Rok 2023 był pełen niepokoju, konfliktów i zmian, także w sektorze energetycznym. Nadchodzące miesiące przyniosą wiele wyzwań związanych z transformacją i bezpieczeństwem energetycznym. Jak wskazuje ekspert firmy Eaton – Bartłomiej Jaworski, to już nie tylko przechodzenie na OZE, ale przede wszystkim zapewnianie elastycznych sieci dystrybucyjnych, rozwijanie infrastruktury pojazdów elektrycznych oraz przygotowanie budynków na spełnienie wymogów związanych z zeroemisyjnością. Co czeka rynek energii w 2024 roku?
Panele na każdym nowym budynku?
Unia Europejska wprowadza szereg inicjatyw, które mają przyspieszać wysiłki państw członkowskich związane z transformacją energetyczną. Jedną z nich jest dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD), która zakłada, że od 1 stycznia 2028 roku wszystkie nowe budynki powinny być bezemisyjne, między innymi dzięki wyposażeniu w instalacje fotowoltaiczne.[1] Może się jednak okazać, że realizacja tego celu będzie bardzo utrudniona i to nie tylko ze względu na koszty. Coraz częściej zdarza się, że właściciele budynków, którzy chcą korzystać z OZE, otrzymują decyzje odmowne z zakładów energetycznych. Dlatego już w nadchodzącym roku kluczowe będzie zwiększanie elastyczności sieci energetycznej, m.in. z pomocą inteligentnych systemów zarządzania mocą. Jeśli sieć ma być gotowa na przyjęcie tysięcy dodatkowych mikroinstalacji i przechodzenie na zieloną energię, pilnie potrzebne są znaczne inwestycje w infrastrukturę.
Brakuje miliona instalatorów PV
Aby spełniać wymogi zeroemisyjności wiele budynków będzie też wymagało renowacji i modernizacji w nadchodzących latach. Jednak niesie to wyzwanie związane z kosztami oraz brakiem wykwalifikowanych specjalistów i instalatorów, którzy mogliby montować instalacje słoneczne. Szacuje się, że nawet ok. milion osób musiałoby się przekwalifikować, aby cele związane z fotowoltaiką mogły zostać osiągnięte. [2] Jednym z rozwiązań, które mogą zmniejszyć nakład pracy instalatorów, jest stosowanie gotowych zestawów rozdzielnic. Prefabrykacja na potrzeby własne wymaga specjalistycznych narzędzi i wiedzy, a w obliczu braku specjalistów szybszym rozwiązaniem jest korzystanie z gotowych, bezpiecznych rozwiązań.
Budynek jako małe centrum energetyczne
W nadchodzącym roku i kolejnych latach upowszechni się koncepcja mikrosieci. Biurowce, galerie czy domy mieszkalne już teraz wytwarzają zieloną energię z OZE. W przyszłości budynki będą też jednak przechowywały nadwyżki produkowanej mocy na miejscu, z pomocą samochodów elektrycznych oraz magazynów energii, aby móc wykorzystać ją w momencie zwiększonego zapotrzebowania. Inteligentne systemy monitorowania i zarządzania mocą oraz rozwiązania do magazynowania energii będą coraz powszechniejsze w domach, ale i budynkach komercyjnych, gdyż będą pozwalały uniezależniać się od rosnących cen energii.
Infrastruktura ładowania elektryków wciąż do poprawy
Samochody spalinowe wciąż odpowiadają za 12% emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej.[3] W związku z wprowadzonymi rozporządzeniami, takimi jak AFIR, które mają zwiększać obecność elektryków na drogach, kraje członkowskie będą opracowywały plany zachęt do ich zakupu. W nadchodzącym roku i w kolejnych latach można spodziewać się, że sprzedaż samochodów elektrycznych będzie rosła. Jednak, aby zapewnić trwałość i dynamikę tego trendu, konieczne będzie przede wszystkim rozbudowanie infrastruktury ich ładowania. Zwiększanie liczby ładowarek powinno być jednym z priorytetów nie tylko Polski, ale i pozostałych krajów UE.
Gospodarka o obiegu zamkniętym
W Unii Europejskiej produkuje się około 2,2 mld ton odpadów rocznie[4]. Kraje całej wspólnoty pracują nad planem działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, dlatego w najbliższych latach z pewnością wiele branż odczuje koniec gospodarki liniowej. Aby spełniać cele zrównoważonego rozwoju zużycie surowców powinno zostać ograniczone o jedną trzecią. Obecnie recyklingowi podlega jednak zaledwie 7,2% wszystkich materiałów.[5] Wraz ze wzrostem popularności pojazdów elektrycznych, rośnie również liczba zużytych akumulatorów, a szacuje się, że tylko 5% z nich jest poddawanych recyklingowi.[6] Kluczowe będzie więc znalezienie nowych sposobów ponownego wykorzystania produktów i materiałów. Zmiana sposobu myślenia będzie korzystna nie tylko dla środowiska, ale także dla biznesu – zwiększy stabilność dostaw surowców, poprawi konkurencyjność, pobudzi innowacje. Wiele firm już udowodniło, że możliwe jest ponowne wykorzystanie zużytych akumulatorów do magazynowania energii czy innych rozwiązań dających im drugie życie.
[1] https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20230206IPR72112/energy-performance-of-buildings-climate-neutrality-by-2050
[2] https://www.politico.eu/article/skills-shortage-achilles-heel-green-deal-europe/
[3] https://climate.ec.europa.eu/eu-action/transport/road-transport-reducing-co2-emissions-vehicles/co2-emission-performance-standards-cars-and-vans_en
[4] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/economy/20151201STO05603/gospodarka-o-obiegu-zamknietym-definicja-znaczenie-i-korzysci-wideo
[5] https://climatepromise.undp.org/news-and-stories/what-is-circular-economy-and-how-it-helps-fight-climate-change
