Uroczyste podsumowanie XXIX edycji plebiscytu o tytuł „Złotego Inżyniera” było spotkaniem ludzi, którzy twardo stąpają po ziemi inżynierów ludzi, którzy w trudnych czasach okazują się nam bardzo potrzebni, zwłaszcza mądrych, którym należą się wyróżnienia – stwierdził prowadzący red. Roman Czejarek, Honorowy Złoty Inżynier PT, inżynier elektryk po Politechnice Szczecińskiej.
Przypomniał, że wydarzenie, organizowane przez liczący157 lat Przegląd Techniczny, zostało w tym roku połączone z obchodami. Światowego Dnia Inżyniera dla Zrównoważonego Rozwoju, zwanego Światowym Dniem Inżyniera (SDI).
Uroczystość, która tradycyjnie odbyła się w Warszawskim Domu Technika (3.03.22), otworzyła Ewa Mańkiewicz-Cudny, prezes Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej. Poinformowała, iż w tym roku obchody Światowego Dnia Inżyniera dla Zrównoważonego Rozwoju, organizowanego pod hasłem „Innowacje inżynieryjne dla bardziej prężnego świata”, rozpoczęto odsłonięciem (2.03.22) w Warszawie pomnika inż. Piotra Stanisława Drzewieckiego, twórcy ruchu stowarzyszeniowego inżynierów, budowniczego Domu Technika, który powstał w 1905r wybitnego inżyniera, pierwszego prezydenta Warszawy po odzyskaniu w 1918 r. niepodległego, własnego państwa.
Prezes FSNT-NOT powitała wszystkich przybyłych na uroczystość, w tym gości specjalnych Andrzeja Derę, sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP i Wojciecha Murdzka, sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauk, i partnerów oraz reprezentujących patronów uroczystości, z którymi wspólnie organizowane są Światowe Dni Inżyniera: prof. dr. hab. inż. Teofila Jesionowskiego – przewodniczącego Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, rektora Politechniki Poznańskiej; prof. Jerzego Barglika, prezesa Akademii Inżynierskiej w Polsce; prof. dr. hab. inż. Michała Kleibera, przewodniczącego Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Przypomniała, że ustanowionemu w 2019 r. SDI patronuje właśnie UNESCO.
Gośćmi SDI byli: prof. dr hab. inż. Krzysztof Zaremba, rektor Politechniki Warszawskiej; prof. dr hab. inż. Jan Szmidt, Honorowy Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, „Diamentowy Inżynier PT”; prof. dr hab. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej; prof. dr hab. Marcin Pałys, przewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego; prof. dr hab. inż. Bogusław Smólski, przewodnicząc Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji PAN; Marek Kłoczko, prezes Krajowej Izby Gospodarczej; Stefan Kamiński, prezes Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji; prof. dr hab. inż. Sławomir Cieślik, prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich; prof. dr hab. inż. Maria Kaszyńska, przewodnicząca Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa; mgr inż. Jerzy Klimczak, prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego; wiceprezesi FSNT-NOT: Stefan Góralczyk i Kamil Wójcik; Jerzy Rożek, prezes mającego 118 lat WDT; Martyna Jachimowicz, redaktor naczelna PT; Zarząd Wydawnictwa SIGMA-NOT: prezes Magdalena Borek-Daruk i wiceprezes Anna Rybacka-Dybcio.
Podkreślenie roli inżynierów
- Dopiero od 4 lat Światowa Organizacja Organizacji Inżynierskich wspólnie z UNESCO obchodzi Światowy Dzień Inżyniera dla Zrównoważonego Rozwoju, natomiast już 29 lat temu Przegląd Techniczny stwierdził, iż w trakcie przemian ustrojowych inżynierowie zostali nieco odsunięci na boczny tor, a przecież nikogo nie trzeba przekonywać jak ważną rolę spełnili, spełniają i będą spełniać na świecie. Nie tylko w aspekcie konstrukcji, projektowania, eksploatacji, ekologii, ale również społecznym, bo technika „przeorała” nasze życie. Uznaliśmy więc, że inżynierom należy się święto. I postanowiliśmy, że będzie nim uroczystość podsumowania Plebiscytu o tytuł „Złotego Inżyniera” – powiedziała w inauguracyjnym wystąpieniu Ewa Mańkiewicz-Cudny.
- Dziś wielu specjalistów działaczy społecznych zastanawia się co zrobić, by ograniczyć negatywne skutki złego lub niewłaściwego używania różnych rzeczy. Bo każdą można zastosować dla dobra człowieka lub tak, że będzie mu szkodziła. I to nie zależy od jej twórców, ale od każdego człowieka.. Od wartości, które wyznajemy, czy potrafimy się ograniczyć? Nadszedł czas, by się nad tym zastanowić, a inżynierowie starają się, by ich dzieła służyły dobru i mogły odwracać niekorzystne zjawiska, towarzyszące naszemu rozwojowi od czasów kolejnych rewolucji przemysłowych.
Nie muszę tu zebranych przekonywać o roli inżynierów, ale chciałabym, żeby ich twórczość była również doceniana, jak artystów, literatów i malarzy. Piękny obraz jest podpisany, a kto zrobił piękny most czy nasz gmach? Zadbajmy o to, by twórcy techniki trafili do historii, by ich dzieła były podpisywane. A polscy inżynierowie mają ogromny dorobek i przyczynili się do postępu światowego, jak np. Paweł Baran, współtwórca Internetu, czy Mieczysław Bekker, twórca pojazdu księżycowego.
Trzeba też pomóc młodym, by wybierali zawód inżyniera: twórczy, kreatywny, dający możliwości.
Naszym patronem jest Stanisław Staszic, który powiedział, że pomysł, idea, jest „wydumką rozumu ludzkiego dopóki nie zostanie zastosowana w praktyce”, a inżynierowie starają się to robić by zgodnie ze Staszicowskim hasłem „być narodowi użytecznym”. Ale wtedy gdy to mówił Polski nie było, dziś ją mamy. Wszyscy nasi laureaci są narodowi użyteczni – podkreśliła prezes FSNT-NOT.
Następnie minister Andrzej Dera, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej odczytał list prezydenta do uczestników uroczystości. Kolejnym punktem programu były odznaczenia państwowe. Poprowadził go Robert Broszkowski, z Biura Odznaczeń i Nominacji Kancelarii Prezydenta RP, a odznaczenia wręczył Andrzej Dera. Za wybitne zasługi w propagowaniu i upowszechnianiu polskiej myśli technicznej, za wkład w rozwój innowacyjności polskiej gospodarki Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski została uhonorowana Ewa Mańkiewicz-Cudny, od 2008 r. prezes FSNT-NOT, w latach 1989–2021 redaktor naczelna Przeglądu Technicznego, a za wybitne zasługi dla rozwoju inżynierii mechanicznej, za osiągnięcia w pracy naukowo–badawczej i dydaktycznej oraz popularyzowanie polskiej myśli naukowej na świecie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski – prof. dr hab. inż. Adam Wiśniewski, były sekretarz generalny Akademii Inżynierskiej w Polsce. Związany z Wojskowym Instytutem Technicznym Uzbrojenia. Twórca jedynego polskiego patentu wojskowego wykorzystanego za granicą: pancerza reaktywnego ERAWA (Explosive Reactive Armour Wisniewski Adam) w 1986 r. testowanego na czołgach T-72, a w 1992 r. – PT-91 (dziś walczą na Ukrainie).
Ewa Mańkiewicz-Cudny podziękowała Prezydentowi RP za przyznane odznaczenia oraz Akademii Inżynierskiej w Polsce, która o nie wystąpiła. Następnie Wiesław Kołodziejski, prezes Mazowieckiego Funduszu Poręczeń Kredytowych, odczytał list Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika.
Prezentacje…
Jednym z punktów obchodów Światowego Dnia Inżyniera były wykłady dotyczące aktualnych problemów techniki.
Ich serię wykładów rozpoczął dr. hab. inż. Mariusza Sochackiego, prof. PW, kierownika Zakładu Technologii Mikrosystemów i Materiałów Elektronicznych w Instytucie Mikroelektroniki i Optoelektroniki Politechniki Warszawskiej, który przedstawił „Wkład polskich twórców techniki w zrównoważony rozwój. Nowoczesne technologie półprzewodnikowe – optymalizacja wykorzystania energii elektrycznej”.
Zwrócił w nim uwagę na współczesne wyzwania społeczne, jakimi są zrównoważony rozwój i rosnące wymagania dotyczące systemów przetwarzania o wysokiej sprawności. Kluczową rolę ma spełnić energoelektronika, której siłą napędową jest przemysł motoryzacyjny, bo sercem samochodu elektrycznego jest przekształtnik energoelektroniczny, zbudowany z podzespołów elektronicznych wykorzystujących węglik krzemu (SiC) albo azotek galu (GaN).
Prof. dr. hab. inż. Piotr Wolański z Instytutu Techniki Cieplnej, Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej, Sieć Badawcza Łukasiewicz-Instytut Lotnictwa, Honorowy Przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN wygłosił bardzo ciekawy referat „Osiągnięcia polskiej kosmonautyki”. Rozpoczął od historycznego rysu wkładu Polaków w rozwój badań kosmicznych. Później przeszedł do prezentacji przykładów współczesnych polskich osiągnięć w tej dziedzinie, takich jak np. opracowanie modułu zasilania kamery CaSSIS (Colour and Stereo Surface Imaging System) w Centrum Badan Kosmicznych PAN, która w listopadzie 2016 r. przesłała pierwsze zdjęcia powierzchni Marsa.
Laureaci mają głos
Laureatom 29. edycji plebiscytu o tytuł „Złotego Inżyniera Przeglądu Technicznego” dyplomy i statuetki wręczali Ewa Mańkiewicz-Cudny, Martyna Jachimowicz oraz Andrzej Dera i Wojciech Murdzek.
W imieniu laureatów podziękował „Diamentowy Inżynier” prof. dr hab. inż. Teofil Jesionowski, życząc im rozwoju, nie tylko w zakresie inżynierii, ale również humanizmu, bo wszyscy inżynierowie są humanistami, trochę lepiej lub gorzej znający matematykę. Jeśli chcemy kontrolować, konkurować, budować silną gospodarkę i silną naukę, to inwestujmy w edukację. Takie będą przyszłe pokolenia, jakie inżynierów chowanie, więc zwracam się do decydentów, by nie zapominali o budowaniu silnej gospodarki, silnej inżynierii, bo naszą dumą są nowe pokolenia. Jako osoba zajmująca się uczelnią powiem, że największą radość sprawia otwieranie drzwi młodym, którzy chcą uprawiać niełatwą dyscyplinę jaka są nauki techniczne – inżynieryjne i będą budować lepszą przyszłość, więc czyńmy dobro.
Od X edycji wręczane są wyróżnienia „Honorowego Złotego Inżyniera” osobom, które mają dyplom inżyniera, ale sukces odnieśli w zupełnie innych dziedzinach i znane są właśnie z tych „nietechnicznych” dokonań. Tytuł ten otrzymują też osoby, które nie mają technicznego wykształcenia, ale w sposób znaczący przyczyniają się do rozwoju techniki.
Jan Krzysztof Ardanowski, tegoroczny laureat, po odebraniu dyplomu powiedział, że o przyszłości rolnictwa, dziedziny szczególnie ważnej dla wyżywienia ludzkości i rozwiązania problemów, przed którymi stoi nasz glob, zadecyduje działalność naukowo-badawcza w rozwiązaniach, które inżynierowie są w stanie wdrażać i wprowadzać. Problemów jest wiele, ale domeną inżynierów jest rolnictwo precyzyjne, wykorzystujące dane satelitarne, drony. Istotny wpływ na produkcję żywności ma rozsądne gospodarowanie wodą, w czym pomogą hydroinżynierowie. Wiele jest też do zrobienia w bioinżynierii. Mamy dobre rolnictwo i róbmy wszystko, by go nie osłabić, bo ludzkość potrzebuje żywności.
Aleksandra Bednarek, najmłodsza osoba uhonorowana tym tytułem, krótkie podziękowanie zakończyła swoim ulubionym cytatem autorstwa Patricka Süskinda, niemieckiego pisarza i scenarzysty: Celuj w księżyc, bo nawet jeśli nie trafisz, będziesz między gwiazdami.
W rozmowie w kuluarach powiedziała mi, że jej marzeniem jest zdobycie Korony Oceanów – pływackiego odpowiednika Korony Ziemi, czyli pokonanie 7. najważniejszych przepraw w pływaniu długodystansowym na całym świecie. – Jednocześnie płyną 3-4 osoby w porównywalnym tempie, którym towarzyszy łódź, więc trzeba się uzbroić w cierpliwość i po prostu czekać na odpowiedź z zajmującej się organizacją przepływów przez Kanał La Manche Federacji (CS&PF). Pod koniec 2017 r. powiedziano mi, że mogę popłynąć w… 2021 r. I 21.07. przepłynęłam ok. 43 km w 13 godz. 18 min. Teraz czekam na odpowiedź ze Stowarzyszenia organizującego przeprawy przez Cieśninę Gibraltarską, ponad 2-krotnie węższą, ale charakteryzującą się znacznie silniejszymi prądami, od których zależy temperatura wody. Sądzę, że w 2024 r. będą mogła spróbować ją przepłynąć. Oczywiście tego jej w imieniu Czytelników PT życzę. Dodam, że po przepłynięciu kanału La Manche Aleksandra Bednarek zdobyła Triple Crown of Open Water Swimming: potrójną koronę w pływaniu na wodach otwartych, bo wcześniej przepłynęła Kanał Catalina i okrążyła wpław wyspę Manhattan.
Robert Perkowski, stwierdził, że dla niego, menedżera, wyróżnienie jest bardzo ważne, bo inżynier to jest ktoś, który nawet jeśli chce latać między chmurami czy wzlecieć między gwiazdy, to musi twardo stąpać po ziemi. Bo jego decyzje oparte są na prawach fizyki, na wszystkim, co powoduje, że realizowane przedsięwzięcia są bardziej realne. I dlatego menedżer z zacięciem inżynieryjnym jest po prostu lepszy.
Wojciech Murdzek swoje wystąpienie rozpoczął od pogratulowania udekorowanym odznaczeniami państwowymi, bo są sygnałem, że misja inżyniera i osób zajmujących się „twardszą materią” jest jak najlepiej służącą państwu. – Znacznie powiększony komponent obecności świata nauki pokazuje, że poprzeczka dla inżynierów rośnie. Bo stoją na pierwszej linii transferu wiedzy i technologii do realnego świata dotykającego każdego z nas. A ponieważ dzieją się w nim rzeczy trudne, które są wyzwaniami cywilizacyjnymi dla całego świata, więc powinien być precyzyjny i szybki, adekwatny do tych wielkich wyzwań. Potrafią to i robią inżynierowie. Społeczności międzynarodowe chcą polskich inżynierów. Będziemy potrzebni sąsiadom w gigantycznym procesie odbudowy Ukrainy, w którym wykorzystamy najnowocześniejszą wiedzę inżynierską i rozwiązania, by im pomoc. Musimy dynamiczniej rozwijać swój potencjał naukowy, inżynierski, poprawiać jakość życia i funkcjonowania naszego społeczeństwa, wzmacniając pozycję międzynarodową, powodować, by wkład w gospodarkę był wkładem nowoczesności w przyszłość. Zachęcajmy się do ciężkiej pracy na miarę naszych marzeń, podboju kosmosu, wchodzenia w świat nanotechnologii.
… i wykłady
Po krótkiej przerwie na kawę prof. dr. hab. inż. Janusz Wojtkowiak, dyrektor Instytutu Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Poznańskiej przedstawił „Przyszłość polskiej energetyki: atom, OZE, wodór”. Wystąpienie oparł na załączniku opublikowanej w 2021 r. „Polityce energetycznej Polski do 2040 r.”, w której wymieniono 3 filary: sprawiedliwa transformacja, zeroemisyjny system energetyczny i dobra jakość powietrza oraz 8 zadań szczegółowych.
Przypomniał, że w 2022r. moc wszystkich zainstalowanych w Polsce źródeł energii elektrycznej (konwencjonalnych i OZE) po raz pierwszy przekroczyła 60 GW, z czego 22 GW (ok. 36%) mogły wytworzyć OZE, ale ze względu na warunki atmosferyczne dostarczyły tylko ok. 17%. Pod względem zainstalowanej mocy w 2022 r., energetyka słoneczna z 52% udziałem w OZE po raz pierwszy wyprzedziła wiatrową (34%), za którą niezmiennie od wielu lat jest wodna (9%). Nieco 5% przekraczają źródła wykorzystujące biogaz i biomasę. Planuje się, że 2040 r. OZE wyprodukują w Polsce 28,5% energii. Przedstawił też kilka największych w 2022 r. farm fotowoltaicznych, wiatrowych, w tym plany dotyczące morskich farm wiatrowych oraz elektrowni wodnych i wspomniał o biogazowniach, a także omówił „Polską strategię wodorową do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 i perspektywy rozwoju energetyki jądrowej w Polsce.
Mgr. inż. Wiesław Paluszyński, prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego, swój krótki wykład „Sztuczna inteligencja (AI) zagrożenie czy rozwój”, rozpoczął od konstatacji, że już przygotowuje nam ekspertów – specjalistów. W prasie można przeczytać, że wchodzi do e-learningu, a ChatGPT już nakręca biznes, a w USA zdobył uprawnienia medyczne. Jednak zdaniem Wiesława Paluszyńskiego: ChatGPT nie spowodował żadnej rewolucji. Wszystkie techniki użyte przez OpenAI nie są niczym nowym. Nie jest przełomem technologicznym na miarę okiełzania atomu. Pojawił się jako usługa udostępniona masowemu odbiorcy, ale w porównaniu z wyszukiwarką Google ChatGPT ma jedną przewagę: daje jedną odpowiedź, której ufamy, co od razu czyni go bardziej godnym zaufania – „ludzkim”. Nie jest rewolucją technologiczną, bo technologie stojące za jego stworzeniem są rozwijane od kilkudziesięciu lat, czy superinteligentnym komputerem .Oficjalną cześć uroczystości zakończyła prezentacja rozwiązań studentów z Kół Naukowych: „Zrównoważony rozwój i transformacja oczami młodych inżynierów“. Po niej laureaci i goście udali się na spotkanie koleżeńskie.
Jerzy Bojanowicz
Zdjęcia: Janusz M. Kowalski
