W numerze 6/2023

ENERGETYKA

Czy paliwa będą neutralne (cz. I)

Z dr. inż. Krzysztofem Biernatem, Profesorem PIMOT,  Liderem Obszaru w Grupie Badawczej Paliw i Biogospodarki w Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowym Instytucie Motoryzacji rozmawia Zygmunt Jazukiewicz


EDUKACJA

Laury olimpijczyków innowacji 2022/23

Warszawski Dom Technika NOT gościł 23 maja młodych laureatów Olimpiady Innowacji Technicznych w Elektronice i Mechatronice oraz ich wychowawców, na uroczystości wręczenia nagród w finale ogólnopolskim. Następnego dnia pojawili sie w WDT laureaci pozostałych dwóch Olimpiad - w specjalności Mechanika i Ochrona Środowiska. Nieco wcześniej, w Lublinie wyłoniono zwycięzców Olimpiady Innowacji Technicznych w Telekomunikacji i Informatyce.

jaz.


INNOWACJE

Startuj z Mazowsza

Samorząd województwa mazowieckiego po raz kolejny nagrodzi innowacyjne startupy. Konkurs „Startuj z Mazowsza” właśnie ruszył. Najlepsi, w trzech kategoriach, otrzymają po 30 tys. zł.


Rozwiązania dla transportu publicznego

Energooszczędne systemy napędowe spółki Medcom, w połączeniu z systemem rekuperacji, pozwalają zmniejszyć zapotrzebowanie energetyczne pojazdu nawet o 30%. Najnowsze generacje urządzeń firmy są wykorzystywane w elektrycznych zespołach trakcyjnych, tramwajach, lokomotywach, a także w elektrycznych i wodorowych autobusach oraz trolejbusach.

Lidia Sosnowska


INFOTECHNOLOGIE

„Cyfryzacja” sztuki

Ostatnio Internet jest zalewany obrazami sztuki cyfrowej. Jest to możliwe dzięki działaniu najnowszej wspomaganej sztuczną inteligencją (ang. Atificial Intelligence  – AI) aplikacji o nazwie  Lensa.

Maciej Kamyk


AI w wielkim mieście

Sztuczna inteligencja (Artificial Inteligence AI) jest ostatnio jednym z najmodniejszych tematów konferencji, seminariów, postów w mediach społecznościowych, a więc nie mogło tego tematu zabraknąć w dyskusji o rozwoju miast. Szczególnie takiego miasta jak Warszawa. 19 maja br. w warszawskim Varso Tower odbył się  #9 „Przegląd Technologiczny", którego tematem była Sztuczna inteligencja w rozwoju miasta.

mj


TARGI, KONFERENCJE

Transformacja wyzwaniem dla przemysłu

To były cztery dni pełne spotkań, inspirujących rozmów, debat i pokazów. Ofertę niemal siedmiuset wystawców targów ITM INDUSTRY EUROPE (z czego połowę stanowiły firmy globalne i z zagranicy) doceniło 15.156 zwiedzających profesjonalistów. Na stoiskach nie brakowało innowacji technologicznych i premierowych rozwiązań. Przede wszystkim jednak ekspozycja i program targów odzwierciedliły, jak zmienia się przemysł i jak powinny wyglądać fabryki przyszłości.


Z ŻYCIA FSNT-NOT

Imponująca oferta młodych

Prezentacja dokonań i projektów naukowo-badawczych podczas XVI Forum Inżynierskiego połączonego z obchodami IX Dnia Mechanika, potwierdziła niezwykłą kreatywność i ambicje młodych twórców techniki. Wspólna konferencja pod hasłem „Innowacyjna oferta młodych”, odbyła się 30 maja w Poznaniu, jako impreza towarzysząca Międzynarodowym Targom ITM INDUSTRY EUROPE – Przemysł Ery Cyfrowej. Organizatorami wydarzenia były Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT oraz Stowarzyszenie Inżynierów Mechaników Polskich.

Jolanta Czudak


HISTORIA TECHNIKI

Złoty okres rozwoju elektrotechniki

Połowa XIX wieku to był prawdziwie złoty okres rozwoju podstaw wiedzy o elektryczności. Ponieważ dostępne było już źródło, z którego można było czerpać dowolne ilości prądu (stos elektryczny Aleksandra Volty opisany w 1800 r. w liście do Królewskiej Akademii Nauk w Londynie), więc w pierwszej połowie wspomnianego stulecia dokonano dalszych odkryć w zakresie magnetyzmu, elektryczności i elektrodynamiki.

Ryszard Tadeusiewicz, prof. AGH


NAUKA

Teledetekcja w ornitologii – rozwój, zastosowanie i wyzwania

Techniki teledetekcyjne znajdują coraz szersze zastosowanie w ornitologii. Zbieranie danych o aktywności ptaków stało się dzięki nim bardziej efektywne, jednak ich prawidłowe zastosowanie wymaga szeroko zakrojonych badań oraz rozwiązania pewnych problemów. W ostatnich latach trwają szczególnie intensywne prace nad wykorzystaniem Bezzałogowych Statków Powietrznych i przenoszonych przez nie czujników.

mgr inż. Wojciech Szewczuk, doktorant, Instytut Nauk Biologicznych, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach


Skrzydło morficzne, czyli naśladowanie lotu ptaków w konstrukcjach lotniczych

Skrzydło morficzne w samolotach to koncepcja, zakładająca zmianę postaci geometrycznej płata nośnego podczas lotu, która powstała już kilkadziesiąt lat temu. Umożliwiło to dostosowywanie się skrzydła do warunków lotu oraz optymalne gospodarowanie energią podczas lotu. Próby opracowania takiego skrzydła ukazały liczne wyzwania i trudności stojące przed konstrukcją mechanizmów sterowania jego postacią. Jednak wraz z rozwojem nowszych rozwiązań konstrukcyjnych i materiałowych powstają nowe, coraz bardziej oryginalne rozwiązania, które zbliżają nas do naśladowania ptasich skrzydeł w samolotach. W artykule przedstawiono rys historyczny rozwiązań konstrukcyjnych skrzydeł morficznych, obecne koncepcje rozwiązań w zakresie materiałów i mechanizmów sterowania oraz potencjalne kierunki rozwoju tych koncepcji w przyszłych statkach powietrznych. Wyjątkowe korzyści z wykorzystania skrzydeł morficznych, zwłaszcza w kontekście zrównoważonego rozwoju, będą rzutować na coraz szersze wykorzystanie takich rozwiązań w przyszłości.

dr hab. inż. Andrzej Katunin, prof. PŚ,członek Akademii Młodych Uczonych PAN


Fizyka kwantowa w finansach

Fizyka kwantowa zajmuje się badaniem zjawisk na poziomie mikroskopowym, takich jak zachowanie się cząstek elementarnych i procesów kwantowych, z kolei finanse to dyscyplina zajmująca się gospodarką, zarządzaniem zasobami pieniężnymi oraz inwestycjami.

Hubert Bednarz, Julia Kacprzak, studenci Szkoły Głównej Handlowej


Studencki Nobel za nowatorską protezę kończyny

Wymyślił ją Michał Cichowicz, doktorant z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Za swoje rozwiązanie zdobył „Studenckiego Nobla” w XIV edycji ogólnopolskiego konkursu, organizowanego przez Niezależne Zrzeszenie Studentów.


Program Polskie Powroty

Celem programu Polskie Powroty organizowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA) jest umożliwienie wyróżniającym się polskim naukowcom powrotu do kraju i podjęcia zatrudnienia w polskich uczelniach, instytutach naukowych lub instytutach badawczych. Jednym z elementów programu jest komponent aplikacyjny finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.


STAŁE POZYCJE

Wydarzenia


Szlakami turystyki industrialnej (4): Światowy unikat – świętokrzyskie prakopalnie ...

W wielu krajach Euroazji odkryto ślady pragórnictwa. Jednak nigdzie nie stwierdzono tak dużej liczby zachowanych artefaktów, jak właśnie na terenie Polski.

Marek Bielski


Giełda wynalazków i technologii: Nie tylko samoloty

Jednym z „mocnych” wydziałów mechanicznych na naszych uczelniach jest Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa na Politechnice Rzeszowskiej, tradycyjnie związanej z regionalnym przemysłem lotniczym m.in w PZL Rzeszów i PZL Mielec.

jaz.


Pomniki polskie techniki (4): Nieczynne zabytki

Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego są dwa mosty kolejowe z lat 1917–1918, należące do najwyższych w Polsce. Wybudowano je w miejscowości Stańczyki, w powiecie gołdapskim. Są elementami nieczynnej infrastruktury linii kolejowej łączącej Gołdap z Żytkiejmami. Zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych.

Oprac. Bronisław Hynowski


Recenzja „PT”: Intrygujący bioelektromagnetyzm


Wino dla inżyniera (276). Brandy de Jerez – to jest to!


Felieton. Kobiety w technice


Filozofia pojęć technicznych (196): Autonomiczność


Kandydaci do tytułu "Złoty Inżynier 2023": dr inż.Michał Kociniak, Leszek Rafalski, Henryk Bukalski


Efekty-defekty


Sygnały o technice


Bać się, czy nie bać?

Zbliżają się wakacje, a więc tzw. sezon ogórkowy. Zwykle w tym czasie media, z braku poważniejszych tematów, ale też aby wczuć się w urlopowy nastrój, poszukiwały tematów wywołujących dreszczyk emocji wśród znudzonych plażowiczów. Tym tematem przez wiele sezonów był legendarny potwór z Loch Ness. Czy w tym roku w jego rolę wcieli się sztuczna inteligencja (AI)? Bo przecież festiwal straszenia sztuczną inteligencją i jej rozwojem trwa w najlepsze. Najpierw były zachwyty nad tym nowym narzędziem, ale później przyszła refleksja i praktycznie codziennie w Internecie można przeczytać, że jakiś ekspert lub polityk obawia się skutków upowszechnienia systemów sztucznej inteligencji. Systemy sztucznej inteligencji (AI) mogą w ciągu zaledwie dwóch lat stać się wystarczająco potężne, by zabić wielu ludzi, więc przez ten czas trzeba znaleźć sposób na ich kontrolowanie – ostrzegł Matt Clifford, doradca brytyjskiego premiera Rishiego Sunaka ds. sztucznej inteligencji.

Z kolei inni eksperci pod kierunkiem prof. Davida McCoya z International Institute for Global Health, United Nations University w Kuala Lumpur i dr. Frederika Federspiela z London School of Hygiene & Tropical Medicine przekonują, że pewne zastosowania technologii sztucznej inteligencji mogą stanowić poważne, realne zagrożenie, szczególnie w takich obszarach, jak: demokracja i wolność, pokój i bezpieczeństwo, zatrudnienie.

Informacja, że dron „zabił” swojego operatora obiegła wszystkie najważniejsze media. Potencjalne zdolności AI do zabijania ludzi są z pewnością atrakcyjnym medialnie tematem, znacznie atrakcyjniejszym niż informacja, że – jak podały organizacje pozarządowe w 2022 r. –  każdego dnia na świecie z głodu umiera 19 700 osób. Z takimi informacjami jesteśmy oswojeni, a śmierć z „rąk” sztucznej inteligencji to absolutna nowość.

A mówiąc poważnie, nie należy lekceważyć potencjalnych zagrożeń wynikających z rozwoju sztucznej inteligencji. Jednak, jako ludzie dysponujemy wystarczającymi zdolnościami intelektualnymi, aby je przewidywać i sobie z nimi radzić. Burzliwy rozwój techniki trwa od czasów pierwszej rewolucji przemysłowej. Kto dziś wyobraża sobie codzienne życie bez telefonii komórkowej, Internetu, samochodów, samolotów, lodówek itd. Przyzwyczailiśmy się nawet do obecności energii jądrowej, i to nie tylko w postaci elektrowni, ale również złowrogich arsenałów broni jądrowej. Umiemy z tym żyć i funkcjonować. Tak samo będzie ze sztuczną inteligencją i innymi technologiami, które powstaną w przyszłości.

Bo systemy AI mogą ułatwiać życie, np. w dużych aglomeracjach miejskich, o czym piszemy w artykule AI w wielkim mieście. Ale, żeby nie było tak różowo – pojawienie się algorytmów AI w komercyjnie dostępnych aplikacjach, wywołało niemałe zamieszanie w środowisku artystycznym, o czy więcej w artykule „Cyfrowa” sztuka.

Ale, żeby społeczeństwo mogło w sposób świadomy implementować nowe technologie potrzebna jest edukacja techniczna. Cieszyć może więc fakt, że tak wielu młodych ludzi bierze udział w różnego rodzaju olimpiadach i konkursach o tematyce związanej z techniką, działa w kołach naukowych, zakłada startupy technologiczne. O konkretnych osiągnięciach młodych ludzi można się dowiedzieć z lektury relacji z XVI Forum Inżynierskiego-IX Dnia Mechanika, które odbyło się w Poznaniu pod hasłem „Innowacyjna oferta młodych” (Imponująca oferta młodych twórców techniki) oraz z podsumowania Olimpiady Innowacji Technicznych organizowanej przez Polski Związek Stowarzyszeń Wynalazców i Racjonalizatorów.

Gorąco zachęcam, Państwa do lektury bieżącego wydania Przeglądu Technicznego, a także śledzenia naszego profilu w mediach społecznościowych. 

Martyna Jachimowicz, redaktor naczelna


Komentuje Waldemar Rukść

Przegląd Techniczny Gazeta FacebookPrzegląd Techniczny Gazeta LinkedInPrzegląd Techniczny Gazeta Twitter
eNOT.pl - Portal Naczelnej Organizacji Technicznej | eNOT.pl