PLEBISCYT O TYTUŁ „ZŁOTEGO INŻYNIERA”
Organizowany przez redakcję „Przeglądu Technicznego” cieszy się nie słabnącą popularnością już od 28 lat.
Wśród kandydatów do tytułu „Złoty Inżynier 2021” znaleźli się wybitni twórcy techniki zarówno naukowcy, jak i praktycy – menedżerowie, nauczyciele i działacze ruchu stowarzyszeniowego. Wywodzą się z tradycyjnych oraz najnowszych dziedzin techniki, ale wszyscy zgodnie pracują na rzecz ich rozwoju, a co szczególnie ważne obecnie – z poszanowaniem środowiska naturalnego. Wśród tegorocznych kandydatów są osoby zajmujące się nowymi technologami, robotyką i automatyką oraz zrównoważonym rozwojem.
Tradycyjnie przypominany także sylwetki kandydatów z lat ubiegłych, którzy od czasu pierwszej nominacji odnieśli kolejne sukcesy zawodowe i dołożyli swoją cegiełkę w rozwój i promocję techniki.
Zapraszamy Państwa do głosowania w 28. Plebiscycie „Złoty Inżynier”, które trwa do 20 lutego 2022 r.
Liczymy na Państwa głosy oraz na spotkanie podczas tradycyjnej gali „Złotego Inżyniera” na przełomie marca i kwietnia (jeśli tylko sytuacja epidemiczna na to pozwoli).
INNOWACJE
Pociąg przyszłości
Wszystkie rodzaje transportu poszukują drogi rozwoju w przyszłości: w tym wyścigu bierze też udział kolej niemiecka (Deutsche Bahn). Zaprezentowała ona model pociągu dla szybkiej kolei miejskiej i połączeń regionalnych. Transport kolejowy, w obszarach metropolitarnych, musi zostać zorganizowany na nowo. Korzystając z „pociągu pomysłów” Ideenzug City podróż ma być bardziej komfortowa, wygodna i bardziej elastyczna dla pasażerów kolei regionalnych i miejskich, korzystających z biletów długoterminowych oraz turystów.
Erwin Halentz/Jozef Trzionka
GOSPODARKA
Ciepło i energia odzyskiwane z odpadów komunalnych
– Ze śmieci komunalnych spalanych w nowoczesnych instalacjach wytwarza się ciepło i prąd. Z takiego rozwiązania korzysta wiele krajów UE, w których działa około pół tysiąca spalarni. W Polsce jest ich 9, a kolejne cztery są w realizacji. To zdecydowanie za mało, żeby efektywnie wykorzystać potencjał energetyczny odpadów komunalnych, których nie można już zagospodarować w żaden inny sposób. Miliard złotych na dofinansowanie przedsięwzięć z Funduszu Modernizacyjnego, obsługiwanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ma być bodźcem dobudowy nowych instalacji termicznej obróbki odpadów komunalnych – zapewnia Dominik Bąk, zastępca prezesa NFOŚiGW, w rozmowie z Jolantą Czudak.
Banki wspierają zielone projekty
Aktywny udział w finansowaniu zielonej transformacji deklaruje Bank Pekao, który od lat wspiera projekty, przyczyniające się do ochrony środowiska i zwiększające komfort.
Cyfrowy bliźniak w praktyce
Wikpol jest firmą zajmującą się produkcją zrobotyzowanych linii paletyzacji, depaletyzacji i pakowania zbiorczego. Zastosowanie cyfrowego bliźniaka, czyli wirtualnego środowiska, w którym możliwe jest testowanie różnych scenariuszy pracy maszyn, przyczyniło się do usprawnienia procesów projektowania oraz do doskonalenia tworzonych rozwiązań. Metodę tę wykorzystano między innymi do opracowania projektu i przeprowadzenia symulacji działania elementów inteligentnego systemu transportu na linii produkcyjnej makaronu.
Las czuły jak chronometr – czy leśnictwo wymaga zegarmistrzowskiej precyzji?
Podobnie jak w rolnictwie, zakres pojęcia „leśnictwo precyzyjne” dotyczy stosowania nowoczesnych technik i technologii w wykonywaniu określonych operacji leśnych oraz gromadzenia prawdziwych i otrzymywanych w rzeczywistym czasie informacji wspomagających procesy decyzyjne.
Marek Ksepko, Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Białymstoku, Politechnika Warszawska, Wydział Geodezji i Kartografii
Podmorskie (nie)wiadome głębinowej eksploatacji
Tajemnice sezamu Neptuna zawsze kusiły śmiałków w różnych stronach świata. Wyruszali oni – i czynią tak nadal – na poszukiwania złotych florenów czy dukatów z zatopionych pirackich karawel. Dla polityków i biznesmenów romantyka morskich wypraw doprawdy nie ma żadnego znaczenia. Jednak umacnia się wśród nich przekonanie, że pozyskanie niezbędnych dla gospodarki pierwiastków ze złóż zalegających pod dnem może stać się – wcześniej niż później – koniecznością.
Marek Bielski
Ginące zawody (24): Między leżakiem a biegunem…
Rozdrabnianie ziarna dla łatwiejszego spożycia jest czynnością znaną od czasów neolitu. I na pewno będzie nam towarzyszyć do końca naszego bytowania na Ziemi. Młynarstwo tradycyjne zostało jednak wpisane na listę „zawodów niszowych” i tak też jest traktowane przez autorów programów edukacyjnych realizowanych w muzeach. Stąd oficjalna nazwa lekcji „Młynarstwo – rzemiosło zapomniane”. Wszak rzemiosło młynarskie dawna już przekształciło się w przemysł młynarski.
Marek Bielski
Skarby polskiej ziemi (18): Niepodobny do ołowiu
Do metali rzadkich, które są istotne dla nowych technologii należy molibden. Nazwa pochodzi od greckiego „podobny do ołowiu”. W Polsce jego rudy występują często w towarzystwie rud miedzi i wolframu, więc dają się pozyskać niejako „przy okazji”. Oczywiście wymaga to rozwinięcia odpowiednich metod przetwórstwa tej rudy.
jaz.
INŻYNIER
Transczłowiek – geniusz czy burzyciel?
Coraz popularniejszy staje się termin „transhumanizm”. W tym miejscu powinien się więc znaleźć wywiad z reprezentantem Stowarzyszenia Inżynierii Transhumanistycznej, a więc – „transinżynierem”. Na szczęście takiego stowarzyszenia nie ma. Niestety – to tylko kwestia czasu, kiedy powstanie. Czym jest ten osławiony transhumanizm? To – według najprostszej definicji – ruch intelektualny, kulturowy oraz polityczny postulujący możliwość i potrzebę wykorzystania nauki i techniki, w szczególności neurotechnologii, biotechnologii i nanotechnologii, do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń i poprawy kondycji ludzkiej.. Zyskał już swoje logo >H albo +H oraz godło.
Zygmunt Jazukiewicz
Z historii Towarzystw Technicznych (26): Kiedy pojawili się technicy w Polsce? (5)
W poprzednich numerach PT pisaliśmy o początkach pojawiania się techników w Polsce. Tym razem, na podstawie historycznego numeru 44 z 1913 r., przypominamy co działo się w XIX w., zachowując oryginalną pisownię.
Wybór i oprac.: Bronisław Hynowski
NAUKA
30 lat wspierania nauki
Z prof. Maciejem Żyliczem, prezesem Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, rozmawia Jerzy Bojanowicz.
Lżejsze od wody
Gazary to lekkie i wytrzymałe materiały które pozwalają zwiększać wytrzymałość elementów przy jednoczesnej redukcji masy.
Mamy wodór i co dalej?
Atom wodoru jest najprostszą konstrukcją atomową. Patrząc na abundancję pierwiastków – wodór jest pierwiastkiem występującym we Wszechświecie w największej ilości. Na jego strukturalną budowę składa się jeden proton i obłok cząstek materii, które otaczają jego centrum. Takie to proste… Wodór na Ziemi jest uwięziony w postaci wody H2O, amoniaku NH3 oraz węglowodorów.
Dużo go w postaci metanu CH4 , a szczególnie w hydratach metanu2 [25]. Bo to bardzo ciekawe źródło wodoru, tylko czy się nam uda? Czy ludzkość – nowa Skłodowska-Curie czy nowy Maxwell3 – odkrywający kolejne „oczywistości” wskażą nam nowe horyzonty? Grafenowa4 rewolucja zaszyła się w zaciszach laboratoriów. Grupa Azoty postanowiła dalej samodzielnie rozwijać ideę wytwarzania i rozpowszechniania tego niezwykłego materiału. Czy na pewno znamy i wykorzystujemy w pełni potencjał tego materiału? A jeśli tak, w jaki sposób może nam pomóc?
Andrzej P. Sikora, Kinga Klima, Mateusz Sikora Instytut Studiów Energetycznych w Warszawie
Sztuczna inteligencja zadba o bezpieczeństwo
Naukowcy z Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej pracują nad narzędziem do wykrywania zachowań niepożądanych wśród osób przebywających w aresztach śledczych i zakładach karnych. Rozwiązanie ma bazować na specjalnie zaprojektowanych algorytmach automatycznej detekcji i predykcji zdarzeń.
INFOTECHNOLOGIE
Jesień sztucznej inteligencji
PWC, globalna sieć przedsiębiorstw świadczących usługi księgowe, audytorskie i doradcze, przewiduje, że sztuczna inteligencja (AI) doda do 2030 r. do światowej gospodarki 16 bln USD. A cała jej aktywność – od banków i biotechnologii po sklepy i budownictwo – gospodarce USA wyniosła w 2018 r. zaledwie 13 bln USD.
Maciej Kamyk
STAŁE POZYCJE
Wydarzenia
Felieton: Kapitał społeczny
Filozofia pojęć technicznych (179). Koło Wrońskiego
Wino dla inżyniera (259): Wspomnienia o kangurach (1)
Kandydaci do tytułu „Złoty Inżynier 2022”: Mariusz Gajda, Arkadiusz Kanigowski
Recenzja „PT”: Na ratunek najcenniejszych podziemi…
Efekty-defekty
Sygnały o technice
Kolumnę opracował: Zygmunt Jazukiewicz
