia płyty ortotropowej pod jezdnią – bez wahania, by gasić skutecznie płomienie, zalecili jej zniszczenie poprzez wybicie otworów od góry. Akcja trwała 6 godzin. Spłonęło więc tylko kilkadziesiąt metrów pomostu. Szczegółowe oględziny pozwoliły sporządzić rozsądny harmonogram naprawy: zostawiono dźwigary, wzmacniając środniki dodatkowymi stężeniami, wymieniono odcinek jezdni z 14 płytami ortotropowymi, nie przerywając w tym czasie ruchu. Po dwóch miesiącach trasa uzyskała pełną przelotowość.

Niedługo potem ruszyła w kraju produkcja sławetnych krat pomostowych  Wema – ocynkowanych zgrzewek z pasków blachy i prętów. Wyłożono nimi tysiące hektarów pomostów przemysłowych. Do dziś są stosowane w ogromnych ilościach i konkurują z niezliczonymi typami niepalnych płyt perforowanych z rozmaitych materiałów. Pomosty składane tego rodzaju wyparły nawet z budów nieśmiertelne rusztowania drewniane. Tylko na Moście Łazienkowskim nic się przez 40 lat nie zmieniło! Przez prawie pół wieku władze stolicy nie uznały za stosowne wymienić wreszcie ten żenujący pomost.

Musiał więc nastąpić kolejny akt groteski: tym razem na prawym brzegu zapłonął stos desek, od którego zajął się most. Cała Polska mogła śledzić nieudolność akcji gaśniczej: zamiast przerwać pomost i ciąg powietrza w tej szczelnej tubie, usiłowano gasić grube deski od dołu, kiedy spokojnie płonęły od góry. Zalanie pomostu od strony jezdni spowodowałoby natychmiastowe ugaszenie ognia. Ale to było niestety, za trudne. W efekcie nawet dźwigary straciły formę i całość konstrukcji musi być wymieniona. Tę żenadę właśnie przekuwa się w sukces, twierdząc, że to nawet dobrze, bo będzie można zaprojektować nowoczesną konstrukcję o dodatkowych funkcjach, jak ścieżki rowerowe itp. Przypomina się kwestia z Barei: „–Dlaczego ci statyści mają obwiązane gęby? – Bo grają dzieci z czworaków, a nie chcą zgolić bród. – To nawet dobrze; za sanacji dzieci nie mogły się leczyć i bolały je zęby." Za kilkanaście lat i tak trzeba by podjąć generalny remont tego mostu, a tak – wszyscy się cieszą: władze miasta, bo będą mogły się pochwalić (za jakieś dwa lata) piękną, nową inwestycją, projektanci – bo zademonstrują, co potrafią, wykonawcy – bo zarobią parędziesiąt milionów. Tylko mieszkańcy, malkontenci, jacyś tacy niezbyt szczęśliwi w tych swoich autkach. Ale nic to; zaraz wszak przesiądą się do II linii metra i zamiast produkować spaliny, zasilą kasę miejską. Tyle korzyści, że aż by się chciało, by nowy most był cały z drewna. Najlepiej - żywicznego.

Zygmunt Jazukiewicz

Komentuje Waldemar Rukść