ENERGETYKA
Termoelektryczność szansą energetyki?
Z prof. dr. hab. inż. Krzysztofem Wojciechowskim z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie rozmawia Zygmunt Jazukiewicz.
INFRASTRUKTURA
Drogowe obiekty inżynierskie – stan przedzawałowy?
Nie tylko wybojom już dawno powiedzieliśmy nasze obywatelskie i stanowcze – nie! W ostatnich dwóch dekadach naszą dumą – i należy bez fałszywej skromności dodać, że ogólnopolską – jest stosunkowo szybko rozrastająca się sieć dróg. Jednak już stopień dbałości o infrastrukturę drogową oraz skala nakładów na jej utrzymanie nie nastraja bynajmniej optymistycznie. A wręcz całkiem minorowo! Co dotyczy zwłaszcza szlaków pozostających w opiekuńczej gestii samorządów, acz oczywiście nie tylko.
Marek Bielski
(opr. na podstawie danych NIK)
INFOTECHNOLOGIE
Sztuczna inteligencja: zagrożenie czy rozwój?
Temat sztucznej inteligencji cieszy się coraz większym zainteresowaniem. ChatGTP – najpopularniejsza aplikacja pozwalająca na konwersację z maszyną w języku naturalnym ma około 100 mln aktywnych użytkowników. Jednocześnie pojawiają się pytania, o korzyści wynikające z jej stosowania, ale także o potencjalne zagrożenia z nią związane. Temat ten podjął mgr inż. Wiesław Paluszyński, prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego, w swoim wykładzie pt. „Sztuczna inteligencja (AI) zagrożenie czy rozwój”, wygłoszonym podczas obchodów Światowego Dnia Inżynierii dla Zrównoważonego Rozwoju (3.03.2023).
Ekosystemy elektroniczne i fotoniczne
Ekosystemy elektroniczne i fotoniczneW Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii Politechniki Warszawskiej (CEZAMAT) 4 kwietnia odbyła się konferencja „Challenges and opportunities for electronic and photonic ecosystems resulting from the EU Chips Act”. Dotyczyła działań podejmowanych przez kraje Unii Europejskiej we współpracy z uczelniami, instytutami badawczymi i przedsiębiorstwami w zakresie mikroelektroniki/nanoelektroniki, fotoniki i mikrosystemów.
INNOWACJE
Słońce wspomaga pocztę
Niemiecka poczta wraz z DHL wprowadza do swych usług projekt pilotażowy. Łódź z napędem elektrycznym może dostarczyć przesyłki o masie 1 tony z dzielnicy Spandau do wschodniego portu w Berlinie – Moabit. Przejazd na tej trasie trwa około 100 minut. A na nabrzeżu 4 do 6 kontenerów „na rolkach” zostają przejęte przez elektryczne rowery towarowe i dostarczane do Klientów w obrębowa pozostaje na nabrzeżu, gdyż w porcie wiele firm ma swoje biura.
Erwin Halentz
VI konkurs INFOSTRATEG
PARP: Innowacje motorem postępu
Polski Produkt Przyszłości (PPP) to prestiżowy konkurs od 25 lat promujący przełomowe rozwiązania rodzimych przedsiębiorców i naukowców. Uczestnicy rywalizują w nim o nagrody w trzech kategoriach: produkt przyszłości przedsiębiorcy, instytucji szkolnictwa wyższego i nauki oraz wspólny projekt podjęty w ramach współpracy biznesu z nauką. Do elitarnego grona ponad 214 nagrodzonych i wyróżnionych zwycięzców w poprzednich edycjach konkursu PPP, organizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, dołączyło 18 tegorocznych laureatów. Kapituła wręczyła trzy nagrody główne, trzy nagrody specjalne oraz osiem wyróżnień. Cztery nagrody przyznane zostały przez instytucje.
Jolanta Czudak
Z ŻYCIA FSNT-NOT
Elbląscy inżynierowie 1945 – 2023
Środowiskowe Koło SEP w Elblągu zorganizowało w Światowym Dniu Inżyniera (4 marca), w Elbląskiej Akademii Nauk Stosowanych, pierwszą konferencję pt. „Elbląscy inżynierowie – stan i osiągnięcia 1945 – 2023”. Uczestniczyło w niej ok. 150 inżynierów, reprezentujących różne środowiska techniczne działające w Elblągu. Współorganizatorami konferencji były SNT działające w Radzie Regionalnej FSNT NOT, w tym najbardziej aktywne: SEP, SIMP, PZITB, STP i SGP.
Oprac. mgr inż. Z. Lange
Droga do dekarbonizacji w transporcie
Unijna strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności zaleca neutralność klimatyczną w transporcie drogowym i kolejowym. Ograniczenie poziomu emisji gazów cieplarnianych wymaga systematycznego eliminowania z ruchu pojazdów spalinowych. Poszukiwanie racjonalnych rozwiązań dekarbonizacji w transporcie jest poważnym wyzwaniem dla całej branży. Zajmują się tym m.in. specjaliści ze Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej, którego prezesem od kilku miesięcy jest dr inż. Jacek Paś.
Rozmawiała Jolanta Czudak
GOSPODARKA
Pokazujemy, że możliwe jest zarządzanie energią
Wpływu na cenę paliwa nie mamy, ale już na to jak jeździmy samochodem tak: oszczędnie lub nieekonomicznie! – słusznie uważa dr inż. Artur Pollak, prezes APA Group, członek Zarządu Niemiecko- Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, w rozmowie z Jerzym Bojanowiczem.
Skarby ziemi realnie
W 2022 r. zakończyliśmy cykl poświęcony charakterystyce obecnego stanu polskich złóż surowców mineralnych. Jego celem była racjonalna ocena obecnych możliwości wykorzystania gospodarczego tych złóż, w konfrontacji z często nadmiernie sensacyjnymi, przesadnymi lub wręcz fałszywymi doniesieniami zasypującymi Internet. Ponieważ jednak obecna polityka złożowa w kilku punktach wydała się niejasna, zwróciliśmy się do Ministerstwa Klimatu i Środowiska z pytaniami.
jaz.
NAUKA
Od Kopernika do inflacji kosmicznej
Jaki był początek Wszechświata? Co zmieniło się w astronomii od czasów Mikołaja Kopernika? Dlaczego szukanie planet poza Układem Słonecznym to polska specjalność? – na te i inne pytania odpowiada dr Michał Artymowski, adiunkt w Instytucie Nauk Fizycznych na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UKSW, z okazji Roku Mikołaja Kopernika, w rozmowie Joanną Herman.
Charakterystyka mikrobiogazowni i biogazowni rolniczych oraz wykorzystanie biogazu rolniczego
Biogazownia rolnicza, a także mikrobiogazownia, to zespół urządzeń służących do prowadzenia fermentacji metanowej substratów organicznych, wytworzonych w gospodarstwie rolnym, jak również umożliwiających ich wykorzystanie w postaci pofermentu i biogazu, po zakończonym procesie fermentacji.
Głównym celem zastosowania fermentacji metanowej nawozów naturalnych w warunkach rolniczych jest ich utylizacja, a także pozyskanie paliwa w postaci biogazu. Rozpatrując zagadnienie fermentacji metanowej w pracy uwzględniono wszystkie korzystne aspekty nawozowe, energetyczne, a przede wszystkich ekologiczne.
Przedstawione w artykule rozwiązania zwłaszcza pozyskania biogazu z obornika i substratów o dużej zawartości suchej masy mogą umożliwić intensyfikację działań w tym zakresie, w tym także badań.
dr inż. Kinga Borek, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Technologiczny, Oddział Warszawa
HISTORIA TECHNIKI
Jak bardzo mała siła może przynosić bardzo duże korzyści?
Urządzenia elektryczne, których powstanie opisałem we wcześniejszym felietonie, były bardzo słabe. Elektromagnes Sturgeona mógł podnosić tylko małe przedmioty, silniki Henry’ego i Devenporta nie umywały się pod względem mocy do wszechobecnych już wtedy maszyn parowych, a w dodatku źródła energii elektrycznej, jakimi wtedy dysponowano (stosy elektryczne Volty) były też słabiutkie.
Ryszard Tadeusiewicz, prof. AGH
STAŁE POZYCJE
Wydarzenia
Giełda wynalazków i technologii: Kosmiczne inspiracje i aspiracje
Światowe ożywienie w cywilnych i wojskowych projektach opanowania przestrzeni kosmicznej stanowiło po 2000 r. także impuls rozwojowy dla Instytutu Lotnictwa. Kolejnym silnym impulsem są nadzieje związane z wykorzystaniem bezpilotowych środków latających w gospodarce i wojsku.
jaz.
Szlakami turystyki industrialnej (3): Kopalnie ochry…
Zdaniem prof. Romualda Schilda, laureata Nagrody FNP z 2020 r. i zarazem jednego z najczęściej cytowanych w świecie polskich naukowców -– z racji osiągniętych wyników prac badawczych z obszaru Afryki i Polski: Kompleks osadnictwa epoki kamienia Rydna wraz z kopalnią barwnika jest unikatem w skali światowej; nie są znane na świecie podobne obiekty, jakkolwiek niewielka liczba punktów eksploatacji górniczej ochry była już badana przez archeologów…nigdzie też na świecie nie spotka się tak dużej koncentracji obozowisk i zarazem kopalni ochry i kopalni krzemienia.
Marek Bielski
Pomniki polskie techniki (3): Najstarsze mosty
Wiele osób w Polsce korzysta niemal codziennie z najstarszych mostów. Jednak mało kto zastanawia się ile wieków historii jest pod ich stopami. Przypominamy kilka najstarszych obiektów z zachowanymi do dzisiaj przynajmniej niektórymi elementami historycznymi.
Oprac. Bronisław Hynowski
