W numerze 12/2021

Byliśmy razem 35 lat

W mijającym roku Przegląd Techniczny skończył 155 lat. W naszym kraju bardzo łatwo szafuje się słowami o patriotyzmie i dumie narodowej. Zbyt mało uwagi poświecą się wydarzeniom i ludziom, którzy może nie efektownie, ale efektywnie dokumentują patriotyzm codzienną pracą i których dokonania są powodem do dumy. Mam tu na myśli zarówno twórców PT i inżynierów: Pawła Kaczyńskiego, Stefana Kushuta, Feliksa Kucharzewskiego, jak i ich wkład w cywilizacyjny rozwój Polski.

W swojej historii Przegląd Techniczny miał okresy rozwoju i okresy przetrwania. Pomimo burzliwych losów Polski i Polaków a dzięki determinacji środowisk inżynierskich, ze zmienną częstotliwością, z bogatą lub oszczędną formą edytorską przez te 155 lat trafia do rąk Czytelników. W czasach trudnych Przegląd Techniczny rósł w siłę. Tak było w czasie I wojny światowej, gdy ważyły się losy odrodzenia naszej państwowości. PT podjął wówczas aktywną dyskusję o przyszłości ustroju państwa i jego struktur administracyjnych, o uwarunkowaniach umożliwiających szybkie nadrabianie zaległości w gospodarce i infrastrukturze i scalenie trzech byłych zaborów w jeden sprawny organizm państwowy.

Również po II wojnie światowej środowisko techniczne włączyło się bardzo aktywnie w odbudowę i uprzemysłowienie kraju, co znalazło swoje odbicie na łamach PT. Ocalała garstka techników i inżynierów z racji swojego wykształcenia i pragmatyzmu uważała, iż niezależnie od uwarunkowań zewnętrznych należy tworzyć materialne podstawy kraju. Był to czas autentycznego zapału społecznego i chęci szybkiego podniesienia kraju z ruin.

Może najbardziej spektakularnym okresem PT był schyłek PRL, gdy środowisko techniczne na jego łamach krytycznie wypowiadało się o gospodarce scentralizowanej i jej skutkach społecznych. Wówczas był to społeczno-gospodarczy tygodnik publikujący raporty prezentujące kryzysowy stan różnych gałęzi przemysłu, rolnictwa oraz wpływ tego kryzysu na kulturę i stosunki społeczne. PT był sprzedawany „spod lady” i trafiał nie tylko do środowisk technicznych. Wraz ze stanem wojennym to się skończyło, a PT był dwukrotnie zawieszany i jego wydawanie zagrożone. Wraz ze zniesieniem cenzury Przegląd Techniczny stracił swój atut pisma o większej swobodzie politycznej. W dużym stopniu skupiły się w nim plusy i minusy transformacji nie tylko w kontekście ekonomicznym, ale też przemian społecznych i kulturowych. W niedługim czasie nałożyła się na nie rewolucja w technice poligraficznej.

Przegląd Techniczny musiał dostosować się do przemian społecznych, uwarunkowań ekonomicznych i nowych technik poligraficznych. Radził sobie z tym raz lepiej raz gorzej, i co w dużej mierze wiązało się z pozycją zawodów technicznych, która szczególnie w pierwszej dekadzie przemian nie była na czele szeregu pożądanych zawodów.

W latach dziewięćdziesiątych ub. wieku PT podjął się przywrócenia blasku zawodowi inżyniera. To wtedy zrodził się plebiscyt o tytuł Złotego Inżyniera Przeglądu Technicznego. To w redakcji PT zrodził się konkurs na najlepsza pracę dyplomową w średnich szkołach technicznych oraz konkurs DŹWIGNIA dla małych i średnich przedsiębiorstw, które odnalazły się w gospodarce rynkowej, wdrażające nowe technologie i zwiększające zatrudnienie oraz eksportujące swe towary. Inicjatywy te pomogły PT znaleźć swoje miejsce na rynku prasowym i stać się pismem środowiska technicznego. Był to niejako powrót do korzeni – do czasu, gdy inżynierowie przenosili na polski grunt to co niosły kolejne rewolucje przemysłowe.

Przed ponad 35 laty dołączyłam do wspaniałego zespołu redakcyjnego PT. Po przemianach ustrojowych objęłam funkcję redaktor naczelnej i zmagając się z utrzymaniem go na rynku prasowym starałam się by znalazł na nim swoją pozycję a przede wszystkim podejmował tematy nurtujące społeczność techniczną. Przez te wszystkie lata współpracowałam z wieloma dziennikarzami i redaktorami wspólnie podejmując zadania służące środowisku technicznemu i umacniające jego pozycję w społeczeństwie. Niestety nie wszyscy z nich są nadal z nami. Wszystkim, z którymi przyszło mi przez ten długi okres historii PT pracować serdecznie dziękuję. Umieliśmy się spierać i pięknie różnić. I to zawsze była siła PT oraz społeczności technicznej.

Obejmując po raz kolejny, powierzoną mi przez członków FSNT-NOT funkcję prezesa tej organizacji z bólem serca, ale dla dobra i czasopisma i organizacji uznałam, iż nie da się rozciągnąć doby, aby w trudnych czasach pandemii i szerzących się kryzysów kierować czasopismem i organizacją. Nie oznacza to jednak iż. „zrywam więzy”, jakie z PT (nazywanym przez wielu moim ukochanym dzieckiem) mnie łączą. Czasopismo jest organem prasowym FSNT-NOT. Będę kierowała Radą Konsultacyjno-Programową PT oraz co pewien czas dzieliła się z Czytelnikami tym, co dzieje się w środowisku technicznym. Dlatego nie mówię żegnam, lecz do spotkania na łamach oraz przy okazji kontynuowania przez PT plebiscytu o tytuł Złotego Inżyniera i innych konkursów.

A na zbliżające się Święta Bożego Narodzenia i Nowy Rok 2022 życzę przede wszystkim zdrowia, umiejętności przystosowania się do wszystkich przeciwności jakie niesie życie.

Ewa Mańkiewicz-Cudny

Komentuje Waldemar Rukść