W numerze 20/2018

Indywidualiści w zespole!

Wielokrotnie na naszych łamach przywoływaliśmy oczywiste stwierdzenie, że współczesne technologie zmieniają nie tylko procesy wytwarzania, ale także codzienne życie każdego z nas. Są one wynikiem twórczej pracy zespołów, w skład których wchodzą specjaliści różnych, często bardzo odległych od siebie dziedzin. Czas pojedynczych wynalazców – współczesnych Edisonów – praktycznie należy do przeszłości. Rodzi to nowe zadania nie tylko dla twórców techniki, ale całego społeczeństwa. Najważniejsze zadanie stoi przed edukacją, która tak naprawdę odpowiada za to, czy umiemy rozwiązywać większość problemów w życiu społecznym i gospodarczym, czy nadążamy mentalnie za dynamicznymi zmianami technologicznymi?

Polska szkoła nie uczy pracy zespołowej, która leży u podstaw interdyscyplinarności, ale też nie wspiera rozwoju indywidualnych talentów. Stawia niestety na przeciętność. A właśnie umiejętność współpracy wybitnych specjalistów jest niezbędna do efektywnego i czynnego włączenia się każdego kraju w postęp technologiczny. Postęp, który jest nie tylko napędem gospodarki, ale również fundamentem poziomu życia pojedynczych osób i ich zbiorowości – społeczeństwa.

W bardzo licznie organizowanych dyskusjach o innowacyjności, konkurencyjności gospodarki, nadrabianiu zaległości brakuje mi właśnie tego elementu zespołowości pracy. A jest on niezbędny, aby osiągnąć interdyscyplinarne cele, które stawia przed ludzkością zachodząca właśnie IV rewolucja przemysłowa. Czy mogą w niej wziąć udział i mieć szansę polskie, małe i średnie przedsiębiorstwa? Obawiam się, iż nie są do tego przygotowane, i to nie tylko z powodu braku środków finansowych. Są one nieprzygotowane również w sferze organizacyjnej i mentalnej. Z wiedzą i umiejętnościami polski inżynier radzi sobie dobrze pomimo, iż zasoby wiedzy w poszczególnych branżach są obecnie tak duże, iż trudno aby mógł je opanować jeden człowiek. Dlatego do tworzenia nowych wyrobów jest niezbędna suma dogłębnej wiedzy poszczególnych osób, tworzących zespół, a także umiejętność wymiany między nimi myśli, informacji i doświadczenia. Dopiero w zgodnie współdziałającej grupie osób (co nie oznacza braku sporów) może powstać nowy wyrób, technologia, czy zostać wypracowana nowoczesna organizacja pracy.

Małe i średnie przedsiębiorstwa muszą nauczyć się współpracować ze sobą, aby sprostać interdyscyplinarnym zadaniom i tworzyć wspólne, wielofirmowe zespoły, złożone ze specjalistów znających się często na wąskich dziedzinach.

Czy nasze szkoły i uczelnie przygotowują absolwentów do pracy w takich zespołach? Każdy z jego uczestników musi bowiem dysponować nie tylko znajomością własnej specjalności, ale też umieć rozmawiać i współdziałać z innymi członkami zespołu. Ważne też, by dobrze wiedział po co i dla kogo realizuje projekt, tworzy wyrób itp. Warto by temat wyrabiania tzw. miękkich umiejętności u osób o wysokich kwalifikacjach w swojej dziedzinie został dostrzeżony przez odpowiedzialnych za edukację na wszystkich poziomach. Dlatego uważam, iż temat ów - umiejętność pracy zespołowej - powinien być jednym z głównych na konferencjach, spotkaniach, poświęconych innowacyjności, zaawansowanym technologiom, sztucznej inteligencji, internetowi rzeczy itp.

Ewa Mańkiewicz-Cudny

Komentuje Waldemar Rukść