Sztuczna inteligencja: zagrożenie czy rozwój?

Temat sztucznej inteligencji cieszy się coraz większym zainteresowaniem. ChatGTP – najpopularniejsza aplikacja pozwalająca na konwersację z maszyną w języku naturalnym ma około 100 mln aktywnych użytkowników. Jednocześnie pojawiają się pytania, o korzyści wynikające z jej stosowania, ale także o potencjalne zagrożenia z nią związane. Temat ten podjął mgr inż. Wiesław Paluszyński, prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego, w swoim wykładzie pt. „Sztuczna inteligencja (AI) zagrożenie czy rozwój”, wygłoszonym podczas obchodów Światowego Dnia Inżynierii dla Zrównoważonego Rozwoju (3.03.2023).

Opisując czym jest sztuczna inteligencja Wiesław Paluszyński stwierdził: – Sztuczna inteligencja jest częścią informatyki, choć ma też obszary rozłączne, jak badana przez psychologów i filozofów kognitywistyka. Mamy z nią do czynienia gdy maszyna (komputer lub robot, autonomiczny pojazd, samoorganizująca się sieć połączeń itp.) wykonuje w różnych miejscach czynności, które obserwowane u człowieka powodowałyby, że bylibyśmy skłonni uznać je za skutek jego inteligencji. Problemem jest jednak to, że do oceny inteligencji ludzi i maszyny używamy różnych kryteriów.

Inspiracją dla rozwoju AI są m.in. biologiczne badania mózgu oraz badania z zakresu psychologii. W skład sztucznej inteligencji wchodzą różne elementów, jak algorytmy, sieci neuronowe czy logika rozmyta, w której rozwój istotny wkład ma teoria zbiorów przybliżonych prof. Zdzisława Pawlaka. Dziś najpopularniejszą metodą budowania AI są wielowarstwowe sieci neuronowe, które muszą mieć dostęp do wiarygodnych danych.

W Polsce bardzo rozwinięty jest segment budowy robotów, w tym inteligentnych, opartych na systemach samouczących się, np. roznoszących paczki w centrach logistycznych, bo tego nie da się zaprogramować algorytmicznie. Są one dziełem pracy inżynierów i programistów.

Wraz z rozwojem technik sztucznej inteligencji pojawia się coraz więcej obaw związanych z jej wykorzystywaniem, m.in. z eliminowaniem ludzi z niektórych zawodów. Szczególnie pojawienie się i rozwój aplikacji ChatGPT budzi wiele emocji. – Uważam, że ChatGPT nie spowodował żadnej rewolucji. Wszystkie techniki użyte przez OpenAI nie są niczym nowym. Nie jest przełomem technologicznym na miarę okiełzania atomu. Pojawił się jako usługa udostępniona masowemu odbiorcy, ale w porównaniu z wyszukiwarką Google ChatGPT ma jedną przewagę: daje jedną odpowiedź, której ufamy, co od razu czyni go bardziej godnym zaufania – „ludzkim”. Nie jest rewolucją technologiczną, bo technologie stojące za jego stworzeniem są rozwijane od kilkudziesięciu lat, czy superinteligentnym komputerem – podkreślił Wiesław Paluszyński.

Jako przykład przytoczył rekomendacje AI dotyczące wykorzystania opartych na sztucznej inteligencji generatorów tekstu, obrazu, dźwięku i wideo, takich jak ChatGPT, do wspomagania w sposób odpowiedzialny i etyczny rozwoju swojej wiedzy, umiejętności, postępowania oraz działań.

Były one następujące:

1. Sprawdź wiarygodność źródeł: przed użyciem generatora, upewnij się, że źródło, z którego korzystasz, jest wiarygodne i nie propaguje fałszywych informacji. W przypadku generatora tekstu, zawsze warto zweryfikować informacje, które generuje.
2. Unikaj szerzenia dezinformacji: nie korzystaj z generatorów do celów, które mogą wprowadzać innych w błąd lub szerzyć dezinformację. Pamiętaj, że generatory tekstu mogą tworzyć treści, które nie są zgodne z rzeczywistością, a generatory obrazów i wideo mogą stworzyć fałszywe zdjęcia lub filmy.
3. Szanuj prawa autorskie: upewnij się, że masz prawo do wykorzystywania wyników generacji. W przypadku generatora tekstu, należy zwrócić uwagę na kwestie praw autorskich lub źródeł, które mogą być chronione prawami autorskimi.
4. Używaj narzędzi w sposób zgodny z ich przeznaczeniem: każdy generator został stworzony z określonym celem, a ich zastosowanie powinno być zgodne z tym celem. Nie powinno się używać generatorów w sposób, który narusza ich przeznaczenie.
5. Szanuj prywatność innych: nie korzystaj z generatorów do celów szkodliwych dla innych ludzi. Unikaj np. publikacji fałszywych informacji lub zdjęć, które mogą narazić kogoś na szwank.
6. Bądź świadomy wpływu generatorów na świat: zrozumienie wpływu, jaki generatory tekstu, obrazu, dźwięku i wideo mogą mieć na świat, jest ważne dla korzystania z nich w sposób odpowiedzialny i etyczny. Pamiętaj, że generatory mogą być wykorzystane w celach marketingowych, politycznych lub innych działań, które wpływają na społeczeństwo.