NAUKA
„Polskie Noble” przyznane
To nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej honorujące szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju oraz zapewniają Polsce znaczące miejsce w podejmowaniu najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata. Od lat cieszą się opinią najważniejszego wyróżnienia naukowego w Polsce i stąd taka ich potoczna nazwa!
boj.
Społeczna rola towarzystw naukowych
Towarzystwa naukowe mają niezwykle istotny wkład w rozwój i popularyzację nauki od co najmniej 100 lat. Dzięki oddolnej inicjatywie społecznego ruchu naukowego wydawane są setki czasopism, książek naukowych, biuletynów, periodyków i monografii upowszechniających wyniki prowadzonych badań ze wszystkich dziedzin.
Jolanta Czudak
Badania stanowiskowe i eksploatacyjne innowacyjnego bębna mieszalnika
Publikacja obejmuje opracowanie konstrukcji oraz badania stanowiskowe i eksploatacyjne innowacyjnego bębna mieszalnika hydraulicznej betonomieszarki samochodowej o pojemności 9m3. Przeprowadzono złożony proces projektowania poszczególnych elementów płaszcza bębna mieszalnika oraz spirali mieszająco – rozładowującej. Opracowano dobór i analizę materiałową dla przedmiotowego zespołu. Na podstawie wybranych materiałów wstępnych opracowano technologię wytwarzania prototypowych mieszalników. Innowacyjne bębny poddano badaniom na stanowisku autorskiej konstrukcji. Ostatnim etapem realizacji projektu były badania eksploatacyjne mieszalników w warunkach rzeczywistych. Podsumowanie stanowi analiza oraz opracowanie wyników badań.
dr inż. Jacek Bernaczek i dr inż. Paweł Fudali (Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza) oraz mgr Anita Kalandyk, mgr inż. Mateusz Koperski i mgr Marek Nagnajewicz (INA Sp. z o.o.).
Jak chronić dzikie zwierzęta i pociągi przed kolizjami na torach
Kolizje pociągów ze zwierzętami zdarzały się od powstania kolei, jednak dopiero przy większych prędkościach pociągów stanowią poważny problem i zagrożenie dla ruchu kolejowego. Otoczenie linii kolejowych jest często atrakcyjne dla dzikich zwierząt, a sam pociąg jest dla nich zjawiskiem obojętnym, o ile nie znajdą się na torach. Artykuł prezentuje metody zapobiegania kolizjom stosowane w Polsce. PKP PLK wybudowały kilka dużych przejść dla zwierząt połączonych z ogrodzeniami naprowadzającymi, co jest metodą znaną na świecie, minusami są koszty specjalnych konstrukcji i efekt barierowy ogrodzeń. Alternatywną metodą są aktywne urządzenia ochrony zwierząt, które odpowiednio skonstruowaną sekwencją naturalnych dźwięków (zawierającą m.in. krzyk alarmowy sójki) ostrzegają dzikie zwierzęta przed nadjeżdżającymi pociągami, jednocześnie nie ograniczając dostępu do obszaru torowiska, kiedy nie jedzie żaden pojazd.
mgr inż. Marek Stolarski, mgr Dorota Bartoszek-Majewska NEEL Sp. z
27 Konkus Siemensa i Politechniki Warszawskiej
„Dane dla środowiska” – to hasło 27. Konkursu o Nagrodę Siemensa i Politechniki Warszawskiej. W tym roku jest organizowany w odświeżonej formule. Pula nagród w tej edycji wynosi 50 tys. złotych. Zespoły badawcze mogą zgłaszać swoje projekty do 31 stycznia 2023 r. Zwycięzców poznamy w marcu 2023 r.
Firma Siemens i Politechnika Warszawska organizują wspólny konkurs od ponad 25 lat.
Do konkursu można zgłaszać projekty, których celem jest poprawa wskaźników środowiskowych polskiego przemysłu.
Konkurs skierowany jest do zespołów badawczych z całej Polski, w których pracują osoby z różnym doświadczeniem – studenci, doktoranci, naukowcy. Skład jest dowolny, ale – jak wskazują organizatorzy – różnorodność będzie premiowana. Projekty mogą zgłaszać członkowie zespołów, nauczyciele akademiccy, a także rady naukowe dyscyplin, rady wydziałów i rady naukowe uczelni oraz instytutów badawczych.
Pula nagród wynosi 50 000 zł. Zwycięski zespół otrzyma 25 000 zł, laureaci drugiego miejsca – 15 000 zł, a trzeciego – 10 000 zł.
Laureaci zostaną wybrani w dwuetapowym postępowaniu. Najpierw prace oceni zespół naukowców. Finaliści, którzy przejdą ten etap, będą mogli przedstawić swoje projekty podczas tzw. Demo Day. Zwycięzców wyłoni Kapituła Konkursu – przedstawiciele świata nauki i biznesu – biorąc pod uwagę prezentację pomysłów, a także ich potencjał wdrożeniowy.
- Projekty, na które liczymy, powinny wykorzystać potencjał olbrzymiej ilości danych, jakimi dysponuje współczesna fabryka i przemysł jako taki. Ich dogłębna analiza powinna wskazać nowe rozwiązania, które pomogą zwiększyć efektywność produkcji, a zarazem ograniczyć obciążenie środowiska naturalnego. Możliwości jest wiele: redukcja śladu węglowego, zmniejszenie wykorzystania surowców, ograniczenie ilości odpadów czy poprawa efektywności energetycznej. Jestem przekonany, że uczestnicy staną na wysokości zadania – mówi prezes Siemens Polska Maciej Zieliński, cytowany w komunikacie.
- Cieszę się, że kontynuujemy tradycję Konkursu i współpracę z firmą Siemens Polska. Mam nadzieję, że nowa formuła spotka się z równie pozytywnym odzewem co poprzednie edycje, zarówno ze strony uczestników, jak i całego środowiska naukowego – dodaje prorektor PW ds. nauki prof. Mariusz Malinowski.
Szczegóły dotyczące konkursu, regulamin i formularze zgłoszeniowe dostępne są na stronie: www.pw.edu.pl/siemens.
INNOWACJE
Innowacje, a wyzwania współczesnego świata
Jak sprawić, żeby w Polsce rozwijano i komercjalizowano wartościowe projekty? Jaki przyjąć model finansowania innowacji? Czy sztuczna inteligencja przejmie kontrolę nad Przemysłem 5.0? Jaki wpływ na gospodarkę będą miały projekty Nowego Zielonego Ładu? Na te i wiele innych tematów dyskutowali uczestnicy dwudniowej konferencji zorganizowanej z okazji 15-lecia Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
LS
Gielda wynalazków i projektów: Co wynika z nowego półprzewodnika
Rzut oka na prace Instytutu Fizyki PAN wystawione na tegorocznych targach INTARG pozwala zauważyć, że istotnym nurtem zainteresowań badawczych IF są detektory i emitery półprzewodnikowe. Jest to też jeden z ważnych obecnie kierunków badawczych w całej światowej elektronice.
jaz.
Technologie radiacyjne wciąż…mało znane?
O technikach i technologiach radiacyjnych – poza dość wąskim środowiskiem specjalistów – mówi się i pisze w mediach raczej rzadko, aby nie powiedzieć wcale!
Marek Bielski
Historyczny bagaż niemożności
Gospodarka polska nie jest innowacyjna. Ten stan się poprawia, lecz niezwykle wolno, za wolno. Jak to zmienić? Dotychczas stosowane recepty okazują się nieskuteczne, trzeba więc szukać innych. Zanim podejmiemy taką próbę, dobrze jest zidentyfikować przyczyny tej niemożności, zwanej niegdyś zacofaniem.
Zygmunt Jazukiewicz
Sygnały o technice
Jerzy Bojanowicz
INFOTECHNOLOGIE
AUDIO VIDEO SHOW 2022: Kupić, nie kupić, posłuchać warto
Po 2-letniej przerwie spowodowanej pandemią zwiedzający 24. edycję organizowanej od 1997 r. wystawy Audio Video (od 2025 r.) Show mogli znów zapoznać się z wieloma nowościami czołowych na każdą kieszeń.
Jerzy Bojanowicz
GOSPODARKA
Odsalania progi i bariery
Z dr inż. Krzysztofem Mitko z Katedry Chemii Nieorganicznej, Analitycznej i Elektrochemii Politechniki Śląskiej rozmawia Zygmunt Jazukiewicz.
XXIV edycja Hydroprezentacji już za nami
Trzy dni wyjątkowo owocnych wykładów, prelekcji i debat. Frekwencja jak zwykle dopisała! Kolejna edycja Hydroprezentacji zakończona sukcesem. Swoimi badaniami wymieniali się najwięksi eksperci z branży wodno-kanalizacyjnej. Dyskutowali też nad możliwymi rozwiązaniami i usprawnieniami, a wszystko to pod tegorocznym hasłem przewodnim – Ekologia i Rozwój. Konferencja odbyła się w dniach 19–21 października br., jak zawsze w Krynicy Zdroju.
Deska z odzysku
Recykling szkła, papieru czy plastiku nikogo już nie dziwi. We własnych domach segregujemy odpady z nadzieją, że zostaną przetworzone ponownie. Zgodnie z nowymi trendami na świecie, widzimy też, jak rozwija się idea gospodarki o obiegu zamkniętym (ang. circular economy), i jakie miejsce zajmuje w niej recykling drewna.
Paulina Król
Ginące zawody (35): Początek amerykańskiego przemysłu pod polskim znakiem?
Można się spierać co do skali wkładu Polaków w rozwój gospodarki amerykańskiej, pamiętając jednocześnie, że sam prezydent Stanów Zjednoczonych George Bush podczas wizyty w Polsce w 2001 r. oznajmił, że właśnie Polacy stworzyli w Ameryce pierwszą fabrykę.
Marek Bielski
Z KART HISTORII
Wielkie inwestycje II RP (7): Fabryka w Radomiu
Centralny Zarząd Wytwórni Wojskowych podjął w 1922 r. decyzję o budowie Fabryki Broni w Radomiu, na terenie obejmującym ponad 19 ha przy linii kolejowej Radom-Kielce. Plan zabudowy fabrycznej oraz koncepcję architektoniczną budynków osiedla przyzakładowego opracował arch. Adolf Buraczewski, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, który studiował także we Francji i Włoszech, a w l. 1922–29 był pracownikiem naukowym w Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.
Opr. Bronisław Hynowski