W pierwszym akapicie „Słowa Wstępnego” do monografii pt. 70 lat Oddziału Elektroniki, Informatyki, Telekomunikacji SEP im. prof. Janusza Groszkowskiego* czytamy sformułowane pół wieku temu znamienne zdanie: Każda dziedzina ludzkiej działalności, która nie posługuje się elektroniką, jest podejrzana o zacofanie. Nie jest to stwierdzenie wyrazem zadufania specjalistów w ogromną moc sprawczą swojej profesji – jak mogłoby się wydawać niektórym reprezentantom innych dziedzin nauki, techniki, czy gospodarki. Dodajmy, iż „słaboprądowcy” są przekonani, że cytowane wyżej powiedzenie „pozostaje aktualna do dzisiaj, ale nie jest już powszechnie używane, ze względów na jego … oczywistość.”
Faktycznie. Swoista oczywistość powyższych opinii jest pochodną faktu, iż elektronika, telekomunikacja i informatyka bezsprzecznie pozostawały w II połowie XX w. w awangardzie postępu technicznego. Co na pewno miało i ma nadal niebagatelne znaczenie dla kształtu naszej cywilizacji.
Materiały do monografii zgromadzili prezesi poszczególnych Kół należących do OEIT SEP, a licząca 288 s. publikacja została przygotowana przez zespół redakcyjny w składzie: Wojciech Kocańda, Jerzy Franciszek Kuciński, Bożena Lachowicz, Andrzej Skorupski, Jerzy Szczurowski oraz Zbysław Antoni Kucza – redaktor prowadzący. Monografia ujmuje wszystkie aspekty działalności Oddziału EIT począwszy od przedstawienia struktury organizacyjnej, prezentacji biogramów prezesów z okresu 70 lat, historii poszczególnych kół, uczestnictwa EIT w Kongresach Elektryki Polskiej, konferencjach naukowo-technicznych, w tym Konferencjach Okrągłego Stołu, włącznie z opisem zaangażowania członków Oddziału w inicjatywy związane np. z jubileuszem 90-lecia, a następnie 100-lecia SEP (na terenie Polski oraz Wilna i Lwowa).
Koniecznie należy podkreślić, iż Oddział funkcjonuje nie w oparciu o fundusze pochodzące z dotacji samorządowych, czy władz centralnych. Stara się samodzielnie wypracować środki finansowe na statutową działalność. Stąd, jak zaznacza się w rozdziale zatytułowanym „Działalność gospodarcza,” istotnym uzupełnieniem działalności naukowo-technicznej jest aktywność SEP na polu gospodarczym – przejawiająca się głównie w organizacji rzeczoznawstwa, doradztwa technicznego, prowadzenia szkoleń i egzaminów kwalifikacyjnych, a od 2005 r. także realizacji projektów współfinansowanych przez UE ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Wśród projektów warto zwrócić uwagę Czytelników na 2 przykładowe. Jeden z nich dotyczył „Szkolenia elektryków wiejskich” pod hasłem „Zostań na wsi…elektrykiem”, drugi zaś pn. „UE Lihgt India”, w której członkowie SEP z Ośrodka Rzeczoznawstwa przeprowadzili w ramach projektu szkolenia w Bombaju, Delhi i Bangalore. Te przykłady świadczą wymownie, że z jednej strony powinniśmy myśleć globalnie, a działać lokalnie, zaś z drugiej, że świat, jak sugerowali wizjonerzy już w ubiegłym stuleciu, szybko skurczy się do rozmiarów globalnej wioski. Udana współpraca lokalna i globalna dla organizacji społecznych w XXI w. staje się niezbędną koniecznością. O czym dowodnie zaświadczają od wielu lat tzw. Konferencje Okrągłego Stołu, w których w roli prelegentów występują często członkowie kół zrzeszonych w Oddziale EIT SEP.
Ostatni, IV rozdział monografii Oddziału EIT pt. Z biegiem lat. Z biegiem dni, poświęcony jest Członkom Honorowym, Zasłużonym Seniorom oraz Członkom Zbiorowym i Wspierającym. Bezprecedensowy progres szeroko rozumianej elektroniki przekłada się też na liczbę członków Oddziału EIT SEP. Do rekordowych należał 1980 r. Oddział zrzeszał wtedy 4922 członków zgrupowanych w 119 kołach zakładowych. Dlatego nie dziwi, że liczba członków OEIT, którzy na przestrzeni 70 lat działalności Oddziału zasłużyli – zdaniem Komisji Odznaczeń SEP – z racji wymiaru swojej aktywności na wyróżnienie Honorową Odznaką SEP jest tak duża (687 osób – Srebrną i 277 – Złotą).
Nie jedyny to oczywiście probierz merytorycznej aktywności członków OEIT. Monografia przynosi dane dotyczące innych form wyróżnień, w tym tytułów Honorowego Członka SEP oraz medali przyznawanych przez ZG SEP. Są one wyrazem szacunku do społecznej pracy, wymagającej poświęcenia czasu, wiedzy i umiejętności, nie w imię własnych partykularnych interesów, lecz pro publico bono.
W 2013 r. nadano Oddziałowi EIT SEP imię prof. Janusza Groszkowskiego, co stanowi szczególny hołd członków społeczności SEP dla tej legendarnej postaci wybitnego polskiego uczonego, którego prace z nieliniowej teorii generacji i teorii drgań, wniosły istotny wkład do rozwoju elektroniki światowej. Opublikowanie przez Niego w 1933 r. ustaleń, dotyczących zależności drgań generatora od zawartości harmonicznych, zwanej dzisiaj powszechnie równaniem Groszkowskiego, przyniosło Mu światową sławę. Zasługi prof. J. Groszkowskiego zarówno w czasie II RP i podczas II wojny światowej oraz po wojnie zapisały się na trwałe w dziejach nauki i techniki. Autorzy wydawnictwa poświęcają Patronowi OEIT osobny rozdział, zamieszczając także archiwalne zdjęcia.
Wszystkie rozdziały zostały przygotowane bardzo starannie od strony edytorskiej i stanowią ważny zapis, dziejącej się na naszych oczach historii ruchu naukowo-technicznego tworzonego przez pasjonatów m. in. spod znaku OEIT SEP.
Marek Bielski
*70 lat Oddziału Elektroniki, Informatyki, Telekomunikacji SEP, praca zbiorowa, red. prowadzący Z. A. Kucza. Warszawa 2022, ISBN 978-83-964425-0-5
