Miesięcznik Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT

30. edycja plebiscytu Złoty Inżynier
Baner poziomy

Wydarzenia

Rewolucja w farmacji

Innowacyjna technologia polskich naukowców przyspieszy proces produkcji leków. Bazuje na zastosowaniu ultradźwięków jako alternatywy dla klasycznych sposobów produkcji. Można ją stosować do leków antydepresyjnych, przeciwnowotworowych oraz przeciwbólowych. – Najlepsze efekty osiągamy właśnie przy lekach przeciwdepresyjnych, gdzie skrócenie czasu otrzymywania produktu wynosi aż  90%. W innych grupach wynosi 30 – 50% – tłumaczy dr inż. Jolanta Jaśkowska z Politechniki Krakowskiej, autorka rozwiązania. Jej zespół badawczy wszedł w skład spółki celowej INTECH PK, należącej do Porozumienia Spółek Celowych.

Naukowcy szacują, że ceny leków wykorzystujących ich metodę powinny spaść o 20-30%. Rozwiązanie jest już objęte zgłoszeniem patentowym. boj

Lepsze mierzenie odległości

Naukowcy z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu proponują pomiar uwzględniający grubości warstw atmosfery, przez które przechodzi laser. Technologia detektorów laserowych pozwala na uzyskanie dokładności sub-milimerowych, ale błędy wyznaczenia opóźnienia wiązki laserowej w atmosferze są wielokrotnie większe i stanowią główne źródło błędów w pomiarach laserowych do satelitów i Księżyca.  Do wyznaczenia wartości opóźnienia lasera wykorzystuje się odczyty meteorologiczne na stacji. Naukowcy z grupy kierowanej przez prof. Krzysztofa Sośnicę zalecają, aby analizie poddawać wszystkie pomierzone odległości na wszystkich stacjach. Wyliczenie na każdej z nich poprawek pozwoli na eliminację 75-90% błędów systematycznych w pomiarach laserowych wynikających z błędów opóźnienia atmosferycznego. boj.

Polska na Expo 2020 w Dubaju

1 października rozpoczęła się Wystawa Światowa Expo 2020 w Dubaju. W ciągu 182 dni trwania wystawę odwiedzi 18 mln osób. Pawilon Polski o powierzchni ponad 2000 m2 ma drewnianą fasadę z rzeźbą kinetyczną, symbolizującą stado ptaków. Na narrację Pawilonu składa się pięć rozdziałów, które łączy hasło „Poland. Creativity inspired by nature”. Elementem ekspozycji będzie artystyczna instalacja multimedialna „Polski Stół”, składająca się ze 120 modułów z polskiego drewna i modułów specjalnych wykonanych przez czołowych artystów, architektów. Planuje się 1000 organizowanych przez Polskę wydarzeń, a z programu gospodarczego skorzysta niemal 2500 polskich firm. Motywem przewodnim Wystawy Światowej jest hasło „Connecting minds, Creating the future – Łącząc umysły, tworzymy przyszłość”. Jaz.

Helikopter na Marsie

18 lutego 2021 r. na Marsie wylądował łazik Perseverance (ang. wytrwałość) amerykańskiej agencji NASA. Zdaniem ekspertów może to być jedno z najważniejszych przedsięwzięć w ramach eksploracji kosmosu. Poza badaniami próbek i atmosfery ważnym elementem misji Mars 2020 jest test maszyny Ingenuity – specjalnego helikoptera, który spróbuje przeprowadzić lot nad powierzchnią Marsa. Misja łazika Perseverance potrwa 687 dni. Koszty to ok. 2,5 mld USD. Jaz.

Tunel do Świnoujścia

Tarcza TBM po podróży z Chin rozpoczęła drążenie tunelu podwodnego, który połączy Wolin i Uznam w Świnoujściu. Maszyna o masie ponad 3 tys. t, dł. 105 m i 13,4 m średnicy ruszyła z komory startowej na wyspie Uznam. Jeśli wierzyć wykonawcy – konsorcjum PORR/ Gulermak – jest w stanie wywiercić ok. 3,6 m na godzinę, a w ciągu doby przygotuje ok. 10-12 m tunelu wraz z zamocowaniem tubingów osłony. Będzie to najdłuższa przeprawa podwodna w Polsce; 1484 metry tunelu drążonego tarczą oraz ok. 300 m metodą stropową. Koszt budowy tunelu to ponad 912 mln zł, z czego przeszło 775 mln zł to dofinansowanie z Unii Europejskiej. Prace mają trwać do końca 2022 r. Jaz.

Grupa Azoty z czystym wodorem

Dwa projekty Grupy Azoty z obszaru wodoru znalazły się na liście projektów Europejskiego Stowarzyszenia na rzecz Czystego Wodoru. Zaproponowane projekty obejmują swoim zakresem kilka obszarów gospodarki wodorowej m.in. wytwarzanie wodoru, produkcję amoniaku oraz wodoru na potrzeby szeroko pojętego transportu. Europejski Sojusz na rzecz czystego wodoru został zainicjowany przez Komisję Europejską w lipcu 2020 r., a jego celem jest m.in. wdrożenie wodoru jako konkurencyjnego nośnika energii w Europie.

Lista opublikowanych projektów ma na celu stworzenie zintegrowanych europejskich łańcuchów wartości wodoru, a także odpowiednie profilowanie i wspieranie wybranych rozwiązań. mj

Polska budowlanym tygrysem

Ranking Budimex, uwzględniający udział budownictwa w PKB poszczególnych krajów członkowskich Unii Europejskiej lokuje Polskę na 2. miejscu listy. Jedną z największych inwestycji realizowanych obecnie w Unii jest przebudowa stacji kolejowej Warszawa Zachodnia wraz z modernizacją linii średnicowej.

Ranking zorganizowany przez Budimex pokazuje państwa, które inwestują największe fundusze w budownictwo, proporcjonalnie do swojego produktu krajowego brutto. Polska z udziałem budownictwa wynoszącym 7,4% – o ok. 1,5 pkt. procentowego powyżej średniej unijnej (5,86%) zajęła 2. miejsce. Wartość wypracowana przez budownictwo wynosi u nas 35,82 mld euro przy PKB w wysokości 484 mld euro. Zestawienie otwiera Finlandia (8% udziału), 3. jest Austria (7,4%). W pierwszej 10. znajdują się również: Litwa (7,4 %), Rumunia (7,3%), Łotwa (7%), Słowacja (6,9%), Szwecja (6,7%), Estonia (6,4%) oraz Hiszpania (6,3%). Najmniej buduje Grecja – udział budownictwa w PKB wynosi zaledwie 1,7%. Jaz.

Gazoport rośnie

Na początku grudnia 2021 r. zakończyły się roboty budowlane i obecnie trwa faza odbioru do użytkowania oraz rozruch nowej instalacji w Gazoporcie świnoujskim. Dzięki temu możliwości przeładunkowe terminalu wzrosły do 6,2 mld m3 rocznie. Począwszy od 2024 r. możliwości te sięgną 8,3 mld m3. Ponadto za kilka lat w rejonie Gdańska powstanie drugi terminal w technologii FSRU (Floating Storage Regasification Unit). Pierwszy etap rozbudowy w Świnoujściu objął montaż dwóch dodatkowych regazyfikatorów (SCV). Zakończyły się roboty budowlane i obecnie trwa faza odbioru do użytkowania oraz rozruch nowej instalacji. Drugi etap rozbudowy, który składa się z budowy trzeciego zbiornika i nowego nabrzeża dla statków jest już zaawansowany. Trzeci zbiornik będzie większy od dwóch istniejących. Nowy obiekt ma mieć 180 tys. m3. pojemności, pozostałe zbiorniki – po 160 tys. m3. Zakończenie programu rozbudowy zaplanowane jest na grudzień 2023 r. Wzrośnie elastyczność pracy gazoportu oraz pojawi się możliwość uruchomienia nowych usług jak bunkrowanie statków, załadunek LNG na jednostki pływające, a także przeładunek LNG ze statku na statek. Jaz

Paliwo z etanolu

Microsoft zainwestuje 50 mln USD w zakład LanzaJet w amerykańskim stanie Georgia, który w 2023 r. rozpocznie produkcję z etanolu paliwa do silników odrzutowych. Branża lotnicza jest uważana za jedną z najtrudniejszych do dekarbonizacji. Odnawialne paliwo lotnicze pokrywało mniej niż 0,1% obecnego światowego zapotrzebowania na paliwo do silników odrzutowych, wynoszącego ok. 330 mln t w 2019 r. mj

Atomówka powstanie w Lubiatowie

Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe poinformowała w końcu grudnia 2021 r., że nadmorska lokalizacja Lubiatowo-Kopalino w gminie Choczewo (powiat wejherowski, woj. pomorskie) jest preferowanym miejscem pod budowę pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce. Polskie Elektrownie Jądrowe będą się teraz ubiegać o uzyskanie niezbędnych decyzji administracyjnych, by móc przeprowadzić budowę. Lokalizację Lubiatowo-Kopalino wskazano na podstawie prowadzonych od 2017 r. szczegółowych badań środowiskowych i lokalizacyjnych. Te wykazały, że spełnia ona wszystkie wymagania środowiskowe stawiane tego typu obiektom i jest bezpieczna dla mieszkańców. Jaz.

Zbudują zaporę graniczną

Z początkiem roku Straż Graniczna ogłosiła, że wykonanie przęseł stalowych zapory chroniącej granicę z Białorusią powierzyła konsorcjum trzech firm: Polimexowi Mostostal, Mostostal Siedlce i Węglokoks. Wykonanie robót budowlanych zostało zlecone Budimexowi oraz Budrexowi z grupy Unibep. Wartość kontraktu na elementy wyniesie maksymalnie 589 mln zł brutto. Budimex zbuduje zabezpieczenia granicy państwowej na dwóch odcinkach o długości 54,82 km i 50,73 km, za odpowiednio 167,72 mln zł netto i 158,53 mln zł netto.

Do budowy odcinka ponad 186-kilometrowego wykorzystane zostanie blisko 41 tysięcy sztuk przęseł stalowych oraz tyle samo słupów stalowych H240. O dostawcach systemów zabezpieczeń elektronicznych na razie nic nie wiadomo. Jaz.