Miesięcznik Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT

Polskie i czechosłowackie samochody

Bartosz Zakrzewski w monografii pt. „Polskie pojazdy samochodowe 1945-1990” opisał i zaprezentował dorobek polskiego przemysłu motoryzacyjnego, z uwzględnieniem najważniejszych prototypów i pojazdów produkowanych seryjnie. Autor przedstawił strukturę polskiego taboru samochodowego oraz dorobek polskich fabryk motoryzacyjnych z podziałem na samochody: osobowe, dostawcze i ciężarowe oraz motocykle.

Dziś z pewnością niewiele jest osób, które mogą cokolwiek powiedzieć na temat prototypów takich samochodów osobowych, jak: Gad 500, Pionier, Smyk, Gacek, Fafik czy Warta. Można się o nich wiele dowiedzieć z bogato ilustrowanej, faktograficznej książki, w której na podstawie kwerendy archiwalnej autor szczegółowo analizuje dzieje polskich samochodów w okresie 1945–1990. Trudno też uwierzyć, że w 1945 r. maksymalny przebieg dla niezarobkowych samochodów prywatnych ograniczono do 200 km miesięcznie, a kierowca miał obowiązek prowadzić książkę kontroli jazdy, w której wpisywał daty wyjazdów, aktualny przebieg i zużycie paliwa. Przepis obowiązywał 10 lat – do września 1955 r. Wtedy było zarejestrowanych w Polsce zaledwie 40 259 samochodów osobowych, w tym 20 475 prywatnych.

Książka może zainteresować nie tylko miłośników motoryzacji polskiej, pasjonatów techniki, kolekcjonerów i historyków.

Bartosz Zakrzewski jest autorem również drugiej książki pt. „Czechosłowackie samochody osobowe i ciężarowe w latach 1945–1992”, która stanowi odzwierciedlenie kilkuletnich prac badawczych prowadzonych przez autora w Instytucie Transportu Samochodowego w Warszawie. Ta monografia dotyczy transportu samochodowego i przemysłu motoryzacyjnego Czech i Słowacji, które przez 47 lat funkcjonowały jako Czechosłowacja. Bogato ilustrowana monografia prezentuje dzieje rozwoju czechosłowackich samochodów osobowych i ciężarowych oraz dorobek najbardziej znaczących czechosłowackich fabryk motoryzacyjnych – uwzględnia najważniejsze pojazdy produkowane seryjnie oraz wybrane prototypy.

Autor podaje nie tylko dzieje rozwoju poszczególnych modeli pojazdów, szczegóły ich budowy i podstawowe dane techniczne, a także na podstawie rzeczywistych badań eksploatacyjnych, opisuje ich zalety i wady oraz dane dotyczące produkcji i sprzedaży.

Książki ukazały się nakładem Wydawnictwa Komunikacji i Łączności (I – 2024, II – 2025 r.).

bh