Jak produkować żywność nie niszcząc planety, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego i energetycznego, oceniali eksperci podczas VI Światowego Zjazdu Inżynierów Polskich SZIP i XXVIII Kongresu Techników Polskich w Poznaniu. Organizatorem wydarzenia była FSNT-NOT wraz z partnerami. Uczestnicy panelu „Bezpieczne żywienie: produkcja i obróbka żywności”, nie mieli złudzeń, że jest to trudne, ale możliwe wyzwanie, pod warunkiem współpracy wielu środowisk, interdyscyplinarnego podejścia i zrównoważonego rozwoju.
– Rolnictwo to dziś nie tylko kwestia produkcji żywności, ale i strategiczny filar bezpieczeństwa państwa, ochrony środowiska i zdrowia obywateli – podkreślił moderator panelu, prof. dr hab. Michał Jerzy Zasada, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW), która kształci specjalistów w wielu dziedzinach związanych z naukami przyrodniczymi, inżynierią środowiska, technologią żywności i produkcji rolniczej. – Jeśli chcemy wyżywić ludzkość bez niszczenia planety i istniejącego na niej życia, musimy działać wspólnie. Nauka, rolnictwo, przemysł, konsumenci i politycy nie mogą funkcjonować w oderwaniu od siebie. Nie szukajmy złotego środka, tylko wspólnej odpowiedzialności.
W Polsce grunty rolne zajmują około 60% powierzchni kraju, z czego ok. 14,5 mln hektarów wykorzystywanych jest do produkcji żywności. Jest to o kilka milionów mniej niż w latach 80. Mimo spadku areału, dzięki rozwojowi agrotechniki, od tego czasu plony zbóż wzrosły z 3 t/ha do niemal 5 t/ha obecnie. Problemem jest jednak brak rąk do pracy. W rolnictwie pracuje dziś tylko 8–9% ludności, a struktura gospodarstw jest rozdrobniona.
– Średnia powierzchnia to zaledwie 12 ha, a większość to gospodarstwa nietowarowe, podczas gdy produkcja na rynek opiera się na stosunkowo nielicznych dużych producentach – wskazywał prof. dr hab. Krzysztof Szoszkiewicz, rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. – Rolnictwa trzeba bronić i dbać o jego rozwój. Bez niego nie będzie bowiem ani jedzenia, ani energii, ani przyjaznej społeczeństwu przyrody. Na cenzurowanym jest coraz częściej produkcja zwierzęca, głównie bydło ze względu na emisję metanu, wysoki ślad węglowy i znaczne zużycie wody. Ale liczby nie kłamią, polskie rolnictwo odpowiada za niewielki procent emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z energetyką.
Jolanta Czudak
