Miesięcznik Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT

30. edycja plebiscytu Złoty Inżynier
Baner poziomy

W numerze 1/2023

EDUKACJA

Dlaczego boimy się PEM?

Współcześnie wszystkich dotyczy obowiązek szkolny, zatem na pewno chodziliśmy do szkoły lub nawet może nadal do niej uczęszczamy. A jakie są rezultaty naszej nauki szkolnej? Oczywiście różne, a nawet rzec można, iż bardzo różne. Na przykład niemal połowa Polaków nie wiem, czym jest pole elektromagnetyczne (sic!), o czym mówią nam wyniki specjalnego raportu przeprowadzonego na reprezentatywnej grupy Polaków przez Kantar Polska i Katolicki Uniwersytet Lubelski.

Marek Bielski

GOSPODARKA

Ostrożnie z LED-ową rewolucją

Z Michałem Walochem, Dyrektorem Generalnym – Prezesem Zarządu Związku Producentów Sprzętu Oświetleniowego Pol-Lighting rozmawia Zygmunt Jazukiewicz.

Mikroenergetyka jądrowa

Energetykę polską w 2022 roku zdominowało kilka kluczowych haseł: ciągłość dostaw paliwa, wzrost cen, niezależność i stabilność systemu przesyłowego. Wciąż pozostają oczywiście aktualne wszelkie aspekty związane z osiąganiem celów klimatycznych i zmniejszaniem emisji z energetyki, jednak trwająca wojna na Ukrainie przesunęła akcenty w publicznej dyskusji przede wszystkim na to, jak uniezależnić system energetyczny od innych państw.

Tomasz Kosik, dyrektor generalny w Emerson Automation Solutions, odpowiedzialny za region Polski, Ukrainy i krajów bałtyckich

Nieuzasadniona opinia o skarbach polskiej ziemi.

ARTYKUŁ DYSKUSYJNY

Od roku w polskich mediach pojawiają się mniej lub bardziej kompetentne oceny znajdujących się w rejonie Suwałk polimetalicznych złóż tytanu, wanadu i żelaza. Ich charakterystycznym elementem jest powtarzanie historii badań na tym terenie oraz powstałych na ten temat zarówno pozytywnych, jak i negatywnych opinii.

Adam Maksymowicz

INFOTECHNOLOGIE

Uwaga na cyberzagrożenia

Rozwój cyberprzestępczości jako usługi, złośliwe oprogramowanie ransomware oraz rosnący popyt na skradzione dane uwierzytelniające to najpoważniejsze zagrożenia, na które narażone są firmy i użytkownicy. A należy spodziewać się m.in. większej liczby ataków ransomware pochodzących z Rosji oraz dalszych problemów z zatrudnianiem wykwalifikowanych pracowników zajmujących się cyberbezpieczeństwem.

Jerzy Bojanowicz

INNOWACJE

Laserowa fuzja daje nadzieję?

Czy możliwe jest powstanie na bazie fuzji inercyjnej, czyli zasilanej laserami, elektrowni termojądrowej? Twierdząca odpowiedzieć nie pozostawałaby bez pozytywnego wpływu na przyszłości naszego bytowania na Ziemi, skoro definitywnie zażegnalibyśmy widmo kryzysu energetycznego. zawsze jednak sceptyków było w tym względzie o dużo więcej, niż przekonanych, że kiedykolwiek w ogóle będzie to osiągalne.

Marek Bielski

InnerWeb – zarządzanie mobilnymi pozwoleniami na pracę

Gęsta sieć radiolatarni wewnątrz zakładu przemysłowego tworzy organizm, który w czasie rzeczywistym przekazuje informacje o prowadzonych pracach w postaci mobilnych pozwoleń, określa geolokalizację pracowników i obiektów oraz zapewnia stałą ochronę PRZED-pożarową. Z Marcinem Woreckim, prezesem spółki InnerWeb, która wdraża na rynek ten system rozmawia Lidia Sosnowska.

NAUKA

Niewiarygodne łączenie materiałów dzięki technikom spawania ultradźwiękowego.

Tradycyjnie spawanie kojarzymy głównie z łączeniem stopów metali. O łączeniu tworzyw sztucznych przez tarcie zapewne również słyszało wielu. Jednak najnowsze techniki spawania ultradźwiękowego oferują znacznie szersze możliwości. Umożliwiają one trwałe połączenia par materiałów, których połączenie, na pierwszy rzut oka, wydaje się bardzo trudne lub wręcz niemożliwe: kompozytów polimerowych z metalami, a nawet metali ze szkłem lub ceramiką. Takie połączenia stwarzają szerokie możliwości, zwłaszcza tam, gdzie połączenia rozłączne są niemożliwe do zastosowania. Ponadto, techniki spawania ultradźwiękowego umożliwiają stosowanie szerokiego wachlarza materiałów, dla których wcześniej nie było możliwości uzyskania trwałych połączeń. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tym niezwykłym technikom łączenia materiałów.

dr hab. inż. Andrzej Katunin, prof. PŚ
członek Akademii Młodych Uczonych PAN

Nowe Instytuty w Łukasiewiczu

Z początkiem roku w Sieci Badawczej Łukasiewicz działają dwie nowe jednostki: Górnośląski Instytut Technologiczny i Warszawski Instytut Technologiczny – powstałe z połączenia kilku dotychczas działających instytutów.

WSPOMNIENIE

Mirosław Hermaszewski (1941–2022) pilot-kosmonauta

Spotkaliśmy się kilkakrotnie po szczęśliwie zakończonym 190-godzinnym kosmicznym locie pierwszego, jak dotąd jedynego, polskiego pilota-kosmonauty Mirosława Hermaszewskiego. Jako dziennikarz miałem okazję obserwowania od początku Jego wielomiesięcznych przygotowań do tej niezwykłej podróży życia. Efektem tych obserwacji jest (napisana z redakcyjnym kolegą) książka „Droga Polaka na orbitę”, którą Wydawnictwo MON opublikowało w 1978 r. w nakładzie 20 tys. sztuk. Zachowałem szczególnie cenny egzemplarz z osobistą dedykacją pierwszego polskiego kosmonauty.

Bronisław Hynowski

Z ŻYCIA FSNT-NOT

Łączy nas i nobilituje dyplom inżyniera

Integracja pokoleniowa doświadczonych i cenionych specjalistów z najmłodszymi członkami Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (SIMP), zrzeszonego w FSNT-NOT, wpływa korzystnie na podnoszenie potencjału stowarzyszenia. Łączenie wiedzy i kompetencji ze wszystkich dziedzin interdyscyplinarnej inżynierii mechanicznej i obszarów jej pokrewnych to najskuteczniejszy sposób na poszerzanie zakresu działalności organizacji, która od 96 lat intensywnie oddziałuje na rozwój nauki, techniki i gospodarki w Polsce. Z przesłaniem dodatkowego wzmocnienia tej pozycji prof. dr hab. inż. Tomasz Chmielewski, dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Warszawskiej, objął 27 listopada 2022 roku funkcję prezesa SIMP na najbliższe cztery lata.

Rozmawiała Jolanta Czudak

STAŁE POZYCJE


Wydarzenia

Sygnały o technice

Jerzy Bojanowicz

Szlakami turystyki industrialnej: Przekształcamy ofertę przemysłową w…turystyczną!

Powyższy tytuł można oczywiście zamienić na inny. Na przykład: Od pedagogiki pracy do fabrycznej turystyki, albo Od robotnika do …przewodnika. I słusznie powiecie Państwo, że może proponowane tytuły sytuują się we współczesnej konwencji medialnej, gdzie dużą rolę odgrywa chęć zaskoczenia i tym samym zainteresowania potencjalnego Czytelnika, lecz nadal nie wiadomo do czego one bezpośrednio nawiązują? I słusznie!

Marek Bielski

Pomniki polskiej techniki (1): Imponujący wiadukt

Wiele obiektów wzniesionych na ternie naszego kraju można nazwać pomnikami polskiej techniki. Wzniesione przed wieloma laty do dziś służą przeznaczeniu, do którego powstały. Kiedy przejeżdżamy obok nich, po nich lub pod nimi, najczęściej nie wiemy nic o ich bogatej historii i imponujących parametrach. W nowym cyklu artykułów „Pomniki polskiej techniki” postaramy się przybliżyć niektóre z tych ciekawych obiektów, do których z pewnością można zaliczyć imponujący wiadukt na linii kolejowej pomiędzy Ustroniem a Wisłą Głębiec.

Opr. Bronisław Hynowski

Giełda wynalazków i technologii: Natura wskazała ochronę


Znaczenie ochron osobistych w BHP i po prostu w codziennym życiu rośnie, w miarę jak rośnie też oddziaływanie szkodliwych czynników, z czego zdajemy sobie sprawę coraz powszechniej. Centralny Instytut Ochrony Pracy podejmuje więc ciągle nowe, zaskakujące wdrożenia w tej dziedzinie.

jaz.

Wino dla inżyniera (271): Coś dobrego na Nowy Rok

Filozofia pojęć technicznych (191): Stadion

Kandydaci do tytułu “Złoty Inżynier 2023”: Dariusz Łydźba, Ryszard Trykosko, Waldemar Rudowski

Efekty-defekty