Miesięcznik Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT

30. edycja plebiscytu Złoty Inżynier
Baner poziomy

Rewelacyjnie, ale mogłoby też być lepiej!

Z opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny wstępnych danych dotyczących budownictwa mieszkaniowego za rok 2021 wynika, że w Polsce oddano w nim do użytkowania o 6,3% więcej mieszkań niż rok wcześniej. O blisko 24% zwiększyła się również liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem.

– Najnowsze dane dotyczące liczby mieszkań, jakie w ostatnim roku zostały oddane do użytkowania, pozwalają z optymizmem patrzeć w przyszłość. Było ich aż 234,7 tys. To o ponad 80 tys. mieszkań więcej niż jeszcze w 2015 r., czyli w ciągu 6 lat zanotowaliśmy wzrost o blisko 60%. Co więcej, na koniec 2021 r. w budowie pozostawało jeszcze ok. 871,3 tys. mieszkań, czyli o 5,2% więcej niż w 2020 r. To dowód na to, że miniony rok w budownictwie mieszkaniowym był rekordowo dobry – uważa wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński.

Większa była również liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto (wzrost o 23,9%) i na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem (wzrost o 23,3%).

W sumie w minionym roku oddano do użytkowania 234,7 tys. mieszkań (6,2 na 1 000 mieszkańców). To najwyższy wynik od 1979 r. Wpływ na taką sytuację miał rozwój sektora rynkowego, obejmujący 98,9% wszystkich oddanych do użytkowania mieszkań w analizowanym okresie. Dominującą rolę spełniało w nim budownictwo deweloperskie (61% mieszkań), a w drugiej kolejności indywidualne (38%). Najmniej do użytkowania oddano mieszkań spółdzielczych – 2 tys. lokali.

Wzrost sprzedaży i cen

Według wstępnych danych produkcja budowlano-montażowa (w cenach stałych) zrealizowana na terenie kraju przez przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracujących powyżej 9 osób w grudniu 2021 r. była wyższa o 3,1% w porównaniu z analogicznym okresem 2020 r. (przed rokiem wzrost o 3,4%) oraz o 22,9% w stosunku do listopada 2021 r. (przed rokiem wzrost o 34,4%). Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej, w porównaniu z grudniem 2020 r., zwiększyła się we wszystkich działach budownictwa, przy czym w podmiotach realizujących roboty budowlane specjalistyczne – o 6,6%, w jednostkach specjalizujących się we wznoszeniu obiektów inżynierii lądowej i wodnej – o 2,3%, zaś w przedsiębiorstwach zajmujących się budową budynków – o 1,7%. I to mimo podwyżki cen produkcji budowlano-montażowej, które – w porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku – wzrosły o 7,6%, a w porównaniu z listopadem 2021 r. – o 1,0%!

I tak w grudniu 2021 r. w stosunku do listopada 2021 r. zanotowano wzrost cen budowy budynków oraz obiektów inżynierii lądowej i wodnej – o 1,0%, jak również robót budowlanych specjalistycznych – o 0,9%. W porównaniu z grudniem 2020 r. podniesiono ceny budowy budynków o 7,8%, budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej – o 7,6% oraz robót budowlanych specjalistycznych – o 6,5%.

Według wstępnych danych produkcja budowlano-montażowa (w cenach stałych) zrealizowana na terenie kraju przez przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracujących powyżej 9 osób w grudniu 2021 r. była wyższa o 3,1% w porównaniu z analogicznym okresem 2020 r. (przed rokiem wzrost o 3,4%) oraz o 22,9% w stosunku do listopada 2021 r. (przed rokiem wzrost o 34,4%). A ceny produkcji budowlano-montażowej w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku wzrosły o 7,6% (w porównaniu z listopadem 2021 r. – o 1,0%).

Gorsza koniunktora

Gorzej z budownictwem przemysłowym, infrastrukturalnym itd. W opracowanej w Departamencie Studiów Makroekonomicznych i Finansów GUS, pod kierunkiem Mirosława Błażeja, informacji statystycznej: Koniunktura w przetwórstwie przemysłowym, budownictwie, handlu i usługach 2000–2022 (styczeń 2022) napisano, iż w styczniu br. wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w większości prezentowanych obszarów gospodarki kształtuje się na poziomie zbliżonym lub niższym od notowanego w ubiegłym miesiącu.

Najbardziej pesymistycznie oceniają ją podmioty z sekcji zakwaterowanie i gastronomia oraz budownictwo. Wskazywanie kosztów materiałów w budownictwie oraz niedoboru surowców, materiałów i półfabrykatów w przetwórstwie przemysłowym (szczególnie wśród producentów pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych oraz urządzeń elektrycznych) jako barier ograniczających działalność wzrosło w skali roku znacząco.

W styczniu br. wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury kształtuje się na poziomie -17,1 (przed miesiącem -15,4). Poprawę koniunktury sygnalizuje 8,1% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 25,2% (przed miesiącem odpowiednio 7,4% i 22,7%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Bieżące oceny portfela zamówień i produkcji budowlano-montażowej na rynku krajowym, a także diagnozy i prognozy sytuacji finansowej są bardziej pesymistyczne od formułowanych w grudniu ub.r. Utrzymują się niekorzystne przewidywania dotyczące portfela zamówień i produkcji budowlano-montażowej na rynku krajowym. Sygnalizowany jest podobny jak w ubiegłym miesiącu wzrost opóźnień płatności za wykonane roboty budowlano-montażowe. Firmy budowlane przewidują ograniczenie zatrudnienia. Ceny robót budowlano-montażowych mogą rosnąć bardziej niż prognozowano w grudniu ub.r.

Przedsiębiorstwa zgłaszające bariery najczęściej wskazują na trudności związane z kosztami zatrudnienia (68,4% w styczniu br., 59,7% w analogicznym miesiącu ub.r.), kosztami materiałów (65,6% w styczniu br., 31,1% przed rokiem) oraz niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej (62,6% w styczniu br., 66,1% w analogicznym miesiącu ub.r.).

W skali roku w największym stopniu wzrosło znaczenie, wspomnianych powyżej wcześniej, trudności wynikających z kosztów materiałów, natomiast najbardziej spadła uciążliwość bariery związanej z niedostatecznym popytem (z 26,0% do 17,2%).

Pocieszający jest fakt, iż odsetek przedsiębiorców nieodczuwających żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności kształtuje się na poziomie 5,2%.

Sytuację zmieni też możliwość budowania od 3 stycznia 2022 r. przez osoby posiadające działki budowlane – w uproszczonej procedurze – „domu bez formalności” o powierzchni do 70 m2.

boj.

W Głównym Urzędzie Statystycznym w czerwcu 1992 r. jako pierwsze zostało wprowadzone badanie koniunktury metodą testu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym. Badanie koniunktury w budownictwie (sekcja F wg PKD 2007) metodą testu koniunktury wprowadzone zostało w lipcu 1993 r. Jest ono prowadzone na podstawie ankiety miesięcznej, a wyniki badania prezentowane są wg klas wielkości i województw. Próby dla badań koniunktury różnią się w zależności od zakresu podmiotowego – w przetwórstwie przemysłowym (sekcja C) obejmuje 3497 jednostek, w budownictwie (sekcja F) – 3996 przedsiębiorstw. W badaniu koniunktury w budownictwie, obejmującym działalność budowlano-montażową, zakres przedmiotowy stanowią pytania o bieżącą i przewidywaną działalność przedsiębiorstwa, w odniesieniu do podstawowych wymiarów działania podmiotu i nawiązujących do podstawowych zjawisk ekonomicznych, takich jak m.in.: ogólna sytuacja gospodarcza przedsiębiorstwa, bariery działalności, portfel zamówień, moce produkcyjne, zagwarantowany okres działania, produkcja, sytuacja finansowa, opóźnienia płatności za wykonane roboty, przewidywane zatrudnienie i ceny.