Cywilizacyjny i gospodarczy skok rozwojowy Chin budzi podziw. Jednak czas pandemii COVID 19, gdy na komponenty produkowane w Chinach czekało się po kilkanaście miesięcy, unaocznił krajom europejskim, że wyprowadzenie przemysłu high-tech poza Europę jest dla ich gospodarek bardzo niekorzystne. Dlatego nie rezygnując ze współpracy z Państwem Środka trzeba ją tak zaplanować, by przynosiła korzyści obu stronom. Założenia nowego modelu rozwoju ambasador Chińskiej Republiki Ludowej w Polsce (ChRL) przedstawił w rozmowie z Jolantą Czudak.
Panie Ambasadorze, na czym polega uchwalony w połowie lipca model modernizacji kraju w chińskim stylu?
Obecny i nadchodzący okres jest kluczowy dla kompleksowego budowania silnego państwa i odrodzenia narodu w ramach modernizacji w chińskim stylu. Chińska modernizacja jest stale rozwijana w procesie reform i otwarcia. Ogólnym celem dalszego kompleksowego pogłębiania reform jest ulepszanie i rozwijanie socjalizmu o chińskiej specyfice oraz promowanie modernizacji krajowego systemu zarządzania i zdolności zarządzania. Podczas obrad III Plenum KC KPCh przedstawiono ponad 300 ważnych propozycji w tym zakresie. W obliczu złożonej sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej, kolejnej rundy rewolucji naukowo-technologicznej i transformacji przemysłowej oraz nowych oczekiwań obywateli, konieczne jest kompleksowe pogłębianie reform. Obejmują one poprawę systemu zarządzania makroekonomicznego, intensywny rozwój sektora usług i nowych sił wytwórczych oraz zintegrowanie gospodarki realnej i cyfrowej. Reformy będą prowadzone zgodnie z nową koncepcją zrównoważonego rozwoju i doskonalenia systemu polegającego na tworzeniu nowych sił wytwórczych, dostosowanych do warunków regionalnych. Przyjęta strategia zakłada zakończenie do 2035 r. modernizacji socjalistycznej gospodarki rynkowej w chińskim stylu. Stworzy to solidny fundament pod przekształcenie Chin, do połowy obecnego stulecia, w kraj przodujący cywilizacyjnie pod każdym względem.
Inwestycje zagraniczne mają również wpływ na rozwój chińskiej gospodarki. Czy w nowej strategii przewiduje się rozwiązania, które mogą zachęcić inwestorów do realizacji nowych przedsięwzięć w Państwie Środka?
Planujemy systematyczne znoszenie ograniczeń i utrudnień związanych z realizacją inwestycji zagranicznych w sektorze produkcyjnym oraz rozszerzanie katalogu branż, żeby zachęcić do takich przedsięwzięć firmy z zagranicy. Na równych zasadach będziemy wspierać rozwój przedsiębiorstw krajowych oraz finansowanych z zagranicy. Nasz rynek jest atrakcyjny zarówno dla zagranicznych inwestorów, jak i firm działających w różnych sektorach gospodarki. Zamierzamy również aktywnie uczestniczyć w reformie globalnego zarządzania gospodarczego i dzielić się rozwiązaniami z resztą świata. Łączymy zintegrowane działania w coraz skuteczniejszym wprowadzaniu inicjatywy „Pasa i Szlaku” w celu rozszerzania współpracy z innymi krajami w obszarach, takich jak: infrastruktura, przemysł, handel, innowacje naukowe czy technologiczne. Kontynuując budowę potężnego narodowego planu modernizującego kraj, równocześnie realizujemy strategię, która daje korzyści wszystkim partnerom.
Modernizacja w chińskim stylu zakłada podążanie ścieżką pokojowego rozwoju i harmonijnego współistnienia. W jaki sposób można to urzeczywistnić?
W realizacji tych założeń przestrzegamy kilku podstawowych zasad. Po pierwsze, stawiamy społeczeństwo na pierwszym miejscu, zapewniając lepsze życie obywatelom. Po drugie, zachowując pewność siebie i niezależność, wychodzimy odważnie z własnymi koncepcjami. Podążanie własną drogą rozwoju kraju w osiąganiu zamierzonych celów jest fundamentem naszych zasad. Po trzecie, wprowadzając innowacje niezmiennie trwamy przy przywództwie Komunistycznej Partii Chin i systemie socjalizmu z chińską specyfiką. Po czwarte, koncentrujemy się na rozwiązywaniu problemów, biorąc pod uwagę prognozy przyszłego rozwoju. Po piąte, stosujemy podejście systemowe łącząc zawsze teraźniejszość i przyszłość. Myślimy perspektywicznie, planujemy całościowo i wdrażamy kompleksowo wszystkie ustalenia. Po szóste, kładziemy nacisk na myślenie o świecie, dążąc do budowy wspólnej i lepszej przyszłości dla wszystkich ludzi. Proponujemy globalną inicjatywę rozwoju i bezpieczeństwa oraz globalną inicjatywę cywilizacyjną. Staramy się zwiększać powszechność korzyści płynących z modernizacji, oferując stabilizację i wnosić chiński wkład w światowy pokój i rozwój. Czerpiemy też pewne wzorce z doświadczeń innych krajów.
Rosnące napięcia geopolityczne nie ułatwiają budowania międzynarodowej wspólnoty. Czy to odbija się na sytuacji gospodarczej Chin?
Chińska gospodarka wyróżnia się trzema cechami: stabilną działalnością, stałym postępem i ciągłą poprawą jakości. W pierwszej połowie tego roku Krajowy Produkt Brutto Chin wzrósł o 5% w stosunku do lat poprzednich, stając się jednocześnie ważnym motorem wzrostu światowej gospodarki. Niedawno Międzynarodowy Fundusz Walutowy zwiększył prognozę wzrostu gospodarczego Chin do 5% i 4,5% odpowiednio na ten i przyszły rok. Ważniejsza od samego wzrostu gospodarki jest poprawa jej jakości z wyraźną tendencją do wprowadzania nowości. W pierwszej połowie tego roku dzięki inwestycjom w przemyśle zaawansowanych technologii odnotowano wzrost o ponad 10%, w stosunku do lat poprzednich. Produkcja inteligentnych i ekologicznych produktów, takich jak m.in. układy scalone, pojazdy elektryczne, roboty usługowe i ogniwa słoneczne, utrzymała dwucyfrowy wzrost. Nowoczesne technologie takie jak Big Data i sztuczna inteligencja, napędzają rozwój usług cyfrowych, w tym nowe scenariusze konsumpcji. Sprzedaż detaliczna online wzrosła o 8,8% rok do roku, produkcja nowej energii elektrycznej w przemyśle powyżej określonej wielkości, wzrosła o 13,4%. rok do roku, przy równoczesnym spadku zużycia energii na jednostkę PKB. Patrząc na drugą połowę roku jesteśmy pewni, że zrealizujemy wszystkie zaplanowane na 2024 r. zadania dotyczące reform i rozwoju kraju. Ponadto, zamierzamy dokonać większego postępu m.in. w transformacji niskoemisyjnej oraz otwartości na współpracę międzynarodową, abyśmy nadal mogli być siłą stabilizującą wzrost światowej gospodarki.
Co zyska Polska na pogłębianiu tej międzynarodowej współpracy?
Na pogłębianiu strategicznego partnerstwa między naszymi krajami Polska może dużo zyskać. Mamy wiele pozytywnych przykładów, które potwierdzają, że nawiązane 75 lat temu stosunki dyplomatyczne między Chinami i Polską przyniosły wymierne korzyści obu narodom w wielu obszarach. Strategia rozwoju Chin i zalety przemysłowe Polski dobrze się uzupełniają, dlatego wielodziedzinowa współpraca jest bardzo korzystna dla obu narodów. O komplementarności i potrzebie pogłębiania tej współpracy przywódcy obu krajów rozmawiali niedawno podczas czerwcowej wizyty prezydenta Andrzeja Dudy w Pekinie. Przewodniczący Xi Jinping i prezydent Andrzej Duda zadeklarowali rozszerzenie współpracy, m.in. w dziedzinie handlu, gospodarki cyfrowej, nowoczesnych technologii, zielonego przemysłu, energii odnawialnej oraz dalszego zwiększania ułatwień wizowych w działalności biznesowej i wymianie turystycznej między obydwoma krajami. Od 1.07.2024 r. wprowadzono w Chinach możliwość bezwizowego pobytu dla obywateli polskich do 15 dni. Zezwolenie będzie obejmować także wydawanie wielokrotnych, pięcioletnich wiz biznesowych, turystycznych i rodzinnych dla obywateli Polski po spełnieniu przez nich określonych wymagań. Te ustalenia można było wprowadzić dzięki wspólnym wysiłkom obu stron. Polska jest bardzo ważnym partnerem dla Chin dzięki swojemu strategicznemu położeniu geograficznemu. Jest bowiem bramą wejściową do Unii Europejskiej dla połączeń kolejowych Chiny – Europa.
Eksperci i politycy uważają, że połączenia kolejowe mogłaby być wyjęte spod konfliktów i przynosić korzyści wszystkim państwom leżącym na tej trasie. Czy to wzmocniłoby współpracę i wymianę handlową z Unią Europejską?
Rozwój infrastruktury kolejowej z pewnością wpłynęłaby na stabilne funkcjonowanie połączeń między Chinami i Europą. Nastąpiłaby większa integracja handlu, logistyki i odprawy celnej, stymulując powstanie nowych form usług w zakresie łańcuchów produkcji i dostaw. Łatwiej byłoby nam promować współpracę korzystną dla wszystkich i pomagać w uwalnianiu potencjału rozwojowego. Wcześniej ok. 90% pociągów towarowych China Railway Express przejeżdżało przez Polskę lub docierało do Polski. Polsko-chińska współpraca transportowa ma długie tradycje, sięgające powołania w 1951 r. Polsko-Chińskiego Towarzystwa Okrętowego Chipolbrok, pierwszej w historii ChRL spółki joint venture. Funkcjonujące do dziś przedsiębiorstwo, które ma siedziby w Gdyni i Szanghaju, z sukcesem świadczy usługi transportu morskiego ładunków wielkogabarytowych. Port w Gdańsku łączą z kolei z największymi chińskimi portami regularne połączenia kontenerowe.
Wymiana handlowa jest ważnym elementem gospodarki obu krajów, ale wartość importu znacząco przewyższa wartość naszego eksportu do Chin. Czy realne jest zmniejszenie tego deficytu?
Chiny i Polska są dla siebie ważnymi partnerami handlowymi, a istotą współpracy handlowej między Chinami a Polską są wzajemne korzyści i obopólna wygrana. Chiny są jednym z największych dostawców towarów do Polski, która stara się również o zwiększenie eksportu do naszego kraju. Strona chińska jest zaangażowana w zapewnienie polskim produktom i firmom odpowiedniego wsparcia politycznego oraz platformy promocyjnej w celu wejścia na rynek chiński. W ciągu ostatnich dwóch lat, w kwestii eksportu polskich produktów rolnych do Chin, która jest dla Polski szczególnie istotna, strona chińska wykazała się otwartością przez zatwierdzenie importu polskiej wołowiny, borówek oraz karmy dla zwierząt domowych. Obie strony osiągnęły przełomowe postępy w zakresie współpracy nad regionalnym zarządzaniem wysoce zjadliwej grypy ptaków, promując wspólne tworzenie chińsko-środkowoeuropejskiego rynku hurtowego produktów rolnych. Dążymy do tego, aby więcej polskich przysmaków trafiło na stoły chińskich rodzin. Każdy kraj specjalizuje się w produkcji dóbr, dla których ma przewagę komparatywną, która umożliwia odnoszenie korzyści. Polska ma także przewagę w zakresie przemysłu i siły roboczej w produkcji samochodów, maszyn, elektroniki i technologii rolniczej, a także w innych dziedzinach. Są to aspekty wysoko cenione przez chińskich inwestorów. Obie strony powinny w pełni wykorzystać komplementarne przewagi w podejmowaniu współpracy biznesowej. Intensywny rozwój nowej jakości sił wytwórczych zwiększy popyt na towary i usługi na chińskim rynku, zachęcając jednocześnie chińskich przedsiębiorców do wyjścia na zewnątrz. Chiny i Polska powinny podążać za tym trendem i podejmować odważne, innowacyjne próby otwarcia większej przestrzeni dla współpracy w obszarach takich jak gospodarka cyfrowa, zielony przemysł i czysta energia, a także wspólnie promować modernizację przemysłu w branżach wschodzących, bo to jest przyszłość świata. Trzeba też kontynuować wieloletnią tradycję w relacjach polsko-chińskich, wymianę kulturalną, naukową, studencką i budować dobry klimat dla wzmacniania przyjaźni na poziomie społecznym i między młodymi pokoleniami.
Dziękuję za rozmowę
