Współcześnie wszystkich dotyczy obowiązek szkolny, zatem na pewno chodziliśmy do szkoły lub nawet może nadal do niej uczęszczamy. A jakie są rezultaty naszej nauki szkolnej? Oczywiście różne, a nawet rzec można, iż bardzo różne. Na przykład niemal połowa Polaków nie wiem, czym jest pole elektromagnetyczne (sic!), o czym mówią nam wyniki specjalnego raportu przeprowadzonego na reprezentatywnej grupy Polaków przez Kantar Polska i Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Marek Bielski
Z Michałem Walochem, Dyrektorem Generalnym – Prezesem Zarządu Związku Producentów Sprzętu Oświetleniowego Pol-Lighting rozmawia Zygmunt Jazukiewicz.
Energetykę polską w 2022 roku zdominowało kilka kluczowych haseł: ciągłość dostaw paliwa, wzrost cen, niezależność i stabilność systemu przesyłowego. Wciąż pozostają oczywiście aktualne wszelkie aspekty związane z osiąganiem celów klimatycznych i zmniejszaniem emisji z energetyki, jednak trwająca wojna na Ukrainie przesunęła akcenty w publicznej dyskusji przede wszystkim na to, jak uniezależnić system energetyczny od innych państw.
Tomasz Kosik, dyrektor generalny w Emerson Automation Solutions, odpowiedzialny za region Polski, Ukrainy i krajów bałtyckich
Uczestnicy niedawnego Międzynarodowego Forum Budownictwa Drewnianego w Insbrucku (30.11–2.12.2022) mieli dodatkową atrakcję. Firma Klimas Wkręt-met zaprezentowała obraz stworzony za pomocą wkrętów. Jest on częścią kolekcji, inspirowanej najwybitniejszymi dziełami malarstwa, a wykonanej właśnie tą nietypową techniką. Projekt Klimas art to jedna z wielu aktywności polskiego producenta technik zamocowań w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu.
Lidia Sosnowska
ARTYKUŁ DYSKUSYJNY
Od roku w polskich mediach pojawiają się mniej lub bardziej kompetentne oceny znajdujących się w rejonie Suwałk polimetalicznych złóż tytanu, wanadu i żelaza. Ich charakterystycznym elementem jest powtarzanie historii badań na tym terenie oraz powstałych na ten temat zarówno pozytywnych, jak i negatywnych opinii.
Adam Maksymowicz
Rozwój cyberprzestępczości jako usługi, złośliwe oprogramowanie ransomware oraz rosnący popyt na skradzione dane uwierzytelniające to najpoważniejsze zagrożenia, na które narażone są firmy i użytkownicy. A należy spodziewać się m.in. większej liczby ataków ransomware pochodzących z Rosji oraz dalszych problemów z zatrudnianiem wykwalifikowanych pracowników zajmujących się cyberbezpieczeństwem.
Jerzy Bojanowicz
Czy możliwe jest powstanie na bazie fuzji inercyjnej, czyli zasilanej laserami, elektrowni termojądrowej? Twierdząca odpowiedzieć nie pozostawałaby bez pozytywnego wpływu na przyszłości naszego bytowania na Ziemi, skoro definitywnie zażegnalibyśmy widmo kryzysu energetycznego. zawsze jednak sceptyków było w tym względzie o dużo więcej, niż przekonanych, że kiedykolwiek w ogóle będzie to osiągalne.
Marek Bielski
Gęsta sieć radiolatarni wewnątrz zakładu przemysłowego tworzy organizm, który w czasie rzeczywistym przekazuje informacje o prowadzonych pracach w postaci mobilnych pozwoleń, określa geolokalizację pracowników i obiektów oraz zapewnia stałą ochronę PRZED-pożarową. Z Marcinem Woreckim, prezesem spółki InnerWeb, która wdraża na rynek ten system rozmawia Lidia Sosnowska.
Tradycyjnie spawanie kojarzymy głównie z łączeniem stopów metali. O łączeniu tworzyw sztucznych przez tarcie zapewne również słyszało wielu. Jednak najnowsze techniki spawania ultradźwiękowego oferują znacznie szersze możliwości. Umożliwiają one trwałe połączenia par materiałów, których połączenie, na pierwszy rzut oka, wydaje się bardzo trudne lub wręcz niemożliwe: kompozytów polimerowych z metalami, a nawet metali ze szkłem lub ceramiką. Takie połączenia stwarzają szerokie możliwości, zwłaszcza tam, gdzie połączenia rozłączne są niemożliwe do zastosowania. Ponadto, techniki spawania ultradźwiękowego umożliwiają stosowanie szerokiego wachlarza materiałów, dla których wcześniej nie było możliwości uzyskania trwałych połączeń. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tym niezwykłym technikom
łączenia materiałów.
dr hab. inż. Andrzej Katunin, prof. PŚ
członek Akademii Młodych Uczonych PAN
Z początkiem roku w Sieci Badawczej Łukasiewicz działają dwie nowe jednostki: Górnośląski Instytut Technologiczny i Warszawski Instytut Technologiczny – powstałe z połączenia kilku dotychczas działających instytutów.
Spotkaliśmy się kilkakrotnie po szczęśliwie zakończonym 190-godzinnym kosmicznym locie pierwszego, jak dotąd jedynego, polskiego pilota-kosmonauty Mirosława Hermaszewskiego. Jako dziennikarz miałem okazję obserwowania od początku Jego wielomiesięcznych przygotowań do tej niezwykłej podróży życia. Efektem tych obserwacji jest (napisana z redakcyjnym kolegą) książka „Droga Polaka na orbitę”, którą Wydawnictwo MON opublikowało w 1978 r. w nakładzie 20 tys. sztuk. Zachowałem szczególnie cenny egzemplarz z osobistą dedykacją pierwszego polskiego kosmonauty.
Bronisław Hynowski
Integracja pokoleniowa doświadczonych i cenionych specjalistów z najmłodszymi członkami Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (SIMP), zrzeszonego w FSNT-NOT, wpływa korzystnie na podnoszenie potencjału stowarzyszenia. Łączenie wiedzy i kompetencji ze wszystkich dziedzin interdyscyplinarnej inżynierii mechanicznej i obszarów jej pokrewnych to najskuteczniejszy sposób na poszerzanie zakresu działalności organizacji, która od 96 lat intensywnie oddziałuje na rozwój nauki, techniki i gospodarki w Polsce. Z przesłaniem dodatkowego wzmocnienia tej pozycji prof. dr hab. inż. Tomasz Chmielewski, dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Warszawskiej, objął 27 listopada 2022 roku funkcję prezesa SIMP na najbliższe cztery lata.
Rozmawiała Jolanta Czudak
Jerzy Bojanowicz
Powyższy tytuł można oczywiście zamienić na inny. Na przykład: Od pedagogiki pracy do fabrycznej turystyki, albo Od robotnika do ...przewodnika. I słusznie powiecie Państwo, że może proponowane tytuły sytuują się we współczesnej konwencji medialnej, gdzie dużą rolę odgrywa chęć zaskoczenia i tym samym zainteresowania potencjalnego Czytelnika, lecz nadal nie wiadomo do czego one bezpośrednio nawiązują? I słusznie!
Marek Bielski
Wiele obiektów wzniesionych na ternie naszego kraju można nazwać pomnikami polskiej techniki. Wzniesione przed wieloma laty do dziś służą przeznaczeniu, do którego powstały. Kiedy przejeżdżamy obok nich, po nich lub pod nimi, najczęściej nie wiemy nic o ich bogatej historii i imponujących parametrach. W nowym cyklu artykułów „Pomniki polskiej techniki” postaramy się przybliżyć niektóre z tych ciekawych obiektów, do których z pewnością można zaliczyć imponujący wiadukt na linii kolejowej pomiędzy Ustroniem a Wisłą Głębiec.
Opr. Bronisław Hynowski
Znaczenie ochron osobistych w BHP i po prostu w codziennym życiu rośnie, w miarę jak rośnie też oddziaływanie szkodliwych czynników, z czego zdajemy sobie sprawę coraz powszechniej. Centralny Instytut Ochrony Pracy podejmuje więc ciągle nowe, zaskakujące wdrożenia w tej dziedzinie.
jaz.
Przez ostatnie trzy lata mieliśmy do czynienia z dużym przyspieszeniem wdrażania innowacyjnych praktyk zarówno w gospodarce, jak i w życiu codziennym. Chodzi głównie o postępującą cyfryzację wielu obszarów działalności. Transformacja cyfrowa nastąpiła w zasadzie w ciągu kilku miesięcy. Od zmian tych nie ma już odwrotu i wszyscy musimy je uwzględniać w swoich planach. W sferze biznesu i technologii nowoczesna infrastruktura cyfrowa (data center, sieć i hardware) będzie miała coraz większe znaczenie. Cyfryzacja to jednak nie tylko korzyści, ale też zagrożenia. Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) sformułowała 10 największych zagrożeń w cyberprzestrzeni, z jakimi mamy mieć do czynienia do 2030 r. Są to m. in.: ataki na łańcuchy dostaw z użyciem złośliwego oprogramowania, Inwigilacja cyfrowa i utrata prywatności w cyberprzestrzeni, powstanie zaawansowanych zagrożeń hybrydowych łączących świat online i offline, nadużywanie sztucznej inteligencji i manipulowanie algorytmami AI. O cyberzagrożeniach piszemy też w tym wydaniu PT w artykule „Uwaga na cyberzagrożenia”.
Rok 2022 kojarzyć się będzie z wojną na Ukrainie i związanym z nią kryzysem energetycznym. Nie wiadomo, czy konflikt za naszą wschodnią granicą zakończy się w tym roku, ale na pewno można powiedzieć, że rok 2023 będzie czasem intensywnych poszukiwań rozwiązań w sferze energetyki. Jak podaje portal wnp.pl, w tym roku mają zapaść ważne decyzje dotyczące polskiej energetyki. W pierwszym kwartale powinna wejść w życie nowelizacja ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących, planowane jest też podpisanie przez spółkę Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) i Westinghouse umowy na projektowanie elektrowni jądrowej, która ma powstać na Pomorzu. Tematyka „energetyczna” jest obecna na naszych łamach w artykułach „Mikroenergetyka jądrowa” i „Laserowa fuzja daje nadzieję?”
W tej trudnej rzeczywistości optymizmem napawają działania niektórych polskich firm angażujących się w działania prospołeczne. Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) ma istotne znaczenie dla wizerunku firmy. Jak wskazują badania, przeprowadzone przez Harvard Business School, 55% osób uważa, że przedsiębiorstwa powinny zajmować stanowisko w kwestiach istotnych społecznie, a około 75% z nich uważa, że polityka społecznie odpowiedzialnego biznesu wpływa na ich decyzje zakupowe i inwestorskie. Ponadto 25% konsumentów rezygnuje z usług i produktów firm działających niezgodnie z ich wartościami. Przykładem firmy odpowiedzialnej społecznie, wspierającej ciekawe projekty związane m.in. ze sztuką jest firma Klimas Wkręt-met, o której piszemy w artykule „70 tysięcy wkrętów do drewna’.
Na koniec warto wspomnieć o ważnej rocznicy przypadającej w tym roku, a mianowicie 19 lutego 1473 r. minie 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika. Z tej okazji Senat RP ustanowił rok 2023 – Rokiem Mikołaja Kopernika. Był polskim prawnikiem, urzędnikiem, dyplomatą, lekarzem, niższym duchownym katolickim, doktorem prawa kanonicznego, zajmującym się również astronomią i astrologią, matematyką, ekonomią, strategią wojskową, kartografią i filologią. Najbardziej znany jako astronom, przedstawił założenia heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego w swoim najsłynniejszym dziele „De revolutionibus orbium coelestium” (O obrotach sfer niebieskich). Dzieło początkowo zostało przyjęte z dużym zainteresowaniem przez hierarchów Kościoła i uczonych uniwersyteckich, jednak w 1616 r. zostało wpisane na indeks ksiąg zakazanych, jako zagrażające ówczesnemu światopoglądowi. Można więc powiedzieć, że dzieło Kopernika jest świadectwem na to, że w nauce chodzi przede wszystkim o odkrywanie prawdy o otaczającym nas świecie, nawet wbrew obowiązującym aktualnie poglądom.
Oddając w Państwa ręce pierwsze tegoroczne wydanie PT, życzymy wszystkim Czytelnikom spokojnego i pełnego sukcesów roku 2023.
Martyna Jachimowicz
