W numerze 21-22/2015

“Przegląd Techniczny” przy tym był

Tegoroczny początek roku akademickiego przeszedł prawie niezauważony. Nauka i technika oraz ich rola w gospodarce i w życiu społecznym rzadko trafiają na czołówki mediów. A do tego mamy europejski problem uchodźców i polską kampanię wyborczą. Wobec współczesnej “wędrówki ludów” i uczynienia z niej oręża walki politycznej, trudno mieć nadzieję, że Europa szybko upora się z tym problemem. Zamiast bowiem rozwiązania problemu u jego źródła, uczestniczymy w politycznym spektaklu, pełnym oskarżeń
i pomówień, i to zarówno w stosunkach wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Może jednak pomimo wielkich konfliktów wstrząsających światem i naszej, niezbyt wysokich lotów, kampanii wyborczej, warto zastanowić się nad kondycją polskiej nauki. I chociaż w ostatnich latach zainwestowano w nią duże – jak na polskie warunki – środki, to ciągle nie można mówić o zaspokojeniu potrzeb oraz zawsze właściwym ich przeznaczeniu. A ponadto do wszystkich polskich podziałów dorzucono przeciwstawienie: humanistyki – technice, praktyki – teorii. Nie sprzyja to rozwojowi nauki w jej najszerszym pojęciu. Stosunek do uchodźców i emigrantów dowodzi, iż z humanistycznymi wartościami mamy kłopot. Ciągle też współpraca na linii uczelnia-gospodarka nie osiągnęła zadowalającego poziomu, gwarantującego wysoką konkurencyjność polskiej gospodarki.

Polskie piekło króluje nie tylko w obszarze polityki i nauki, lecz pojawiło się, niestety, w działalności społecznej. Coraz częściej dla wielu ważniejsze jest nie dobro wspólne i praca na rzecz wspólnoty, stowarzyszenia czy fundacji, lecz by ich zdanie było “na wierzchu”. Oczywiście owo uznawanie tylko własnej racji jest podbudowane przekonaniem, iż jedynie jej autor jest prawy i chce dobrze. Brak szacunku dla cudzych poglądów staje się coraz powszechniejszym zjawiskiem w życiu społecznym.

W tym miejscu warto przypomnieć stwierdzenie Mikołaja Kopernika, iż zły pieniądz wypiera dobry. Ostatnio można to również odnieść do słów: złe wypierają dobre. W tym kontekście “walka” o obecność na różnych poziomach edukacji filozofii i etyki wydaje się zasadna. Co wcale nie oznacza, iż nauki techniczne, których rezultatem jest poziom cywilizacji, są mniej potrzebne. Złoty środek jest najważniejszy i tym samym kłania się królowa nauk – matematyka. Dobrze, że powróciła na maturę i “przymusza” szkołę (nauczycieli i uczniów) do większego przykładania się zarówno do przekazywania, jak i do przyswajania sekretów “matmy”. Szkoda, że nie ma już dziś w programach szkolnych propedeutyki filozofii. W parze z matematyką uczyła młodych ludzi logicznego myślenia. Jakże jest ono nam teraz potrzebne!

Powracając zaś do inauguracji roku akademickiego, warto na naszych łamach z zadowoleniem odnotować, iż “Przegląd Techniczny” służy niejednokrotnie jako źródło wiedzy o tym, co działo się na początku odradzania się po 1918 r. państwa polskiego.

Podczas tegorocznej inauguracji roku akademickiego na Politechnice Warszawskiej, która przypadła w 100-lecie odnowienia tradycji Politechniki Warszawskiej, rektor tej uczelni prof. dr hab. inż. Jan Szmidt przywołał fragment artykułu z “Przeglądu Technicznego”, który tak informował o wznowieniu na Politechnice Warszawskiej wykładów w języku polskim: “Powołana do życia Politechnika Polska w Warszawie wraca nam możliwość udzielenia młodzieży, w rodzinnym ich mieście i rodowitym języku, nauk technicznych w pełnym ich zakresie, możność posiadaną za czasów Staszica, utraconą później i przez długie lata wyczekiwaną. Pielęgnujemy ją troskliwie, gdyż ona jedna wzmocnić jest zdolna podstawy naukowe, na których technik polski opierać winien tak praktykę swego zawodu, jak całą swą działalność społeczną”.

Ewa Mańkiewicz-Cudny

Komentuje Waldemar Rukść