W numerze 4/2020

Inżynierski rok

XXVI plebiscyt o tytuł Złotego Inżyniera Przeglądu Technicznego przypada na ważny dla ruchu stowarzyszeniowego rok wielu jubileuszy. Po krótce przypomnę najważniejsze: 220 lat od utworzenia z inicjatywy księdza Stanisława Staszica Zespołu Pracujących Techników Polskich Warszawskiego, Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki; 185 lat od założenia w Paryżu przez generała inż. Józefa Bema Towarzystwa Politechnicznego Polskiego; 85 lat od powstania Naczelnej Organizacji Inżynierów RP (NOI); 75 lat od reaktywowania i połączenia w jedno istniejących przed II wojną światową NOI oraz Naczelnej Organizacji Stowarzyszeń Technicznych RP (NOST) pod nazwą Naczelna Organizacja Techniczna NOT; 30 lat od jej transformacji w Federację Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelną Organizację Techniczną. Dla uczczenia tych rocznic oraz upamiętnienia postaci inż. Piotra Stanisława Drzewieckiego Rada Krajowa FSNT-NOT ustanowiła go patronem ruchu stowarzyszeniowego w 2020 r. W tym bowiem roku przypada 155 rocznica urodzin tego wybitnego twórcy, przemysłowca, organizatora, działacza społecznego i autora artykułów w Przeglądzie Technicznym. Swoim życiorysem ten niezwykle utalentowany i pracowity inżynier mógłby obdzielić kilka osób i każda z nich byłaby postacią ważną dla cywilizacyjnego rozwoju Polski.

Działalność Piotra Stanisława Drzewieckiego przypominaliśmy wielokrotnie. Był pierwszym prezydentem Warszawy (1918-1921) po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, jednym z założycieli Stowarzyszenia Techników w Warszawie, powstałego w 1898 r. oraz jego prezesem. Z jego inicjatywy został zbudowany w 1905 r. Dom Technika w Warszawie. Ta najstarsza siedziba organizacji inżynierskich obchodzi w grudniu tego roku 115 urodziny. To na łamach Przeglądu Technicznego został opisany cały proces powstania tego domu, od momentu podjęcia przez Stowarzyszenie Techników w Warszawie decyzji o budowie do jego otwarcia. Lektura starszych roczników Przeglądu Technicznego przypomina nam nie tylko historie powstania pięknego (dziś zabytkowego) Domu Technika w Warszawie, ale również fakty dokumentujące działalność naszych poprzedników. Dowiadujemy się zarówno o tym, co działo się w gospodarce młodego państwa polskiego, jak i w jaki sposób rozwijała się działalność organizacji inżynierskich. Na przełomie XIX i XX w. technika rozwijała się bardzo dynamicznie, całkowicie zmieniając metody pracy. Zmieniły się obyczaje, sposób spędzania wolnego czasu i dostęp do kultury. Wszystko to znajdowało swoje odbicie w pracy inżynierów i działalności ich organizacji.

W historii II Rzeczypospolitej Polskiej twórcy techniki odgrywali znaczącą rolę. Starali się wdrażać do praktyki przemysłowej wszystko to, co rodziło się w laboratoriach, pracowniach projektantów i konstruktorów na całym świecie. A jest to czas kontynuacji II rewolucji przemysłowej oraz początków III. Postęp techniczny zaczął przyspieszać i także dziś już trudno za nim nadążyć, a IV rewolucja przemysłowa ze swym głównym atrybutem – sztuczną inteligencją zapowiada wręcz rewolucyjne przemiany i budzi wiele obaw. Autorami zmian, i tych co się już dokonały, i tych które są przed nami są inżynierowie. Wszystko, co ofiarowali ludzkości, od maszyny parowej do komputerów, dawało im społeczne uznanie oraz popularność w społeczeństwie.

W ostatnich latach to uznanie, pomimo ogromnego postępu w technice, zmalało. Inżynierów wini się za negatywne skutki ich twórczości. Wynika to najczęściej z niskiego poziomu kultury technicznej. W programach szkolnych brakuje wychowania technicznego, dzięki któremu młodzi ludzie lepiej rozumieliby i poruszali się w świecie pełnym wytworów techniki. Nie oznacza to, że domagam się, aby wszyscy znali budowę i działanie maszyn i urządzeń. Chciałabym natomiast, by używali ich dla pożytku człowieka, a nie na jego szkodę. Wiele zależy tu od decydentów, którzy częściej powinni czerpać z doświadczenia i wiedzy inżynierów.

Jesteśmy nadal w okresie świętowania stulecia powrotu Polski na polityczną mapę świata. Nie po raz pierwszy postulujemy, aby na lekcjach historii przypominać nie tylko wielkich polskich polityków i dowódców, ale też wybitnych budowniczych II RP. Ich – trudny do przecenienia - wkład w sukces młodego i borykającego się z ogromnymi trudnościami politycznymi oraz gospodarczymi państwa polskiego dokumentowali autorzy Przeglądu Technicznego i innych czasopism technicznych z tamtych czasów.

Ten zeszyt Przeglądu Technicznego jest poświęcony twórcom techniki, którzy
w ostatnich dziesięcioleciach przyczynili się do sukcesu polskiej nauki, techniki i gospodarki. Co roku honorujemy ich tytułem Wyróżniony, Srebrny, Złoty i Diamentowy Inżynier. Wybierają ich Czytelnicy spośród osób prezentowanych na naszych łamach w roku 2019 i latach poprzednich. Przez 26 lat plebiscytu o tytuł Złotego Inżyniera Przeglądu Technicznego zaprezentowaliśmy ich ponad 1500 – wybitnych naukowców, konstruktorów, projektantów, wynalazców, menedżerów, organizatorów produkcji, działających na rzecz promowania zrównoważonego rozwoju, właściwej eksploatacji wytworów techniki, jakości oraz ekologii. Przypominamy też, iż dyplom inżyniera może być również pierwszym krokiem do sukcesu w innych dziedzinach. Potwierdzają to laureaci tytułu Honorowy Złoty Inżynier PT.

Wszystkim laureatom naszego plebiscytu gratulujemy i życzymy, aby ich praca przyczyniała się do ulepszania otoczenia, dobrze służyła ludziom, a im dawała satysfakcję.

Ewa Mańkiewicz-Cudny

Komentuje Waldemar Rukść