Stanisław Bolkowski (1930–2023)
Jeszcze niedawno – późną wiosną tego roku – widziałem się z Panem Profesorem Stanisławem Bolkowskim w Warszawskim Domu Technika NOT przy ul. Czackiego. A 16 lipca 2023 r. Bogdan Muszyński, prezes Warszawskiego Koła Oddziału EIT SEP przekazał smutną wiadomość, że 14 lipca zmarł profesor Stanisław Bolkowski.
Prof. Stanisław Bolkowski należał do pokolenia, które doświadczyło osobiście tragedii II wojny światowej. Urodzony na Kresach Rzeczypospolitej, w Równem 12 grudnia 1930 r., i w tej miejscowości zastał go wybuch wojny. W 1940 r. został zesłany wraz z matką na Syberię, skąd do Polski powrócił w 1946 r. Zamieszkał w Łodzi, gdzie uczęszczał do liceum ogólnokształcącego, a po zdaniu matury w 1950 r. zdecydował się na studia inżynierskie w Politechnice Warszawskiej. Jego pierwsza praca zawodowa też wiązała się z tą uczelnią. Studia rozpoczął w 1950 r. na Wydziale Elektrycznym PW a już dwa lata później został zastępcą młodszego asystenta w Zakładzie Podstaw Elektrotechniki macierzystej uczelni. Wówczas nie było to nic dziwnego, że studentom powierzano prowadzenie zajęć. Dzisiaj nie byłoby to możliwe, ale zarówno w II RP, ale i też w Polsce po II wojnie światowej zdolni słuchacze – ostatnich lat studiów – pełnili obowiązki asystentów.
Dyplom magistra inżyniera elektryka w specjalności sieci elektroenergetyczne uzyskał w 1956 r., a w 1965 r., obronił na Wydziale Elektrycznym PW dysertację doktorską przygotowaną pod kierunkiem prof. Tadeusza Cholewickiego. W macierzystej uczelni przeszedł wszystkie szczeble zawodowe: asystenta, adiunkta, docenta, profesora nadzwyczajnego, a w 1992 r. został powołany na stanowisko profesora zwyczajnego w Instytucie Elektrotechniki Teoretycznej i Miernictwa Elektrycznego PW. W PW sprawował funkcję zastępcy Dyrektora Instytutu Elektrotechniki Teoretycznej i Miernictwa Elektrycznego, był Kierownikiem Zakładu Elektrotechniki Teoretycznej, prodziekanem, a następnie dziekanem Wydziału Elektrycznego. W kadencji 1996-1999 został wybrany na stanowisko prorektora ds. dydaktyki, a w kadencji 1999-2002 na stanowisko prorektora ds. nauki PW.
W latach 2002–2011 pracował w Politechnice Białostockiej, w Katedrze Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Po latach wspominał: również ważnym doświadczeniem była też Jego dodatkowa, trwająca przez sześć lat praca na stanowisku starszego inżyniera w Zakładach Energetycznych Okręgu Centralnego.
Profesor był wybitnym specjalistą z dziedziny teorii obwodów elektrycznych i teorii pola elektromagnetycznego. Zajmował się zagadnieniami dotyczącymi obwodów o parametrach rozłożonych i obwodów nieliniowych z zastosowaniem metody zmiennych stanu do badania układów wielowymiarowych. Był promotorem ośmiu doktorów i recenzentem kilkudziesięciu rozpraw doktorskich oraz kilkunastu rozpraw habilitacyjnych. Autor ponad stu prac naukowych oraz siedmiu podręczników akademickich. Opracował, m.in. kilkaset haseł do „Encyklopedii Techniki” i rozdział poświęcony teorii obwodów elektrycznych do mającego wiele wydań „Poradnika Inżyniera Elektryka”.
Bardzo lubiany i szanowany przez studentów, o czym świadczy m.in. opinia jednego z nich, wyrażona podczas internetowego forum. Radzi koledze, mającemu trudności w opanowaniu materiału do egzaminu: Zajrzyj do Biblii Szanownego Pana profesora Bolkowskiego. Z obwodami jak z matematyką, bo właściwie to matma, tyle, że w elektrycznym wydaniu. Politechnika Śląska nadała Mu w 2009 r. – w uznaniu Jego dokonań naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych na polu elektrotechniki – godność Doktora Honoris Causa.
Odszedł znakomity uczony, świetny dydaktyk, wybitny działacz ruchu inżynierskiego, który przez wiele dziesięcioleci potrafił kształtować oblicze nie tylko nauki polskiej, ale też budował siłę społecznikowskiego oddziaływania Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP). Wstąpił do stowarzyszenia w 1950 r. i niemal do ostatnich chwil swojego życia był w najwyższym stopniu zaangażowany w jego działalność. Społeczność „sepowska” powierzyła Mu mandat wiceprezesa ZG SEP (1994–1998), a następnie dwukrotnie prezesa(1998–2002; 2002–2006).
Odszedł człowiek, który zapisał się w pamięci swych współpracowników, uczniów oraz grona działaczy SEP jako ze wszech miar wyjątkowy. Jego stosunek do ludzi charakteryzował się ogromną życzliwością i zawsze serdeczną chęcią służenia pomocą. W kontaktach z ludźmi charakteryzowała go właśnie skromność, uczynność, co podkreślają osoby znające Go bliżej. Przede wszystkim najpierw wymagał od siebie, a potem dopiero od tych, z którymi przyszło Mu – na przestrzeni wielu dziesiątek lat – realizować projekty badawcze, programy dydaktyczne, inicjatywy wydawnicze i bardzo liczne przedsięwzięcia na niwie społecznej.
Marek Bielski
