W numerze 26/2017

Rok starych zagrożeń i nowych nadziei

Żegnamy nie najłatwiejszy rok, w którym wiele działo się i w świecie i w Polsce. Na międzynarodowej scenie politycznej pojawili się nowi przywódcy. Ogromna polaryzacja mediów, które rzadko zdobywały się na przekazywanie obiektywnych informacji i faktów powoduje, że coraz trudniej jest nam rozeznać się w tych zmianach. Ile jest w nich pozytywów, ile negatywów, a ile niewiadomego?

Krytycznie bowiem podchodzimy do tych wypowiedzi i faktów, które nie są zgodne z naszymi poglądami. A coraz trudniej jest nam uznać iż adwersarz też może mieć rację. Tak rzecz się ma np. ze smogiem, który teraz zimą staje się ważnym problemem. Sprowadzamy go niestety do zagadnień ekonomicznych lub technicznych. A przecież wiąże się on bowiem z naszym zdrowiem, o którym zawsze mówimy, że jest najważniejsze. Czy tak naprawdę zdajemy sobie sprawę, iż wiele w tym względzie zależy od nas samych, od tego co robimy i jak się zachowujemy? Czy pamiętamy, iż nasze działania mają wpływ nie tylko na nas, ale i na nasze otoczenie? Dlatego oprócz bardzo potrzebnych rozwiązań prawnych i technicznych konieczna staje się w tej dziedzinie pogłębiona edukacja. I nie może się ona ograniczać do bardziej lub mniej udanych kampanii społecznych.

Rządzący muszą sobie zdawać sprawę, iż pieniądze wydane na technikę, która pomoże ograniczać emisję chorobotwórczych czynników są na pewno mniejsze niż te, które trzeba potem wydawać na leczenie chorób cywilizacyjnych. W expose inaugurującym objęcie funkcji premiera Mateusz Morawiecki wymienił walkę ze smogiem, jako zadanie dla państwa. Mam nadzieję, iż nie jest to jedynie aktualny zwrot retoryczny, ale pójdzie za nim praktyczne działanie, które rzeczywiście spowoduje, iż powietrze wokół nas przestanie truć.

Oczywiście w expose smog był jednym z elementów. Nowy premier poruszył wiele, może nawet za wiele problemów, które podejmie jego rząd. Trudno mu nie przyznać, iż są one ważne. Jednakże rządzenie to także wybory priorytetów. Tego mi zabrakło.

Ostatnio miałam okazję uczestniczyć w wielu uroczystościach, podczas których przyznawano wyróżnienia młodym liderom naukowych zespołów, (Lider 2017 s. 23) i wybitnym uczonym (Polskie Noble, PT 25’17) oraz w podsumowaniu organizowanych przez stowarzyszenia naukowo-techniczne konkursów na najlepsze, najbardziej innowacyjne rozwiązania techniczne. Znaczącą pozycję, w tych wszystkich wydarzeniach, zajmowały rozwiązania dotyczące zdrowia w odniesieniu do diagnostyki i terapii, a także profilaktyki. Należy mieć nadzieję, iż temat ten poruszony przez premiera Mateusza Morawieckiego w różnych aspektach będzie skutecznie realizowany w praktyce. Zdrowie obywateli i nie tylko w kontekście smogu jest z pewnością priorytetem.

W większości expose wygłaszanych przez premierów z różnych opcji politycznych słyszeliśmy na ten temat wiele zdań, z którymi trudno było się nie zgodzić. Tyle, że duża część obietnic pozostawała bez dalszego ciągu. Oczywiście żadnego programu nie da się zrealizować w pełni. I nie zawsze jest to stuprocentowa wina autorów planów. Uwarunkowania zewnętrzne, a i wewnętrzne często ograniczają rządzących bardziej niż to widać. Jednakże chciałoby się, aby wyrażone w sposób bardzo ogólny akceptowalne przez nas założenia programowe w szczegółach realizacyjnych spełniały nasze oczekiwania. A nie zawsze tak się działo i dzieje. Warto też, by informować społeczeństwo, dlaczego części nie można zrealizować od razu.

W naszych, nierzadko bardzo partykularnych, sporach politycznych zatraciliśmy zrozumienie wspólnych zadań, problemów zagrażających całej ludzkości. Wśród nich na pewno jest czystość powietrza, brak wody oraz zaśmiecanie globu ziemskiego (pływające wyspy odpadów w oceanach). Nie można też zapominać o zbrojnych konfliktach ciągle toczących się w różnych miejscach na świecie.

W przyjętej przez ONZ w 2015 r. Agendzie 2030 tych zagrożeń dla naszej planety jest dużo więcej. Są one w dużej mierze efektem działalności człowieka nakierowanym na konsumpcję. Do poruszonych w Agendzie 2030 zagadnień będziemy powracać w przyszłym roku. Myślę bowiem, iż pojmowana interdyscyplinarnie technika, uwzględniająca nauki społeczne i ekonomiczne, potrafi je rozwiązać. W te prace środowisko techniczne zawsze się włączało i chce czynić to nadal. Oczekujemy, iż nasza oferta znajdzie pozytywny odbiór u rządzących. Tej cywilizacji nie da się dobrze, z uwzględnieniem aspektów humanistycznych, budować bez twórców techniki.

Ewa Mańkiewicz-Cudny

Komentuje Waldemar Rukść