35 lat NFOŚiGW

Jubileusz 35-lecia Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) stał się impulsem do podsumowania działań Funduszu i dyskusji o planach na przyszłość. Założenia nowej strategii działania NFOŚiGW na lata 2025-2028 oraz wyzwania w finansowaniu transformacji energetycznej i ochrony klimatu to główne tematy konferencji, która odbywa się w Warszawie.

• Na proekologiczne projekty Fundusz przekazał dotychczas ponad 142 mld zł i dalej będzie napędzał zielone zmiany.
• Przyjęta jesienią strategia działania NFOŚiGW na lata 2025-2028 opiera się na dziewięciu priorytetach środowiskowych.
• Celem strategicznym NFOŚiGW jest wspieranie transformacji niskoemisyjnej, zrównoważonego rozwoju i poprawy jakości środowiska w Polsce poprzez realizację efektywnych i skutecznych inicjatyw prośrodowiskowych.

– Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej to unikatowa instytucja, która 35 lat temu powstała ponad podziałami, by podnosić jakość środowiska. Wdrożono wtedy zasadę zanieczyszczający płaci i system ekokonwersji długu, co umożliwiło realizację projektów na rzecz środowiska. Cele Unii Europejskiej – neutralność klimatyczna, gospodarka obiegu zamkniętego, odbudowa zasobów przyrodniczych wskazują na wyzwania i szanse stojące dziś przed NFOŚiGW.  Wraz z wojewódzkimi funduszami oraz Bankiem Ochrony Środowiska buduje on ekosystem finansowania ochrony środowiska w Polsce – powiedział Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

– Przez 35 lat działania NFOŚiGW wydał ponad 142 mld zł na projekty, które są inwestycją w przyszłość. To pokazuje skalę naszego działania. Wspieramy projekty, które generują konkretne efekty ekologiczne. W naszej nowej strategii wskazaliśmy obszary kluczowe do osiągnięcia neutralności klimatycznej i wypełnienia prawodawstwa unijnego i krajowego w tym zakresie. Cztery priorytetowe filary to: transformacja energetyczna, ochrona powietrza, gospodarka obiegu zamkniętego i ochrona bioróżnorodności – powiedziałaDorota Zawadzka-Stępniak, prezeska NFOŚiGW.

NFOŚiGW od 35 lat wspiera działania na rzecz środowiska i wdraża programy, które poprawiają jakość życia w kraju. To ponad 142 mld zł z funduszy krajowych i zagranicznych na proekologiczne projekty dla przedsiębiorców, samorządów, administracji państwowej, uczelni, organizacji pozarządowych i osób prywatnych.

Projekty ze wsparciem NFOŚiGW wygenerowały konkretne efekty ekologiczne i inwestycje m.in.:

• oszczędność prawie 11 TWh energii rocznie;
• ponad5 TWh produkowanej rocznie zielonej energii;
• redukcja emisji gazów cieplarnianych o 28 mln ton CO_2;
• 7,5 mln ton odpadów poddanych rocznie odzyskowi (w tym recyklingowi);
• 89 tys. km zbudowanej i zmodernizowanej sieci kanalizacyjnej;
• rozwój elektromobilności – ponad 600 autobusów elektrycznych i ponad 27 tys. samochodów elektrycznych na ulicach;
• budowa 550 tys. przydomowych mikroinstalacji fotowoltaicznych;
• 450 tys. budynków prywatnych i publicznych poddanych termomodernizacji.

Priorytety środowiskowe w nowej strategii NFOŚiGW

1. transformacja energetyczna
2. poprawa jakości powietrza
3. gospodarka o obiegu zamkniętym
4. ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów
5. adaptacja do zmian klimatu
6. innowacyjność środowiskowa
7. monitoring środowiska
8. ekspertyzy i prace naukowo-badawcze
9. edukacja ekologiczna.

W latach 2025-2028 NFOŚiGW będzie szczególnie wspierać projekty z zakresu transformacji energetycznej i poprawy jakości powietrza. Na ten cel w 2025 r. planuje przeznaczyć ponad 80 proc. wydatków ze środków własnych. Taki trend utrzyma się w kolejnych latach. To przede wszystkim: ograniczenie wykorzystania surowców kopalnych, zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) i podniesienie efektywności energetycznej. Ważnym obszarem będzie wsparcie infrastruktury do magazynowania energii, w tym przydomowych magazynów energii.

NFOŚiGW będzie wspierał przedsięwzięcia przyczyniające się do wdrożenia gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) m.in. zapobieganie powstawania odpadów i ich bezpieczną utylizację, odzyskiwanie surowców oraz przywracanie wartości przyrodniczych i użytkowych terenom zniszczonym przez działalność człowieka.

Finansowego wsparcia wymaga minimalizowanie negatywnych skutków zmian klimatu oraz zwiększenie odporności społeczeństwa, ekosystemów i gospodarki na te niekorzystne tendencje. Jest to możliwe dzięki opracowaniu planów adaptacji do zmian klimatu i inwestycjom w rozwój zielono – niebieskiej infrastruktury.

Niezwykle ważnym zadaniem jest także zapewnienie trwałości i stabilności ekosystemów, zachowanie i odtwarzanie naturalnych siedlisk i gatunków. Działania NFOŚiGW na rzecz ochrony różnorodności biologicznej to także usprawnienie zarządzania obszarami chronionymi i zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych. Monitoring środowiska wskazuje na wspomaganie systemu zarządzania jakością środowiska i zapobiegania negatywnym zjawiskom.

Kształtowanie świadomych postaw, które promują zrównoważony rozwój oraz troskę o środowisko naturalne jest możliwe dzięki konsekwentnym działaniom w zakresie edukacji ekologicznej. Jako jeden z istotnych elementów działalności Funduszu, wyróżniono wspieranie działalności naukowo-badawczej i eksperckiej w zakresie ochrony środowiska.

Czteroletnia strategia podkreśla maksymalizację efektu ekologicznego działań. Przyczyni się do tego wzrost efektywności zarządzania programami priorytetowymi i środkami. Realizację tych celów ułatwią m.in.: optymalizacja procesów operacyjnych i uproszczenie procedur związanych z wnioskowaniem i udzielaniem dofinansowania. Nad całością wdrażania nowej strategii będzie czuwał Komitet Monitorujący.

Dokument Strategia Działania Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na lata 2025-2028 jest dostępny tutaj.