Jubileusz to czas refleksji – spojrzenia w przeszłość, podsumowania teraźniejszości i planowania przyszłości. W tym roku mija 50 lat od powołania Instytutu Inżynierii Materiałowej na prawach wydziału na Politechnice Warszawskiej. Uroczyste obchody tego wyjątkowego jubileuszu odbyły się 2 października 2025 r., podczas inauguracji roku akademickiego 2025/2026.
W wydarzeniu licznie uczestniczyła społeczność akademicka Wydziału, na czele z dziekan prof. dr hab. inż. Anną Boczkowską, która powitała zgromadzonych gości – przedstawicieli władz uczelni, instytucji naukowych i firm współpracujących z WIM. Wśród nich znalazło się wielu absolwentów wydziału, a najważniejszymi uczestnikami, jak co roku, byli studenci pierwszego roku, rozpoczynający swoją przygodę z inżynierią materiałową.
Wykład inauguracyjny zatytułowany „50 lat rozwoju magnesów na Wydziale Inżynierii Materiałowej PW” wygłosił prof. dr hab. inż. Marcin Leonowicz, prezentując bogatą historię i osiągnięcia badawcze w tej dziedzinie.
Tradycyjnie już inauguracja była również okazją do uhonorowania osób szczególnie zasłużonych dla Wydziału. Statuetki „Przyjaciel Wydziału” otrzymali w tym roku: prof. dr hab. inż. Jerzy Józef Sobczak z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie oraz dr hab. inż. Emilia Irzmańska z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego.
Po części inauguracyjnej odbyła się uroczystość nadania imienia prof. Stefana Wojciechowskiego Sali Rady Wydziału. Profesor Wojciechowski był wybitnym specjalistą w dziedzinie inżynierii materiałowej – jako pierwszy w Polsce podjął badania nad krystalizacją kierunkową stopów, dając początek pracom nad materiałami magnetycznie twardymi i kompozytowymi. Profesor był osobą , która w istotny sposób przyczyniła się do powstania Instytutu Inżynierii Materiałowej poprzednika Wydziału.
Od metaloznawstwa do inżynierii materiałowej
Tradycje nauki o materiałach na Politechnice Warszawskiej, która w tym roku obchodzi jubileusz 200-lecia, sięgają pierwszej połowy XX w. W 1920 r. na Wydziale Mechanicznym powstała Katedra Technologii Metali z Zakładem Metalurgicznym, kierowana przez prof. Witolda Broniewskiego – ucznia i współpracownika słynnego chemika prof. H.L. Le Chateliera. W ten sposób rozpoczęła się historia polskiej nauki o materiałach.
W 1929 r. na Wydziale Chemicznym utworzono Katedrę Metalurgii i Metaloznawstwa, a w 1934 r. – Instytut Metalurgii i Metaloznawstwa pod kierunkiem prof. Jana Czochralskiego, wybitnego uczonego, którego metoda otrzymywania monokryształów krzemu zrewolucjonizowała światową elektronikę.
II wojna światowa przerwała działalność obu jednostek, jednak po jej zakończeniu prace w zakresie metalurgii i materiałoznawstwa zostały wznowione. Pod kierunkiem prof. Kornela Wesołowskiego kontynuowano dzieło prof. Broniewskiego, a w 1961 r. powstała nowa Katedra Materiałoznawstwa na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa (MEiL), kierowana przez prof. Stanisława Jaźwińskiego, ucznia prof. Czochralskiego.
Przełomowy był rok 1970, kiedy Katedra Metaloznawstwa na Wydziale Mechanicznym Technologicznym została przekształcona w Instytut Metaloznawstwa, natomiast z Katedry Materiałoznawstwa na Wydziale MEiL utworzono międzyresortowy Instytut Inżynierii Materiałowej, które pięć lat później połączono w Instytut Inżynierii Materiałowej na prawach wydziału. Dynamiczny rozwój badań i dydaktyki sprawił, że w październiku 1991 r. instytut został przekształcony w samodzielny Wydział Inżynierii Materiałowej PW.
Od 1999 r. Wydział mieści się we własnej siedzibie przy ul. Wołoskiej 141 w Warszawie, będącej częścią Kampusu Południowego Politechniki Warszawskiej. Jednostka prowadzi działalność naukowo-badawczą, współpracuje z przemysłem i ośrodkami badawczymi na całym świecie oraz posiada pełne uprawnienia do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego.
Wydział na miarę XXI wieku
Obecnie Wydział Inżynierii Materiałowej PW to miejsce, w którym tradycja łączy się z nowoczesnością. Wydział dysponuje unikatową aparaturą badawczą, umożliwiającą analizę struktury materiałów od skali atomowej po makroskopową. Prowadzi badania nieniszczące, projektuje i modyfikuje materiały – od konstrukcyjnych po biomateriały. Laboratoria WIM działają zgodnie z międzynarodowymi normami ISO/IEC 17025, zapewniając najwyższą wiarygodność wyników.
Naukowcy ściśle współpracują z przemysłem, realizując ekspertyzy, analizy i projekty wdrożeniowe. To tu nauka spotyka się z praktyką – a efekty badań trafiają do przemysłu, wspierając rozwój nowoczesnych technologii.
WIM to także centrum popularyzacji nauki. Organizowane warsztaty dla uczniów, konkursy wiedzy, wydarzenia takie jak „Era Materiałów”, a także Dni Otwarte Wydziału, przyciągają młodych pasjonatów techniki i nauki. Zwiedzający mogą zobaczyć spektakularne eksperymenty, poznać świat mikroskopii, procesów wytwarzania czy badań biomateriałów.
Ważnym filarem Wydziału jest społeczność studencka – aktywna i twórcza, współpracująca z kadrą naukową przy projektach badawczych, konferencjach i wystawach. To tu rodzą się przyszli naukowcy, inżynierowie i liderzy technologii. Na WIM działają dwa studenckie koła naukowe: Biomaterials i Wakans. Wysoki poziom kształcenia potwierdzają liczne akredytacje oraz pierwsze miejsce w Rankingu Kierunków Studiów „Perspektywy” w kategorii inżynierii materiałowej.
WIM wychodzi również poza tradycyjne granice nauk technicznych. Udział w konsorcjum E-RIHS.pl (European Research Infrastructure for Heritage Science) pokazuje, że inżynieria materiałowa ma znaczenie także dla ochrony dziedzictwa kulturowego – wspierając badania nad zabytkami, obiektami archeologicznymi i dziełami sztuki.
Nauka, która staje się biznesem
Wydział Inżynierii Materiałowej jest także miejscem, gdzie nauka przeradza się w innowacje rynkowe. Przy WIM działa kilka spółek typu spin-off, które komercjalizują wyniki badań i wprowadzają je do gospodarki:
- ADJ Nanotechnology – rozwija innowacyjne nanomateriały o właściwościach bioaktywnych dla branży poligraficznej,
- AMAZEMET – specjalizuje się w produkcji proszków metalicznych do druku 3D i technologii laserowego przetapiania,
- AzoCarbon – prowadzi prace dotyczące obróbki jarzeniowej i inżynierii powierzchni,
- MaterialsCare – bazuje na doświadczeniu działającej na Wydziale Grupy Biomateriałów, opracowując nowoczesne biomateriały,
- Smart Fluid – efekt współpracy PW i Ciech S.A., rozwijający technologie cieczy nienewtonowskich.
Te przedsięwzięcia są dowodem, że WIM nie tylko kształci i bada, lecz także aktywnie współtworzy gospodarkę przyszłości – tę, w której wiedza naukowa staje się siłą napędową realnych innowacji.
Wydział Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej to dziś centrum nowoczesnej nauki, współpracy i inspiracji – miejsce, w którym wiedza o materiałach łączy ludzi, idee i pokolenia. To laboratorium przyszłości, w którym powstają nie tylko nowoczesne materiały, ale też ludzkie pasje zdolne zmieniać świat.
W strukturze WIM PW działa 20 grup badawczych oraz Laboratorium Badań dla Przemysłu i Laboratorium Mikroskopii Elektronowej (fot. WIM PW)
| Na WIM PW działają 4 zakłady (Inżynierii Powierzchni, Materiałów Konstrukcyjnych i Funkcjonalnych, Projektowania Materiałów, Materiałów Ceramicznych i Polimerowych) i blisko 20 grup badawczych, których projekty obejmują cały cykl rozwoju nowoczesnych materiałów – od ich projektowania i wytwarzania po analizę właściwości i zastosowań. Zespoły badawcze specjalizują się m.in. w kompozytach i nanokompozytach polimerowych, materiałach metalicznych i ceramicznych, stopach o wysokiej entropii, materiałach biomedycznych oraz technologiach inżynierii powierzchni. Istotnym kierunkiem są także badania nad strukturą ultradrobnoziarnistą i nanokrystaliczną, materiałami porowatymi oraz procesami dużego odkształcenia plastycznego. W strukturze Wydziału znajdują się Laboratorium Badań dla Przemysłu oraz Laboratorium Mikroskopii Elektronowej. |
Oprac. mj
