Wywiad z prof. dr. hab. inż. Jerzym Lisem, Rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Panie Rektorze, 2 kwietnia 2025 r. AGH oficjalnie uruchomiła Wydział Technologii Kosmicznych – pierwszy taki wydział w Polsce. Co sprawiło, że właśnie teraz zdecydowali się Państwo na ten krok?
Decyzja była naturalną konsekwencją zmian, które obserwujemy na świecie i w Polsce. Technologie kosmiczne to nie przyszłość – to teraźniejszość. Sektor kosmiczny rośnie w tempie kilku procent rocznie, a Polska, jako członek Europejskiej Agencji Kosmicznej i UE, nie może pozostać w tyle. Potrzebujemy inżynierów, naukowców, analityków danych, ludzi, którzy rozumieją, jak działają satelity, jak przetwarzać dane z orbity, jak projektować roboty działające poza Ziemią. Skoro widzieliśmy potrzebę rynku, a także potencjał naszych studentów i naukowców, musieliśmy zareagować. Ponadto AGH należy do UNIVERSEH, czyli konsorcjum siedmiu europejskich uczelni, które tworzą Europejski Uniwersytet Kosmiczny dla Ziemi i Ludzkości. Przynależność do tego prestiżowego grona uczelni działających w sektorze kosmicznym oraz utworzenie w pierwszej kolejności Centrum Technologii Kosmicznych zaowocowało rozbudową i przekształceniem w wydział.
Co wyróżnia Wydział Technologii Kosmicznych AGH na tle innych inicjatyw edukacyjnych w tej dziedzinie?
Przede wszystkim kompleksowość. Nie oferujemy tylko wycinka wiedzy – przygotowujemy specjalistów do pracy w całym łańcuchu sektora kosmicznego: od projektowania komponentów, przez analizę danych, aż po integrację systemów wykorzystywanych na orbicie. Mamy także silne zaplecze naukowe: laboratoria, kadra z doświadczeniem w projektach ESA, własne centrum technologii kosmicznych. A po czwarte – stawiamy na interdyscyplinarność, bo kosmos to nie tylko fizyka i inżynieria, ale też biologia, prawo, ekonomia i zarządzanie.
Jak wyglądały początki tej inicjatywy?
W 2021 r. powołaliśmy Centrum Technologii Kosmicznych – to był pierwszy krok. Ale także konsekwencja udziału we wspomnianym UNIVERSEHu. W październiku 2024 r. oddaliśmy do użytku budynek, w którym są laboratoria nowego wydziału i które będą się systematycznie zapełniać nowymi projektami. Już teraz warto wspomnieć o wyjątkowym eksperymencie, który będzie realizowany w ramach misji Ignis. Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski przeprowadzi szereg eksperymentów stworzonych przez polskich naukowców i opracowanych we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną. Wśród nich znajdzie się eksperyment MXene in LEO stworzony w Centrum Technologii Kosmicznych AGH.
Czy możemy mówić o dużym zainteresowaniu nowym wydziałem?
Byliśmy zaskoczeni skalą. Jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem rekrutacji dostawaliśmy sporo zapytań, także od już pracujących, które chcą się przekwalifikować. Zainteresowanie pochodzi nie tylko z Polski – mamy kontakt z kandydatami z zagranicy. Również dlatego, że całe kształcenie na nowym wydziale prowadzone jest w języku angielskim. To pokazuje, że oferta jest unikalna i bardzo potrzebna.
Jakie kierunki kształcenia będą dostępne?
W pierwszym etapie nowy wydział oferuje studia magisterskie prowadzone w całości w języku angielskim na kierunku Space Technologies. Program studiów uwzględnia trzy specjalizacje: Upstream – technologie wysyłane w przestrzeń kosmiczną (satelity, systemy rakietowe); Downstream – przetwarzanie i wykorzystanie danych satelitarnych; Biomedical – wpływ warunków kosmicznych na organizm człowieka oraz systemy podtrzymania życia w kosmosie. Każda specjalizacja przewidziana jest dla maksymalnie 12 osób studiujących. Co bardzo istotne i warte podkreślenia są to studia dostępne dla absolwentów studiów licencjackich. Ich ukończenie prowadzi do otrzymania stopnia magistra inżyniera. Nowość w ofercie otwiera ścieżkę kształcenia przede wszystkim dla osób, które bez studiów inżynierskich chciałaby móc kontynuować kształcenie na studiach technicznych. Z taką możliwością wychodzą do kandydatów właśnie m.in. Wydział Technologii Kosmicznych, ale także inne jednostki w AGH.
Od października z kolei planujemy możliwość studiowania na I stopniu
w obszarze IT in Space. Oferta ta z pewnością trafi do tegorocznych maturzystów, którzy chcą się realizować w zagadnieniach informatycznych, wykorzystywanych w inżynierii kosmicznej.
Czy AGH planuje własne projekty kosmiczne?
Zdecydowanie. Mamy ambitne plany. Już teraz rozwijamy projekt SatLab. Początkiem tego roku wysłaliśmy na orbitę najmniejszego polskiego satelitę. Wydarzenie jest o tyle znaczące, że jest to satelita jak do tej pory najmniejszy, który powstał w naszym kraju i co najistotniejsze – zrealizowali go studenci i studentki działający w AGH. Aktualnie, za pomocą anteny śledzimy lot satelity i pozyskujemy dane, które następnie są u nas przetwarzane. Tym samym młodzi ludzie mogą poprzez praktykę zdobywać niezwykle cenną wiedze.
Jakie znaczenie ma dla AGH współpraca międzynarodowa w kontekście tego wydziału?
Kluczowe. Kosmos to przestrzeń ponad granicami – dlatego musimy współpracować. Już dziś prowadzimy wspólne projekty z naszymi konsorcjantami z UNIVERSEHu. W tej dziedzinie nie da się być samotną wyspą. Pokazuj to także kadra zgromadzona wokół wydziału. Zajęcia na nowym kierunku będą prowadzone przy udziale ekspertów z branży kosmicznej, jak i przedstawicieli agencji kosmicznych oraz firm technologicznych.
Jakie są długofalowe ambicje uczelni w tym zakresie?
Chcemy, by AGH stała się jednym z najważniejszych ośrodków kształcenia i badań kosmicznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Naszym celem nie jest tylko kształcenie, ale aktywne współtworzenie przyszłości – uczestnictwo w międzynarodowych misjach, rozwijanie nowych technologii, współpraca z sektorem obronnym, energetycznym. Mamy ambicje aby być centrum kompetencji dla sektora kosmicznego w Polsce i regionie.
Dziękujemy za rozmowę.
Nowości w ofercie AGH na rok akademicki 2025/2026
W odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się potrzeby rynku pracy oraz rosnące zainteresowanie kandydatów nowymi technologiami, AGH uruchamia cztery nowe, innowacyjne kierunki studiów. Każdy z nich odpowiada na kluczowe wyzwania współczesnego świata — od transformacji energetycznej, przez cyfrową rewolucję przemysłu, po cyberbezpieczeństwo i gamedev.
1. Geotechnologie Otworowe
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Studia stacjonarne I stopnia | Limit miejsc: 45
Nowy kierunek kształci specjalistów w zakresie najnowocześniejszych i najmniej inwazyjnych metod pozyskiwania surowców naturalnych, pierwiastków ziem rzadkich, uranu czy geotermii. Wpisuje się w globalną transformację energetyczną i rosnące potrzeby związane z rozwojem energetyki jądrowej i odnawialnych źródeł energii. Studenci nauczą się projektować i realizować otworowe prace geotechniczne, niezbędne m.in. przy budowie magazynów energii, instalacji OZE i elektrowni jądrowych.
2. Cyfryzacja Przemysłu
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki
Studia stacjonarne I stopnia | Limit miejsc: 30
Kierunek dla przyszłych liderów transformacji cyfrowej przemysłu 4.0. Program łączy automatykę, robotykę, informatykę, AI oraz zarządzanie projektami IT z nowoczesnymi systemami przemysłowymi (ERP, CRM, CAD/CAM/CAE). Absolwenci będą gotowi do wdrażania nowoczesnych technologii w przedsiębiorstwach oraz do budowania inteligentnych, zrównoważonych i zautomatyzowanych zakładów przemysłowych.
3. Informatyka – Zarządzanie Bezpieczeństwem Informacji
Wydział Informatyki
Studia stacjonarne I stopnia | Limit miejsc: 50
Odpowiedź AGH na rekordowe zainteresowanie cyberbezpieczeństwem — aż 10 kandydatów na jedno miejsce na podobnych kierunkach! Program powstał we współpracy z wiodącymi firmami branży, takimi jak Apius, Clico, Securing, Motorola oraz Polskim Klastrem Cyberbezpieczeństwa #CyberMadeInPoland. Studenci nauczą się zarządzać bezpieczeństwem systemów informatycznych, wdrażać strategie ochrony danych, reagować na incydenty oraz testować infrastrukturę IT pod kątem odporności na zagrożenia.
4. Tworzenie Przestrzeni Wirtualnych i Gier
Wydział Informatyki & Wydział Humanistyczny
Studia stacjonarne I stopnia | Limit miejsc: 40
Pierwszy tak kompleksowy kierunek na polskiej uczelni publicznej, łączący nauki ścisłe, humanistyczne, społeczne i artystyczne. Program obejmuje projektowanie i programowanie gier, tworzenie immersyjnych światów 3D, zastosowanie AI w gamedevie oraz aspekty narracyjne i psychologiczne. Kierunek odpowiada na potrzeby jednej z najszybciej rozwijających się branż technologicznych – rynku gier, którego wartość w Polsce może osiągnąć 1,6 mld USD do 2027 r. Studenci przygotują się do pracy zarówno w studiach gier, jak i w sektorze VR/AR, edukacji, kulturze czy medycynie cyfrowej.
