Miesięcznik Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT

30. edycja plebiscytu Złoty Inżynier
Baner poziomy

Gielda wynalazków i projektów: Wynalazcy od Kazimierza Wielkiego

Trudno nie dostrzec znakomitego rezultatu wystawców z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy na XV Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG® 2022. Przywieźli do Katowic kilkadziesiąt wynalazków otrzymując aż….19 medali oraz inne nagrody.

Wśród nagrodzonych przeważali reprezentanci Wydziału Mechatroniki oraz Instytutu Inżynierii Materiałowej. W sumie zgarnęli sześć złotych medali, cztery srebrne, trzy brązowe oraz sześć nagród specjalnych, w tym od Ministra Edukacji i Nauki. Oto kilka przykładów.

Lepsze odlewanie

Złoto zdobyła nowatorska metoda pozyskiwania form traconych w oparciu o technologię druku 3D FDM I CJP. Połączenie tych dwóch metod usprawnia proces odlewniczy. Skanowanie precyzyjne odwzorowuje struktury obiektu architektonicznego, czy anatomicznego. Możliwe jest uzupełnienie ubytków w skanowanej geometrii z wykorzystaniem oprogramowania typu freeware. Natomiast technologia druku form traconych z materiałów gipsowych wykorzystywanych w technologii CJP pozwala wielokrotnie wykorzystać wydrukowany model, co zmniejsza koszty wytworzenia elementów oraz daje wydruki o większej dokładności i lepszej jakości, bez konieczności scalania kilku elementów. Produkcja prototypu jest tańsza, m.in z uwagi na niskobudżetowe materiały eksploatacyjne tańsze niż wosk. Autorzy: mgr inż. Jakub Lewandowski, dr hab. inż. Marek Macko, prof. uczelni; mgr Zbigniew Szczepański, mgr inż. Michał Rosiak.

By las nie płonął

Na czasie jest system monitorowania zagrożenia pożarowego obszarów leśnych wykorzystujący niskoemisyjną transmisję radiową (srebrny medal)

Pożary lasów są nie tylko niszczą ekosystem, lecz także powodują miliardy zł. strat rocznie. Opracowane rozwiązanie to grupa urządzeń pracujących autonomicznie, bez zewnętrznego zasilania. Przesyłają w regularnych odstępach czasowych wyniki pomiarów do aplikacji nadzorującej, poprzez łącze radiowe, niezależne od operatorów mobilnej transmisji danych. Prototyp pozwala na monitorowanie parametrów środowiskowych i podstawowych wielkości fizycznych, jak poziom CO2, temperatura, wilgotność, zawartość pyłów zawieszonych o rozmiarach 2,5 i 10 µm. Ważnym elementem jest niskoemisyjna transmisja danych z wykorzystaniem technologii LoRaWaN oraz otwartej sieci rozproszonych stacji odbiorczych (bramek). Rozwiązanie odznacza się najniższym zużyciem energii elektrycznej podczas transmisji między czujnikiem, a bramką LoRaWaN. Niski koszt komponentów i brak konieczności zasilania czujników pomiarowych z sieci energetycznej to kolejne zalety

 Autorzy: dr inż. Maciej Piechowiak, dr Piotr Kotlarz, mgr inż. Piotr Żmudziński, mgr Marcin Kempiński

Jak płynie krew

Medalem nagodzono też m.in. Mikroprzepływomierz do dokładnych pomiarów bardzo małych prędkości przepływu cieczy. Jest to niezbędne w badaniach przepływu płynów fizjologicznych (np. limfa, krew), przy dawkowaniu leków czy testowaniu lub kalibracji urządzeń służących do tego celu. Rozwiązanie wykorzystuje metodę pomiaru prędkości cieczy na podstawie śledzenia przemieszczania się pęcherzyka powietrza w przewodach, w których płynie badana ciecz i włączonych w układ zewnętrzny (np. naczyń limfatycznych). Pojedynczy pęcherzyk dociera do początku listwy sensorów optycznych. To umożliwia ciągły i długookresowy pomiar prędkości przy natężeniu przepływu w zakresie od 0,1 do 500 ml/min. Na rynku brak podobnego prostego urządzenia pomiarowego.

Autorzy: prof. Mariusz Kaczmarek, mgr inż. Michał Rosiak, mgr inż. Bartłomiej Stanisławski z Wydziału Mechatroniki

Samoczyszcząca wycieraczka

Jeszcze prostsze a przydatne na co dzień jest urządzenie do czyszczenia obuwia (PL 232287) z systemem dopływu i odprowadzania cieczy w podstawie  którego jest mata czyszcząca. Zawiera otwory, a w nich elementy ruchome, rozszczelniane pod wpływem grawitacyjnego nacisku obuwia, powodującego wypływ cieczy, a uszczelnienie uzyskuje się dzięki naporowi cieczy zawartej w podstawie, której ciśnienie jest większe niż atmosferyczne. Mata może być nachylona symetrycznie od środka do boków, aby lepiej odprowadzać płyn. Urządzenie znajdzie zastosowanie m.in. w prywatnych posesjach z ogrodami,  gospodarstwach rolnych, basenach publicznych, wszystkich instytucjach przemysłowych i gospodarczych, w których konieczne jest przechodzenie z części gruntowej, do części o utwardzonej i czystej powierzchni. Praktyka wskazuje, że tak proste i powszechnie stosowane usprawnienia przynoszą często ogromne korzyści twórcom.

Autorzy: dr inż. Krzysztof Tyszczuk, mgr inż. Daniel Zych, dr inż. Katarzyna Kazimierska-Drobny, mgr inż. Joanna Nowak

 Odtrutka na światło

Szkodliwy wpływ na życie mieszkańców miast ma smog świetlny, niestety lekceważony. Brak zaciemnienia wpływa niekorzystnie na wszystkie żywe organizmy, począwszy od roślin, poprzez zwierzęta, na ludziach kończąc (np. rozregulowuje gospodarkę hormonalną). Projekt Innowacyjny system do monitorowania poziomu zanieczyszczenia środowiska smogiem świetlnym to niewielkie urządzenie zainstalowane na dronie. Silny procesor zbiera dane na wewnętrznej pamięci, jednocześnie wysyłając je do operatora, gdzie dane są wizualizowane i wstępnie obrabiane. Powstaje mapa zanieczyszczenia światłem wskazująca newralgiczne miejsca. Część mechaniczną wykonano optymalnie dzięki drukowi 3D. Dotąd poziom smogu świetlnego określa się „na oko”. Usunięcie nadmiernego oświetlenia nie tylko oszczędza energię, lecz przede wszystkim korzystnie wpływa na zdrowie, gdyż  natura  wokół nas funkcjonuje w cyklu: dobowym, miesięcznym, rocznym.

Autorzy: mgr inż. Andrzej Szczepańczyk, dr hab. inż. Marek Macko, prof. uczelni.

Medale i wyróżnienia dla UKW

Przedstawiciele UKW odbierają nagrodę  Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka za szczególną aktywność w zakresie promocji polskiej nauki na arenie międzynarodowej w 2021 r.