Miesięcznik Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT

30. edycja plebiscytu Złoty Inżynier
Baner poziomy

W numerze 12/2022

INNOWACJE

Ażurowe konstrukcje

Idąc chodnikiem nie sposób nie zauważyć konstrukcji stalowych, ale ponieważ są tak powszechne w naszym otoczeniu, wzdłuż i wzwyż ulicy/drogi, więc po prostu nie zwracamy na nie uwagi. No chyba, że w jakąś uderzymy głową lub samochodem.

Jerzy Bojanowicz

Miasta w obcęgach, przemysł w kajdanach

Innowacyjność jako proces stała się cechą najwyżej rozwiniętych gospodarek od początku rewolucji przemysłowej w XVII w. Postęp techniczny zmienił charakter ze skokowego na permanentny. Było to możliwe dzięki stałemu inwestowaniu, a to z kolei – dzięki pojawieniu się nowej klasy ludzi rozumiejących działanie pieniądza w gospodarce.

Zygmunt Jazukiewicz

Sygnały o technice


Jerzy Bojanowicz

Gielda wynalazków i projektów: Mistrzowie fotochemii

Jednym z renomowanych wydziałów Politechniki Krakowskiej jest Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej. Tu powstało Laboratorium Fotochemii Stosowanej prowadzone przez dr hab. inż. Joannę Ortyl. W ciągu kilku lat zespół tego laboratorium opracował długą serię wynalazków związanych z reakcjami fotochemicznymi i ich zastosowaniami.

jaz.

ZDROWIE

Najnowsze trendy w chirurgii zaćmy

Intensywny postęp technologiczny w zakresie wprowadzania mini inwazyjnych technik operacyjnych spowodował, że chirurgia zaćmy rozwinęła się bardzo mocno w ostatniej dekadzie, zapewnia – w rozmowie z Jolantą Czudak – prof. dr hab. n. med. Robert Rejdak szef Kliniki Okulistyki Ogólnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, prorektor uczelni i jednocześnie prezes Stowarzyszenia Chirurgów Okulistów Polskich.

GOSPODARKA

Od 15 lat CUPT wspiera polski transport

O 15-leciu Centrum Unijnych Projektów Transportowych z perspektywy rozwoju polskiego transportu z wykorzystaniem środków UE rozmawiano podczas eksperckiego Forum, zorganizowanego 22 listopada br. w Warszawie.

Leśnictwo w dobie zmian klimatu – jak monitorować zmiany i jak na nie reagować?

Las jaki znamy od wielu lat ulega obecnie gwałtownym zmianom. Coraz częściej musimy się pochylać nad zjawiskami, które o ile wcześniej miały miejsce, to nie na obserwowaną dziś skalę. Na ogół skutki tych zjawisk są negatywne dla ekosystemów leśnych na obszarze niemal całego kraju. Musimy zdawać sobie sprawę, że nie chodzi tu o widoczne zjawiska katastrofalne, jak choćby huragan, który zniszczył w 2017 r. duże obszary leśne, od Wielkopolski po Bory Tucholskie, opisywany jako katastrofa stulecia. Negatywne zmiany, które dotyczą lasów, są dla postronnych obserwatorów najczęściej niewidoczne, ale to właśnie one są przedmiotem debaty toczonej przez środowiska naukowe, leśników praktyków oraz decydentów kształtujących politykę leśną.

Bożydar Neroj,

Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej – Zarząd, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie – Wydział Leśny

Biogaz i biometan w transformacji energetycznej

1 grudnia br. w Warszawie odbyła się konferencja „Biogaz i biometan w polskiej transformacji energetyczno-gazowej” zorganizowana przez Unię Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego (UPEBBI). Wydarzenie było okazją do spotkania przedstawicieli branży i dyskusji na temat roli, jaką mogą spełnić biogaz i biometan w przyszłym polskim miksie energetycznym.

mj

Ginące zawody (36): Od paciorków do… kevlaru


W naszym społeczeństwie – jak wynika z badań ankietowych opublikowanych w 2022 r. w raporcie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych „Polacy o Stanach Zjednoczonych i stosunkach polsko-amerykańskich” – panuje powszechne przekonanie, że Polonia w Ameryce ma ograniczony wpływ na amerykańską politykę wewnętrzną i zagraniczną. Ponad połowa respondentów określiła ten wpływ jako ograniczony, a co piąty stwierdził, że Polonia takiego wpływu nie ma, zaś tylko co dziesiąty ankietowany był innego zdania.

Marek Bielski

KULTURA

Laureaci Festiwalu Filmów Naukowych

Za nami pierwszy Festiwal Filmów Naukowych zorganizowany przez Politechnikę Warszawską. W kategorii filmów pełnometrażowych laureatem został Thor Klein za obraz „Geniusze” o polskim matematyku Stanisławie Ulamie. Natomiast za najlepszy film krótkometrażowy jury festiwalu uznało realizację Karoliny Juszczyk „Sztuka naskalna – z Polski do Wenezueli. Historia odnalezionego manuskryptu”.

Lidia Sosnowska

NAUKA

Komercjalizacja badań. Nie ma złotego środka

Budowa nowoczesnej gospodarki wymaga ciągłego poszukiwania nowych rozwiązań technologicznych. Dlatego tak ważna jest dobra współpraca między nauką i biznesem. Szczególnie w kwestii zastosowania wyników badań w praktyce. Polskie uczelnie techniczne mają tego świadomość i podejmują wiele działań w kierunku implementacji wypracowanych rozwiązań w przemyśle, czy usługach. Z ich doświadczeń wynika, że nie ma jednej sprawdzonej recepty na skuteczną komercjalizację. 

Lidia Sosnowska

Analiza konstrukcji elementów składowych innowacyjnego bębna mieszalnika o pojemności 9 m3

Publikacja obejmuje analizę opracowanej konstrukcji poszczególnych elementów płaszcza i spirali mieszająco-rozładowującej  innowacyjnego bębna mieszalnika hydraulicznej betonomieszarki samochodowej o pojemności 9 m3. Przeprowadzono złożony proces projektowania poszczególnych przedmiotowych elementów w aspekcie opracowanej analizy materiałowej oraz technologii wytwarzania. Konstrukcję członów składowych mieszalnika poddano weryfikacji w systemie 3D-CAD oraz przeprowadzono numeryczną analizę metodą elementów skończonych MES dla kluczowych segmentów spirali, która bezpośrednio warunkuje realizację poprawnego i wydajnego procesu mieszania masy betonowej. Wynikiem zrealizowanych prac było opracowanie kompleksowej dokumentacji technicznej autorskiej konstrukcji mieszalnika obejmującej rysunki wykonawcze elementów składowych wraz z opisem technologii wytwarzania oraz wyborem materiału wstępnego – stali o zwiększonej wytrzymałości na ścieranie.

dr inż. Jacek Bernaczek i dr inż. Paweł Fudali Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza oraz mgr Anita Kalandyk, mgr inż. Mateusz Koperski i mgr Marek Nagnajewicz, INA Sp. z o.o.

Nagroda Jamesa Dysona 2022 dla Polaków!

Inteligentny opatrunek SmartHEAL autorstwa doktorantów Politechniki Warszawskiej zwyciężył w konkursie Fundacji Jamesa Dysona. Rozwiązanie ma pomóc w gojeniu się ran przewlekłych. Zwycięzcy otrzymają 162 tys. zł na dalszy rozwój swojego pomysłu.

LS

Niebo nad głową: Zimowe koniunkcje

Z ŻYCIA FSNT-NOT

Wszyscy jesteśmy konsumentami

Branża spożywcza jest jedną z najważniejszych i najszybciej rozwijających się gałęzi polskiej gospodarki, ale jej odporność na obecny kryzys gospodarczy jest ograniczona. Krajowi producenci żywności, którzy są w Stowarzyszeniu Naukowo-Technicznym Przemysłu Spożywczego (SITSpoż.) – zrzeszonym w FSNT-NOT, szukają racjonalnych rozwiązań na przetrwanie trudnej sytuacji. Wybrany przed kilkoma miesiącami nowy prezes Zarządu Głównego SITSpoż., właściciel Grupy Ewa Bis i IFS Business Development Consultant CEE, Marek Marzec uważa, że działania podejmowane w ramach organizacji mogą mieć na to realny wpływ.

Zamek żyje z tego co zarobi

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (SIMP) od ponad pół wieku użytkuje jedną z najcenniejszych w kraju pereł barokowej architektury. Jest to zamek w Rydzynie, koło Leszna, który świadczy usługi hotelowo-gastronomiczne. Zabytkowy obiekt uratowany i odbudowany przez SIMP po jego spaleniu, tętni życiem niemal każdego dnia. Odbywa się tu wiele atrakcyjnych imprez i wydarzeń, przyciągających turystów z kraju i zagranicy.

Jolanta Czudak

Z KART HISTORII

Grudniowa rocznica

Prezydent Gabriel Narutowicz był wybitną indywidualnością polskiej i europejskiej techniki i nauki z dziedziny gospodarki wodnej.

prof. dr hab. Marian Drozdowski

Elektryczność i magnetyzm

Opisana w poprzednim odcinku tego cyklu elektryczność z baterii wynalezionych przez Aleksandra Voltę służy nam do dzisiaj. Bez niej niemożliwe byłoby na przykład używanie telefonów komórkowych. Ale elektryczność z baterii pozwala na zaspokajanie potrzeb tylko na małą skalę. Zasilana z baterii latarka oświetli dziurkę od kucza, ale nie całą ulicę. Elektryczność z baterii napędzi hulajnogę, ale nie lokomotywę.

Ryszard Tadeusiewicz

Wielkie inwestycje II RP (8): Jak finansowano?

W poprzednich odcinkach zaprezentowaliśmy kilka przykładów wielkich inwestycji, które realizowano w okresie II Rzeczypospolitej. Ambitne przedsięwzięcia wymagały wyasygnowania przez rząd RP równie olbrzymich środków, co w kilka lat po odzyskaniu niepodległości nie było zadaniem łatwym. Miał w tym dopomóc jeden bank.

Opr. Bronisław Hynowski

STAŁE POZYCJE

Wino dla inżyniera (270): Świąteczne wyzwanie

Felieton. To był trudny rok

Filozofia pojęć technicznych (190): Folia

Kandydaci do tytułu “Złoty Inżynier 2022”: Beata Wittmann, Jan Bliszczuk, Roman Węglicki, Teofil Jesionowski, Janusz Wojciech Sikora

Efekty-defekty

Wydarzenia

Recenzja PT: Silva rerum prof. Jerzego Niewodniczańskiego