Największa morska uczelnia w Polsce – Uniwersytet Morski w Gdyni – jest, nieco wbrew nazwie, przede wszystkim uczelnią techniczną. Oprócz wydziałów mechanicznego, elektrycznego, nawigacyjnego, zarządzania i nauk o jakości w jego strukturze jest dziś także renomowany gdański Instytut Morski.
Od niedawna nowy impuls rozwoju daje budowa Centrum Offshore oraz Centrum Morskiej Energetyki Wiatrowej. Uczelnia staje się głównym ośrodkiem nowoczesnej gospodarki morskiej.
Znakiem firmowym Uniwersytetu jest słynny żaglowiec, zasłużony w kształceniu kadr dla marynarki – Dar Młodzieży. Na uczelni powołano Zespół ds. Własności Intelektualnej i Komercjalizacji Badań, w którego zainteresowaniu nie jest tylko techniczna modernizacja wszystkiego, co pływa, ale także całe lądowe zaplecze gospodarki morskiej. Ta gospodarka czuje dziś coraz silniejszy wiatr w żaglach. Nic też dziwnego, że uczelnia cieszy się ogromną popularnością wśród młodzieży. Poza wejściem do zawodu związanego z morzem ma ona także możliwość aktywnego kontaktu ze sferą badawczo-wdrożeniową i nowymi technologiami.
SPOINA RAZ KROJONA
Ostatnio Uniwersytet wystąpił na wystawach z kilkoma oryginalnymi innowacjami. Zwraca uwagę zwłaszcza Innowacyjny sposób obróbki wykańczającej powierzchni pospawalniczych zespołu dr inż. Olhi Dvirnej z Wydziału Mechanicznego. To rozwiązanie zaliczane do kategorii ekoinnowacji. Spoiny spawów są często kłopotliwe w obróbce. Tu szlifowanie jest metodą uciążliwą i energochłonną. Nowa metoda polega na przesuwaniu narzędzia skrawającego wzdłuż spoiny a naddatek lica spoiny jest jednoetapowo usuwany w trakcie tylko jednego przejścia narzędzia skrawającego. Charakterystycznymi elementami w budowie narzędzia są ułożone liniowo zęby o zmiennej wysokości. Wysokość ostrza kolejnych zębów zmienia się narastająco w kierunku przeciwnym do posuwu, a różnica wysokości ostrza między pierwszym i ostatnim zębem jest równa wysokości naddatku (lica spoiny). Liczba zębów zależy od wysokości nadlewu. Geometria narzędzia prowadzi do poprawy jakości obrobionej powierzchni pospawalniczej, przez zapewnienie wyjątkowo wysokiej dokładności obróbki, niskiej chropowatości powierzchni oraz zapewnienie tworzenia korzystnych ściskających naprężeń własnych w warstwie wierzchniej spoiny. Ostrza tego stalowego narzędzia mają wysoką żywotność i zwiększoną wytrzymałość na obciążenia uderzeniowe, dzięki geometrii opartej na obliczeniach wytrzymałościowych. Zużycie narzędzia jest niewielkie, co skutkuje znacznym obniżeniem kosztów produkcji. Sposób nie wymaga dużej ilości środków smarnych oraz płynów chłodzących. Pozwala na obróbkę produktów wykonanych z różnych gatunków stali i stopów przy użyciu przeważającej większości metod spawalniczych. Proponowany sposób obróbki znajdzie bardzo szerokie zastosowanie zamiast mało wydajnej, pracochłonnej oraz stosunkowo drogiej metody szlifowania. Wdrożenie takiego rozwiązania wspomoże firmy, dzięki uwzględnieniu ciągle rosnących wymagań środowiskowych. Wynalazek znajdzie szerokie zastosowanie w procesach produkcji elementów konstrukcji spawanych oraz podzespołów i części maszyn wykonywanych z użyciem technik spawalniczych, nie tylko w stoczniach. Wykazanie światowej nowości tej metody może zapowiadać poważne zyski licencyjne.
SZYBKA NAPRAWA POD WODĄ
Czysto „morskim” wynalazkiem jest natomiast Innowacyjne wyposażenie pływającej jednostki interwencyjnej: Mobilny elektromagnetyczny system cumowniczy oraz batychron autorstwa dr. hab. inż. kpt. ż.w. Grzegorza Rutkowskiego i mgr. inż. kpt. ż.w. Pawła Kołakowskiego z Wydziału Nawigacyjnego.
Mobilny elektromagnetyczny system cumowniczy służy do cumowania jednostki serwisowej przy burcie statku serwisowanego przy użyciu systemu chwytaków elektromagnetycznych zasilanych pływającymi bojami lub systemem doprowadzonym z jednostki interwencyjnej. Unikalny zestaw wind cumowniczych zapewnia stały naciąg lin. Wynalazek umożliwia szybkie przemieszczanie się jednostki serwisowej wzdłuż burty statku serwisowanego, skracając czas operacji cumowania i odcumowania i przyspieszając interwencję na wykrycie i naprawę usterki. Dzięki obniżeniu punktu cumowania do linii wodnej znacząco wzrasta poziom bezpieczeństwa całej operacji, a ryzyko wypadku związanego z linami na statku serwisowanym spada. Batychron to elastyczny dzwon nurkowy stosowany do transportu podwodnego i nurkowania z zachowaniem wysokiego standardu bezpieczeństwa. Dzięki lekkiej i przenośnej konstrukcji, wynikającej z użycia materiałów nowej generacji może być wykorzystywany na wodach otwartych oraz portowych do transportu podwodnego oraz różnego rodzaju nurkowania. Umożliwia bezpieczne i szybkie podejście do jednostki serwisowanej w dowolnym miejscu burty statku, zejście nurka pod wodę oraz prowadzenie prac transportowych, badawczych czy serwisowych. Iluminatory w powłoce batychronu pozwalają na łatwą ocenę ew. uszkodzeń jednostki. Ciśnienie w dzwonie jest utrzymywane albo dzięki butlom w zestawie batychronu, albo ze statku. Wyposażenie pływającej jednostki interwencyjnej służy głównie tam, gdzie istotne jest szybkie działanie. Często prace interwencyjne na wodzie są niebezpieczne zwłaszcza przy naprawianiu innych jednostek morskich pod wodą lub na linii wody, nurkowania, transportu podwodnego, transferu ładunków i ludzi u obszarze off-shore.
jaz.
